04/21/20
Trên khắp nước Mỹ, nhiều nhóm người đang xuống đường để phản đối các lệnh phong tỏa nhằm làm hạn chế sự lây lan của Covid-19. Tại sao?

SANDY HUFFAKER/GETTY IMAGES
Hoa Kỳ hiện có hơn 802,590người bị nhiễm bệnh và hơn 43.500 tử vong. Các con số này vẫn tiếp tục tăng, mặc dù đă có dấu hiệu cho thấy tỷ lệ lây nhiễm đang chậm lại ở một số tiểu bang.
Một số tiểu bang đang bắt đầu nới lỏng các lệnh hạn chế, mở lại công viên, băi biển và một số doanh nghiệp nhỏ trong những ngày tới, nhưng hầu hết người dân Mỹ vẫn đang tuân thủ lệnh ở nhà.
Tại hơn một chục tiểu bang, những người biểu t́nh đă xuống đường, chặn đường và bấm c̣i xe.
Tại sao họ biểu t́nh?
Những người biểu t́nh nói rằng các biện pháp nghiêm ngặt hạn chế di chuyển và kinh doanh đang gây tổn hại không cần thiết cho công dân.
Người biểu t́nh nói rằng các lệnh ở nhà do chính quyền tiểu bang áp đặt để kiểm soát sự lây lan của Covid-19 là một phản ứng thái quá.
Một số người mang theo súng v́ các nhóm quyền súng nằm trong số các nhà tổ chức, trích dẫn các hành vi xâm phạm quyền tự do dân sự.
Một số người nói rằng việc áp đặt những lệnh hạn chế này quá lâu sẽ gây thiệt hại lâu dài cho các nền kinh tế địa phương.
Tính đến tuần trước, tổng số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ là hơn 22 triệu - làm sụp đổ nhiều thập kỷ tăng trưởng việc làm của Mỹ.
Nhiều người viện dẫn lời cảnh báo của Tổng thống Trump rằng biện pháp chống dịch hiện nay có thể tồi tệ hơn chính căn bệnh này.
Nhưng không phải ai cũng muốn thấy tất cả các hạn chế được nới lỏng ngay lập tức: một số nhóm kêu gọi chỉ cách ly những người dễ bị tổn thương, xét nghiệm nhiều hơn để mọi người đi làm trở lại hoặc xác định lại các doanh nghiệp "thiết yếu".
Biểu t́nh đang diễn ra ở đâu?
Biểu t́nh đă xảy ra ở hơn một chục tiểu bang:
Michigan
Ohio
Bắc Carolina
Minnesota
Utah
Virginia
Kentucky
Wisconsin
Oregon
Maryland
Idaho
Texas
Arizona
Colorado
Montana
Washington
New Hampshire
Pennsylvania
California
Các tiểu bang này được lănh đạo bởi các thống đốc thuộc cả đảng Cộng ḥa và Dân chủ.
Bao nhiêu người tham gia biểu t́nh?
Các cuộc biểu t́nh có quy mô khác nhau trên khắp đất nước - từ vài chục người ở Virginia và Oregon đến hàng ngàn người ở tiểu bang Michigan và Washington.
Hôm Chủ Nhật, tiểu bang Washington đă chứng kiến một trong những cuộc biểu t́nh lớn nhất, với khoảng 2.500 người tụ tập tại thủ phủ ở Olympia. Bang này là tâm dịch đầu tiên ở Mỹ.
Ở Colorado, hàng trăm người biểu t́nh đă vấp phải một cuộc phản kháng của một số nhân viên y tế, những người, mặc đồ phẫu thuật, đă chặn giao thông ở ngă tư đường.
Hàng trăm người ở Arizona lái xe tới bao vây ṭa nhà thủ phủ ở Phoenix.
Idaho, Maryland, Texas và Indiana đă chứng kiến hàng trăm người tụ tập.
Người biểu t́nh là ai?
Những người tổ chức đằng sau những cuộc biểu t́nh này phần lớn là những người hoạt động bảo thủ, ủng hộ Trump và các nhà hoạt động ủng hộ quyền sử dụng súng. Truyền thông Hoa Kỳ mô tả rằng những cuộc biểu t́nh này gợi nhớ đến các sự kiện trong chiến dịch tranh cử của Trump, với các biểu ngữ ủng hộ Trump, áo phông và nhiều biểu ngữ.
Các biểu ngữ kêu gọi tự do chống lại sự chuyên chế cũng là chủ đề chính các cuộc biểu t́nh này. Các thống đốc đă được ví như các vị vua hoặc nhà độc tài. "Hăy cho tôi tự do hoặc là cái chết", một câu từ thời Cách mạng Mỹ cũng là một khẩu hiệu phổ biến.
Không phải tất cả những người tham dự đều liên kết với các tổ chức - nhiều người chỉ đơn giản là thất vọng v́ các lệnh phong tỏa bóp nghẹt khả năng kiếm sống của họ.
Nhưng các nhóm cực hữu và dân quân cũng đă có mặt ở một số cuộc biểu t́nh.
Cuộc biểu t́nh bên ngoài thủ đô của tiểu bang ở Austin, Texas, một phần được thúc đẩy bởi những người hâm mộ nhà lư luận thuyết âm mưu Alex Jones, người được nh́n thấy bắt tay với người biểu t́nh. Giữa những tiếng hô "hăy để chúng tôi làm việc" là những lời kêu gọi "sa thải [Tiến sĩ Anthony] Fauci", người đứng đầu lĩnh vực bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ và là thành viên lực lượng đặc nhiệm pḥng chống Covid-19 của Nhà Trắng, theo New York Times.
John Roland, một nhà lănh đạo dân quân ở Illinois, nói với BBC: "Mở cửa các tiểu bang hoặc chúng tôi sẽ tự mở lại."
Trump nói ǵ?
Tổng thống Donald Trump và Nhà Trắng đă bày tỏ quan điểm dường như đối lập về các cuộc biểu t́nh.
Tuần trước, ông Trump và lực lượng đặc nhiệm Covid-19 đă tiết lộ hướng dẫn mới để bắt đầu mở lại nền kinh tế nhà nước.
Hướng dẫn đó khuyến nghị ba giai đoạn nới dần các lệnh hạn chế đối với các doanh nghiệp và đời sống xă hội, với mỗi giai đoạn kéo dài ít nhất hai tuần. Các khuyến nghị cũng bao gồm duy tŕ giăn cách xă hội, xét nghiệm và truy t́m những người tiếp xúc với người nhiễm.
Nhưng một ngày sau khi kế hoạch được công bố, tổng thống Trump đă tweet các khẩu hiệu của các cuộc biểu t́nh đ̣i "Giải phóng" tại một số bang do đảng Dân chủ lănh đạo.
Hôm Chủ Nhật, ông đưa ra một thông điệp mâu thuẫn một lần nữa. Ông nói với các phóng viên rằng "một số thống đốc đă đi quá xa", và sau đó đặc biệt chỉ ra Michigan và Virginia.
"Một số điều đă xảy ra có lẽ không phù hợp lắm", ông Trump nói. "Cuối cùng, điều đó sẽ không thành vấn đề bởi v́ chúng tôi bắt đầu mở cửa các tiểu bang. Và tôi nghĩ chúng sẽ được mở cửa lại rất tốt."
Về những người biểu t́nh, ông Trump nói: "Cuộc sống của họ đă bị tước đoạt".
"Những người này yêu đất nước của chúng ta, họ muốn trở lại làm việc."
Các phản ứng?
Mặc dù những cuộc biểu t́nh này có thể minh họa mối quan tâm của một số người Mỹ, đặc biệt là những người ở vùng nông thôn, nhưng chúng không phản ánh dư luận chung.
Một cuộc khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew tuần trước cho thấy 66% người Mỹ lo ngại rằng các biện pháp hạn chế sẽ được dỡ bỏ quá nhanh, trái ngược với 32% lo lắng rằng chúng sẽ không được dỡ bỏ sớm. Ngoài ra, cuộc khảo sát cho thấy hầu hết các bang- bất kể thuộc đảng nào - tin rằng điều tồi tệ nhất của đại dịch vẫn chưa xảy ra.
Các chuyên gia y tế công cộng Hoa Kỳ và nhiều nhà lănh đạo đă tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của giăn cách xă hội, biện minh cho các biện pháp mà người biểu t́nh đang phản đối.
Hôm thứ Hai, Facebook tuyên bố sẽ xóa danh sách sự kiện các cuộc biểu t́nh ở California, New Jersey và Nebraska v́ họ vi phạm các lệnh của chính phủ tiểu bang.
Thống đốc các tiểu bang cũng đă phản ứng với những người biểu t́nh và sự ủng hộ rơ ràng của ông Trump.
Jay Inslee, bang Washington, thành viên đảng Dân chủ, cho biết tổng thống đang "xúi giục nổi dậy trong nước".
Thống đốc thuộc đảng Cộng ḥa Larry Hogan của bang Maryland nói với CNN: "Tôi không nghĩ việc khuyến khích các cuộc biểu t́nh và khuyến khích mọi người đi ngược lại các chính sách riêng của tổng thống là hữu ích."
BBC