Những nguyên nhân chính dễ gây ung thư gan

[Romano]

Ung thư gan là căn bệnh khó được phát hiện từ sớm. Có khá nhiều nguyên nhân gây ra bệnh mà ít ai biết. Dưới đây là những nguyên nhân gây bệnh mà chúng ta nên biết. Hầu hết những người mắc ung thư gan đều bị bệnh gan mạn tính (tổn thương gan lâu dài gọi là xơ gan), gây sẹo xơ ở gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan. Điều kiện gây xơ gan là viêm gan B, viêm gan C, nghiện rượu, nhiễm độc tố aflatoxin do nấm mốc…Trong thực tế lâm sàng người ta nhận thấy 70-80% ung thư gan phát triển trên xơ gan. Ở Pháp chứng nghiện rượu là nguyên nhân gây xơ gan đối với 90% các trường hợp xơ gan ở nam giới và 70% các trường hợp xơ gan ở nữ giới, trong đó có 10-20% ung thư hóa. Ở Nhật Bản, Việt Nam, một số nước châu Á và châu Phi, 80-90% ung thư gan phát triển từ xơ gan do viêm gan virus B, C mạn tính.

Những người mắc viêm gan B có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp khoảng hơn 200 lần so với người không mắc viêm gan B. Có khoảng 15-20% xơ gan do nhiễm virus viêm gan B biến chứng thành ung thư gan.

Ngoài ra, theo bác sĩ Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, nguyên nhân gây ung thư gan có thể liên quan đến các yếu tố môi trường, chế độ ăn uống, lối sống.

Những người nghiện rượu có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 4-5 lần so với những người không nghiện rượu. Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 2-8 lần những người không hút thuốc.

Năm 2014, các nhà khoa học thuộc Đại học Y San Diego, thuộc Đại học California đã phát hiện ra rằng việc tiếp xúc kéo dài với triclosan – một thành phần phổ biến trong xà phòng và chất tẩy rửa – sẽ có khả năng gây xơ gan và ung thư gan ở chuột thí nghiệm. Mặc dù triclosan chưa được chứng minh là gây ung thư gan ở người, nhưng hiện tại nó đã và đang được giám sát bởi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) để xác định xem liệu nó có tác dụng tiêu cực đến sức khỏe không.

Tỷ lệ mắc ung thư gan đang gia tăng tại nhiều nước trong đó có Việt Nam do tăng tỷ lệ xơ gan do viêm gan B, C mạn tính và viêm gan nhiễm mỡ. Hiện đã có văcxin nhưng do hiểu biết của người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn và miền núi còn nhiều hạn chế nên không khám sức khỏe định kỳ, không tiêm phòng văcxin đầy đủ.

Xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào cũng là yếu tố nguy cơ gây ung thư gan. Các yếu tố nguy cơ ung thư gan trong xơ gan là: nam giới, tuổi trên 55, chủng người Châu Á hoặc gốc Tây Ban Nha, có tiền sử gia đình có người mắc ung thư gan, béo phì, viêm gan B và C, nghiện rượu, bệnh ứ sắt ở gan (Hemochromatosis).

Tại Việt Nam, tỉ lệ mắc ung thư gan tăng rất nhanh trong vòng 20 năm qua. Năm 2000, số ca mắc mới ung thư gan tại nước ta chỉ có 5.700 ca, sau đó tăng lên 9.400 ca năm 2010. Đến năm 2018, số ca mắc mới đã tăng lên trên 25.000 ca, xếp vị trí thứ 4/185 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó riêng nam giới chiếm hơn 19.500 ca.

Tại Việt Nam, sau nhiều năm đứng ở vị trí thứ 2, hiện ung thư gan đã vượt qua ung thư phổi, vươn lên vị trí số 1 về tỉ lệ mắc mới.

Hiện nay, đa số bệnh nhân ung thư gan đến khám khi đã muộn, thời gian sống trung bình không quá một năm. 60% đến viện khi đã ở giai đoạn trung gian và tiến triển, tỷ lệ được phát hiện sớm rất thấp.

Vì thế, bác sĩ khuyến cáo khi phát hiện mắc viêm gan B, C, xơ gan cần đến viện điều trị không nên tự điều trị tại nhà bằng phương pháp dân gian sẽ vô tình làm bệnh nặng hơn và không còn khả năng điều trị.