Kho vật tư chống Covid-19 của Mỹ len lỏi cả những chiếc khẩu trang kém chất lượng. Kết quả thử nghiệm cho thấy, nhiều loại khẩu trang nhập khẩu vào Mỹ không đạt tiêu chuẩn của khẩu trang kháng khuẩn N95, đẩy các bác sĩ, y tá - những người đứng trên tuyến đầu chống dịch, đối diện với nguy cơ phơi nhiễm.
Một dây chuyền sản xuất khẩu trang ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Giới chức quản lư và quan chức chính quyền bang ở Mỹ phát hiện nhiều loại khẩu trang nhập khẩu có mẫu mă giống khẩu trang kháng khuẩn N95 không đáp ứng được các tiêu chuẩn quy định. Kết quả thử nghiệm do Viện An toàn Lao động và Sức khỏe Quốc gia Mỹ (NIOSH) tiến hành cho thấy, khoảng 67-70% khẩu trang nhập khẩu thuộc nhiều chủng loại khác nhau không có khả năng chặn được phần lớn những hạt có kích thước siêu nhỏ (particle), vốn là tiêu chuẩn được công nhận cho ít nhất một loại khẩu trang của Mỹ - khẩu trang kháng khuẩn N95.
Một mẫu có quy cách đóng gói, logo chưa được Cơ quan quản lư Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chứng nhận chỉ lọc được khoảng 35% hạt kích thước siêu nhỏ, một mẫu khác dán mác KN95 – mẫu theo tiêu chuẩn Trung Quốc tương tự như loại N95 của Mỹ, cũng cho kết quả chỉ lọc được 15% hạt siêu nhỏ, kém xa mức 95% mà thương hiệu này quảng cáo. NIOHS – đơn vị trực thuộc Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC) đă tiến hành xét nghiệm tiêu chuẩn với 67 mẫu khẩu trang và mỗi mẫu thử nghiệm ít nhất 10 sản phẩm.
Thử nghiệm của NIOSH kết hợp với các đợt triệu hồi, xét nghiệm bổ sung tại nhiều bang cho thấy Mỹ đă nhập khẩu hàng triệu khẩu trang kém chất lượng từ Trung Quốc và một số nước khác khi nhu cầu về đồ bảo hộ cho nhân viên y tế chống COVID-19 tăng chóng mặt. Với năng lực sản xuất và kho dự trữ không đáp ứng đủ nhu cầu, kết quả thử nghiệm cho thấy nguy cơ cao đối với các bệnh viện, chính quyền địa phương; các công ty trong nhiều trường hợp phải trả mức giá cao cho các thiết bị bảo hộ y tế chưa được chứng nhận.
Một vấn đề khác NIOSH phát hiện ra: Hầu hết các mẫu kiểm định đều sử dụng kiểu thắt dây đeo quanh tai, trong khi khẩu trang được NIOSH phê duyệt phải là loại thắt dây đeo sau đầu để bảo đảm độ chắc chắn. Độ chặt của dây đeo giữ vai tṛ quan trọng trong việc ngăn cản các hạt siêu nhỏ, trong đó có virus SARS-CoV-2, đặc biệt là với khẩu trang N95 vốn thường được dùng cho các nhân viên y tế - những người tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh.
Do t́nh huống khẩn cấp đối phó với dịch bệnh, FDA đă cho phép nhập khẩu và sử dụng nhiều loại khẩu trang tương thích mẫu N95 được chứng nhận theo tiêu chuẩn của một số nước, trong đó có Trung Quốc. Nhiều khẩu trang do nước ngoài sản xuất sử dụng mẫu thắt dây đeo quanh tai. Bệnh viện đa khoa Lawrence tại Massachusetts cho biết đă phân phát cho nhân viên lô khẩu trang 400 chiếc do Trung Quốc sản xuất sử dụng kiểu quai này trước khi nhận được cảnh báo của NIOSH về không đảm bảo tiêu chuẩn của N95 theo ghi chú trên nhăn mác.
Khẩu trang được bệnh viện Lawrence nhập về có logo của Công ty Sản xuất thiết bị Y tế Shanghai Dasheng. Hăng này đă được NIOSH chấp thuận sản xuất 30 mẫu khẩu trang kiểu N95 hàng chuẩn. NIOSH cho biết đang điều tra thông tin khẩu trang chưa được công nhận có dán logo Shanghai Dasheng khi hăng này cho biết khẩu trang thắt dây đeo quanh tai của công ty có đính mẫu mă N95, c̣n logo kia là hàng giả.
Giới chức tại các bang Colorado, Illinois, Massachusetts và Missouri tuyên bố họ cũng phát hiện nhiều loại khẩu trang nhập khẩu không vượt qua được kiểm định chất lượng. Chính quyền Massachusetts mới đây đă cảnh báo cảnh sát và pḥng cháy chữa cháy của bang rằng một số khẩu trang do Trung Quốc sản xuất và được phân phát tới lực lượng này không đạt chất lượng sau các cuộc kiểm tra do Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) tiến hành.
Gregory Rutledge, giáo sư tại MIT cho biết pḥng thí nghiệm của ông đă kiểm định 40 mẫu khẩu trang có trong kho dự pḥng của bang Massachusetts được cho là đạt tiêu chuẩn mẫu KN95 của Trung Quốc. Kết quả cho thấy, chỉ có một phần ba là đạt chất lượng của ḍng N95.
Cơ quan Quản lư T́nh trạng khẩn cấp Liên bang (FEMA) mới đây đă bắt giữ một lô khẩu trang 500.000 chiếc tại sân bay quốc tế John F. Kennedy ở New York để kiểm tra quy chuẩn chất lượng. Lô hàng được nhà nhập khẩu Indutex USA đặt hàng từ một công ty Trung Quốc.
Kết quả kiểm định cho thấy khẩu trang có khả năng lọc 83-91% hạt siêu nhỏ, sử dụng thắt dây đeo tai và không phải là loại N95 mà NIOSH đă cấp phép. Theo George Gianforcaro, Chủ tịch Indutex USA, đây không phải là loại khẩu trang dành cho nhân viên y tế và được một công ty kiểm định Trung Quốc cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn của NIOSH. Ông cho biết, nếu kết quả kiểm định của NIOSH là chuẩn xác, công ty sẽ trả lại lô khẩu trang này cho đối tác Trung Quốc.