Ghế Bộ trưởng Quốc phòng lung lay, Esper có thể bị gạt ngoài lề chính phủ

06/05/20

(Politico) – Tổng thống Donald Trump không hài lòng với Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, các cố vấn tại Toà Bạch Ốc đang bàn tán ai có thể thay thế. Tuy nhiên, lãnh đạo Ngũ Giác đài có thể đang trên đường đến một hình phạt mang tính Trump hơn: bị gạt ra ngoài lề nội các.


Tương lai chiếc ghế của Esper bị lung lay sau khi ông vào thứ Tư phản đối việc Tổng thống kêu gọi triển khai binh sĩ tại ngũ đi đàn áp các cuộc biểu tình đang diễn ra trên khắp nước Mỹ. Trong 24 tiếng đồng hồ kể từ khi Esper lên tiếng, ông đã gặp Tổng thống tại Toà Bạch Ốc và nhận được sự lãnh đạm từ đội ngũ cố vấn của Trump.

Nhưng thay vì được cho thấy một lối thoát ngay từ đầu, một người trong nội các cho hay, Esper có thể đối mặt với sự lạnh nhạt. Số phận này đã rơi vào một loạt các cố vấn khác, cũng như các bộ trưởng trong chính phủ Trump, từ cựu Tổng trưởng Tư pháp Jeff Sessions, Ngoại trưởng Rex Tillerson, đến cố vấn an ninh quốc gia H.R McMaster và John Bolton, đến tất cả các cựu Đổng lý. Hàng tuần hoặc hàng tháng trước khi mỗi cố vấn rời chính phủ, Trump đơn giản gạt họ ra khỏi những quyết định chính yếu sau khi bất mãn về họ càng ngày càng lớn.

Toà Bạch Ốc đã không nhảy vào bênh vực Esper trong những ngày qua. Vào hôm thứ 5, khi được hỏi liệu ông Trump có mất niềm tin vào Bộ trưởng Quốc phòng hay không, Phó Tùy viên báo chí Toà Bạch Ốc Hogan Gidley tỏ vẻ không hứa hẹn. “Như quý vị biết đó, khi Tổng thống mất niềm tin, nếu ông mất niềm tin, quý vị sẽ biết điều đó,” Gidley nói.

Đây là lần thứ hai trong mấy ngày qua, phát ngôn nhân Toà Bạch Ốc không tỏ ra hết lòng cho Esper. Vào hôm thứ Tư, khi được hỏi liệu Trump có còn niềm tin vào lãnh đạo Ngũ Giác đài hay không, Phát ngôn nhân Toà Bạch Ốc Kayleigh McEnany cho hay, “Ngay lúc này, Bộ trưởng Esper vẫn là Bộ trưởng. Và nếu Tổng thống mất niềm tin, chúng ta sẽ biết điều này trong tương lai.”

Esper có thể chưa bị tống ra khỏi cửa, nhưng lý do chủ yếu là cẩn trọng. Bầu cử sẽ diễn ra trong 5 tháng nữa, khó có khả năng chính phủ muốn tìm cách đưa một ứng cử viên nội các mới qua Thượng viện. Trong khi đó, sa thải Bộ trưởng Quốc phòng trong bối cảnh khủng hoảng đại dịch và bất ổn dân sự trên toàn quốc hoàn toàn không hay.

Tuy nhiên, một viên chức chính phủ và hai người thân cận với Toà Bạch Ốc cho hay, các cố vấn trong những ngày gần đây lập danh sách các ứng cử viên vào ghế Bộ trưởng Quốc phòng nếu ông Trump quyết định sa thải Esper. Đứng đầu danh sách là Thứ trưởng Lục quân Ryan McCarthy, nhân vật thứ hai của Esper trước khi nhận công tác tại Lục quân vào mùa hè năm ngoái.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton (Cộng hoà – Arkansas), đồng minh nổi bật của ông Trump trước đây từng được cân nhắc vào vị trí này cũng có tên trong danh sách.

Nhóm ủng hộ Esper sẽ không dễ gì bỏ cuộc. Hai người quen biết Esper từ khi ông ở Đại học Quân sự West Point – David Urban, cựu cố vấn vận động tranh cử 2016, và Ngoại trưởng Mike Pompeo thúc giục Tổng thống nên giữ đồng môn của họ tại vị ở Ngũ Giác Đài. Các Thượng nghị sĩ Cộng hoà cũng vậy, kêu gọi ông Trump không sa thải Bộ trưởng Quốc phòng.

“Ông ấy đang làm tốt công việc,” Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng hoà – South Carolina) không nghĩ chiếc ghế của Esper gặp nguy hiểm. “Không có lý do gì để ông ấy ra đi. Đó chỉ là những lời đàm tiếu. Tôi có niềm tin vào Bộ trưởng Esper.”

Lãnh tụ Đa số Thượng viện Mitch McConnell vào thứ 5 lên Twitter ca ngợi Esper “tận tuỵ” và “cam kết trước sau như một đối với nghĩa vụ hiến pháp để gìn giữ hoà bình và trật tự, gìn giữ hoà bình, và bảo vệ người Mỹ để họ có thể tự do thực hành quyền của mình.”

Các nhà lập pháp Cộng hoà tại Điện Capitol cũng quan ngại những đau đầu chính trị khi tìm cách phê chuẩn ứng cử viên Bộ Quốc phòng tại Thượng viện trong thời điểm chính trị đầy thách thức và một kỳ bầu cử đau đầu.

Một viên chức chính phủ và một nguồn tin thân cận với Toà Bạch Ốc cho hay, McCarthy có thể là ứng cử viên hàng đầu nếu Esper bị loại. McCarthy là một thành viên khác trong toán được gọi là “mafia Lục quân” vốn đã nổi lên nắm quyền lực trong nhiệm kỳ của ông Trump, cùng với Urban, Pompeo, Esper, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Tướng Mark Milley và Đổng lý Lục quân Tướng James McConville.

McCarthy không chỉ có mối quan hệ tốt ở Washington mà còn là cựu biệt động lục quân, từng phục vụ trong Trung đội Biệt động 75 trong thời gian chiến tranh ở Afghanistan. Sau đó ông ta phục vụ ở Ngũ Giác Đài ở vai trò phụ tá cho cựu Bộ trưởng Quốc phòng Bob Gates. McCarthy cũng làm việc tại Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện, và Phó Chủ tịch tại nhà thầu Quốc phòng Lockheed Martin.

Hương Giang
(Theo Politico)