Thống đốc Florida Ron DeSantis, một người Cộng ḥa, đă đổ lỗi cho khách du lịch từ New York, châu Âu và những nơi khác đă gieo mầm virus ở bang này. Nhưng thực chất là ǵ?
Bạn có thể thấy Beatriz Diaz tại Lễ hội Bữa tiệc Mùa đông trong mùa nghỉ xuân vừa rồi tại băi biển Miami. Cô mang theo chai nước khử trùng tay.
Đó là vào đầu tháng 3. Diaz biết virus corona đă bắt đầu lây lan khắp thế giới, nhưng lại tự nhủ rằng nếu giữ tay sạch và tránh động chạm người khác th́ cô có thể an toàn.
“Tôi nghĩ chính phủ đă không hủy bỏ sự kiện, thế nên sẽ ổn thôi”, Diaz nói với New York Times.
Cái giá của sự mở cửa của Florida trong mùa nghỉ xuân bắt đầu rơ ràng
Trong ṿng vài ngày, những thông tin nổi lên trên Facebook về một D.J., rồi vài người dự tiệc đột ngột ốm nặng. Tới cuối tháng, 2 người dự lễ hội đă tử vong.
Tới tuần rồi, 38 người đă thông báo các triệu chứng hoặc xét nghiệm dương tính với virus corona trong những tuần sau sự kiện, theo bên tổ chức lễ hội - Đội đặc trách L.G.B.T.Q. quốc gia. Diaz nằm trong số đó.
Vài tuần trước khi Florida ra lệnh cho cư dân ở nhà, virus corona cũng đă lây lan trong bang, lây nhiễm cho người dân và du khách - những người trước đó đă nhảy múa trong các bữa tiệc trên băi biển và say sưa trong các công viên giải trí. Chỉ bây giờ, khi mọi người nhiễm bệnh và hồi phục - hoặc không c̣n trên cơi đời nữa - Covid-19, căn bệnh do virus corona gây ra, cái giá của sự mở cửa của Florida trong mùa nghỉ xuân bắt đầu trở nên rơ ràng.
Các sinh viên tập trung đông đúc trong các quán bar ở Fort Lauderdale, Florida hôm 11/3. Ảnh: New York Times.
Thống đốc Ron DeSantis, một người Cộng ḥa, đă đổ lỗi cho khách du lịch từ New York, châu Âu và những nơi khác đă gieo mầm virus ở bang này. Nhưng chiều ngược lại cũng đúng: Mọi người mắc bệnh ở Florida và mang bệnh về nhà.
Số lượng chính xác những người trở về từ các chuyến đi tiêu khiển ở Florida nhiễm virus corona có thể không bao giờ được ghi nhận đầy đủ. Các trường hợp ở xa như California và Massachusetts cũng được liên hệ với Lễ hội Bữa tiệc Mùa đông - bữa tiệc khiêu vũ bên bờ biển và gây quỹ cho cộng đồng L.G.B.T.Q. tổ chức ngày 4 -10/3. Một người đàn ông California khác đă chết sau khi đến Orlando để dự một hội nghị và sau đó đến một khu giải trí Disney World chật cứng. Hai người đến Disney World về sau có người thân nhiễm virus corona ở Florida và Georgia.
Hành động thiếu nhất quán giữa các thành phố trong bang
Hành động chậm chạp của thống đốc bang Florida khiến các lănh đạo địa phương phải vật lộn để tự đưa ra quyết định đóng cửa vào một trong những thời điểm bận rộn nhất và thu lời nhất trong năm của một tiểu bang vốn sở hữu nền kinh tế du lịch trị giá 86 tỷ USD. Kết quả là các quyết định bị xung đột, khi một thành phố có thể hủy bỏ sự kiện lớn trong khi thành phố lân cận vẫn cho phép một sự kiện khác tiến hành.
Cho tới 1/4, Thống đốc bang Florida mới ra lệnh cư dân phải ở nhà. Ông nói rằng bang ủng hộ chính quyền địa phương ra lệnh hủy bỏ sự kiện và đóng cửa băi biển, nhưng vai tṛ của ông không phải là đi trước trong việc này.
“Hăy có những cách tiếp cận phù hợp, những tiếp cận về y học - những điều sẽ mang lại kết quả tốt nhất cho những vùng đó”, ông DeSantis nói trong cuộc họp báo ngày 24/3. “Những biện pháp quyết liệt như vậy, bạn sẽ không muốn thực hiện nó ở một cộng đồng mà virus chưa lây lan”.
Với rất ít xét nghiệm được thực hiện, các quan chức địa phương đă đưa ra quyết định một cách mù quáng. Dữ liệu cho thấy những rắc rối đáng để tâm, chẳng hạn như sự gia tăng chỉ số người sốt từ nhiệt kế kết nối internet, đă bị bỏ qua, một phát ngôn viên của Kinsa Health, công ty sản xuất nhiệt kế, cho biết.
Những tác hại chỉ hiện rơ sau đó.
Florida đă xác nhận hơn 17.500 ca nhiễm virus corona và gần 400 người tử vong trong khi dịch bệnh vẫn lan rộng trong bang.
Lúng túng trước đại dịch
Người đầu tiên tham dự bữa tiệc tử vong là Israel Carrera, một tài xế 40 tuổi làm việc cho hai hăng Uber và Lyft. Anh qua đời hôm 26/3 sau vài ngày nhập viện ở Miami. Bạn trai của anh - cũng dự tiệc, bị ốm nhẹ và hiện có kế hoạch đưa tro cốt của Israel Carrera về cho gia đ́nh ở Cuba.
Ron Rich, một t́nh nguyện viên 65 tuổi tại sự kiện, đă qua đời vào cuối tuần hôm 28/3.
Quyết định tổ chức lễ hội năm tuần trước đă diễn ta trong thời điểm khác của cuộc khủng hoảng, trước khi một người xét nghiệm dương tính với virus corona tại Hạt Miami-Dade, Rea Carey, giám đốc điều hành của Đội đặc trách L.G.B.T.Q. quốc gia, cho hay. Sự kiện kết thúc một ngày trước khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố virus là đại dịch.
“Điều đó chỉ ra chúng ta đă không biết t́nh h́nh vào lúc đó”, Carey nói. “Nếu chúng ta có thông tin như bây giờ th́ chúng ta đă có quyết định khác”.
Những h́nh ảnh của lễ hội cho thấy hàng trăm người chen chúc trước một sân khấu dưới ánh đèn neon, nhảy múa, ôm lấy nhau và không thể gọi là có sự giăn cách xă hội ở đây.
Cô Diaz, 42 tuổi, bị sốt vào ngày 15/3. Ngày hôm sau, bạn gái của Diaz cũng bị ốm. Vào thời điểm Diaz được xác nhận dương tính với Covid-19, cô đă đi mua sắm, đến hiệu thuốc và gặp gỡ một số người thân của ông chủ của ḿnh, bao gồm người cha 80 tuổi cùng cô con gái 14 tuổi.
“Tôi hiểu rằng đó là lựa chọn của bản thân - Tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn về điều đó, cô Diaz, sống ở Wilton Manors, Florida, nói về Lễ hội Mùa đông, thu hút khoảng 5.500 người và là một sự kiện của cộng đồng L.G.B.T.Q. hơn 25 năm qua.
Loc Nguyen, một nhà phát triển phần mềm, cảm thấy kiệt sức từ khi anh trở về Los Angeles từ lễ hội vào ngày 9/3. Anh đi làm vào ngày hôm sau nhưng phải gọi điện cáo bệnh sau đó, cảm thấy khó thở và run rẩy khủng khiếp đến mức anh quấn ḿnh trong ba chiếc áo khoác mùa đông để tới chỗ bác sĩ.
“Ho và thở hổn hển, bạn rất sợ hăi, thậm chí không thở nổi”, Nguyen mô tả.
Một người bạn cùng tham lễ hội với Nguyen cũng dương tính với virus. Người bạn khác cũng ốm nhưng chưa được xét nghiệm.
Nguyen chia sẻ rằng anh biết rủi ro khi dự sự kiện nhưng không muốn mất số tiền ḿnh đă bỏ ra để mua vé. Anh không đổ lỗi cho các nhà tổ chức và nhằm vào những thông điệp trái chiều từ các quan chức địa phương.
“Nếu một thành phố hủy sự kiện, thành phố khác vẫn tổ chức th́ nó không nhất quán. Bởi vậy, không thể chặn được đại dịch”, Nguyen ngậm ngùi.
Vào ngày 6/3, thành phố Miami, tách biệt với băi biển Miami, đă hủy bỏ Ultra Music Festival, một sự kiện âm nhạc khiêu vũ điện tử thu hút hàng chục ngh́n người. Các lănh đạo địa phương khác chỉ trích hành động này quá quyết liệt với lư lẽ rằng: Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh chưa đưa ra khuyến nghị đóng cửa hàng loạt. Florida đă công bố trường hợp dương tính với virus corona đầu tiên vào 1/3, nhưng ở khu vực Tampa.
“Chúng ta nên giữ cuộc sống b́nh thường, với các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng tại chỗ”, Thị trưởng Carlos Gimenez của Hạt Miami-Dade cho biết vào ngày 5/3.
Đến ngày 12/3, ông đă đảo ngược quan điểm và hủy bỏ giải đấu quần vợt Miami Open cùng hội chợ cho giới trẻ của địa phương. Nơi dự kiến tổ chức hội chợ này nay đă chuyển thành một bệnh viện dă chiến.
“Chúng tôi đă làm những ǵ chúng tôi nghĩ - và tôi chắc chắn rằng tất cả các thành phố đă làm những ǵ họ nghĩ - là điều đúng đắn phải làm vào đúng thời điểm, ông Gimenez nói hồi tuần trước.
Thị trưởng Francis Suarez của Miami, một trong những quan chức đầu tiên ở Mỹ có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona, cho biết các quyết định giữ cho các sự kiện công cộng diễn ra đă phải trả giá đắt.
“Nó kết thúc ở sự bẽ bàng, khi bạn nh́n thấy những ǵ đă xảy ra với những người dự lễ hội đón xuân và những điều bất hạnh đă xảy ra với lễ hội âm nhạc”, ông Suarez nói, trong đó đề cập tới Lễ hội Bữa tiệc Mùa đông.
Xa hơn về phía bắc, gần Orlando, mọi người đă đến 6 công viên giải trí Disney World trước khi chúng đóng cửa vào 15/3. Courtney Sheard, 30 tuổi, nhớ rằng thời tiết rất đẹp và chuyến du ngoạn hôm đó quanh các địa điểm như Hollywood Studios, Mickey & Minnie Minnie Runaway Railway, đặc biệt đông đúc.
Sau khi trở về nhà ở Naples, Florida hôm 12/3, cô tỉnh dậy với cơn đau đầu khủng khiếp và cổ họng đau rát. Cô con gái 3 tuổi của Sheard, bé Journey bị sốt và nôn ói.
Vào thời điểm nhận kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona, Sheard đă gặp chị gái cùng con cái của chị, một người bạn, cha mẹ, những người đi ngắm biển và ăn tối tại tiệm Bonefish Grill.
Khi Sheard biết tin anh Jeffrey Ghazarian, 34 tuổi, qua đời hôm 19/3 ở California sau chuyến thăm thú công viên Disney World, cô nhận ra rằng virus corona đă lây lan ở Disney trong khi anh và cô ở đó.
“Hăy nghĩ xem tất cả những người từ khắp thế giới, từ khắp cả nước đă đến Disney và rồi quay về nhà”, Sheard nêu vấn đề.
VietBF@sưu tập