06/14/20
Người định cư ở Mỹ sau 1945 rồi trở thành công dân Mỹ, v́ bất cứ lư do nào, cũng có thể ví như một người “con nuôi”, được thừa hưởng một di sản cực kỳ lớn lao do “cha mẹ nuôi” là các thế hệ lập quốc người Mỹ đi trước xây dựng lên để lại. Di sản có giá trị hơn hết là sự “tự do”.
Di sản lớn lao khác là sự “vĩ đại” về các mặt kinh tế, văn hóa giáo dục, khoa học kỹ thuật, sinh hoạt chính trị, hạ tầng cơ sở, sức mạnh quốc pḥng…
Gọi là “con nuôi” có thể gây “sốc” nhiều người nhưng thực tế th́ đúng là như vậy. Nhứt là đối với người Mỹ gốc Việt.
Sự “vĩ đại” của nước Mỹ hôm nay được xây dựng bằng máu xương của hàng triệu thanh niên Mỹ, da trắng cũng như da đen, tử nạn trong cuộc Thế chiến thứ hai.
Sau cuộc chiến nước Mỹ trở thành “đại cường” duy nhứt của “thế giới tự do” với tổng sản lượng quốc gia chiếm gần 50% GDP thế giới. Là phía “chiến thắng” Mỹ đă “áp đặt” được “quyền” của nước Mỹ lên nhiều nước thua trận, như Đức, Nhật, Ư… Ngoài các “quyền” được “ưu đăi” về “kinh tế” và “ngoại giao”, Mỹ c̣n được “đặc quyền” đóng quân trên các lănh thổ các quốc gia này.
Người Việt, dầu đến Mỹ với lư do ǵ, tị nạn chính trị hay đi t́m cơ hội kinh tế, mọi người đều trở thành công dân Mỹ. Hầu như ai cũng hănh diện v́ giấy quốc tịch và sổ thông hành “Mỹ” của ḿnh. Ai cũng thừa hưởng một không gian tự do cá nhân “vô bờ bến”, cùng với một hệ thống an sinh xă hội và hạ tầng cơ sở (mà VN nằm mơ cũng không thấy được) cũng như cơ hội “làm giàu”, cơ hội “làm chính trị” mở ra dễ dàng như trong tầm tay.
Có ai (gốc Việt) đặt câu hỏi, ḿnh và tổ tiên ḿnh đă đóng góp cái ǵ cho đất nước này mà bây giờ ḿnh được thừa hưởng (một di sản vĩ đại) như vầy?
Nếu họ đặt được câu hỏi như vậy th́ họ sẽ bớt đi tính “arrogance”, đối cực của kiểu “kiêu ngạo cộng sản”. Đặt được câu hỏi th́ họ sẽ phải nh́n lại thân phận của ḿnh. Hy vọng họ sẽ sử dụng một cách khôn ngoan di sản mà họ đang thừa hưởng.
Cái quí giá nhứt của con người là sự “tự do”. Ở Mỹ người ta có quá nhiều, thứ mà ở VN không hề có.
Ở Mỹ cũng như các xứ tự do khác, hiện tượng “bạo loạn xă hội” xảy ra thường xuyên. Pháp phải nói là “vô địch”. Các vụ đập phá này không hề làm các quốc gia tự do “nghèo” đi. Những đập phá (do bạo loạn) từ những ngày qua ở các thành phố lớn nước Mỹ sẽ không gây một tổn thương nào cho nước Mỹ.
V́ nước Mỹ, cũng như các quốc gia tự do khác, quá giàu. Những cuộc bạo loạn sẽ giúp cho các nhà chính trị xă hội nhận dạng được các khuyết điểm của xă hội. Từ đó họ t́m phương cách sửa chữa.
Nhưng sự đổ vỡ trong ḷng xă hội nước Mỹ, nguyên nhân đến từ bất kỳ lư do nào, nếu không nhận dạng được, có thể sẽ làm cho nước Mỹ “sụp đổ từ bên trong”. Các đế quốc ngày xưa, Ai Cập, La mă, Ottoman, Liên Xô… nguyên nhân sụp đổ hầu hết là “nội tại”.
Tổng thống Kennedy có câu nói hay: “Nếu xă hội tự do không đem lại cuộc sống tử tế hơn cho đa số người nghèo (th́ xă hội này) sẽ không thể cứu văn được thiểu số người giàu“.
Tổng thống Kennedy không phải là “dân chủ thổ tả”.
Nếu các quốc gia tư do, như Mỹ và các nước Tây Âu, xây dựng và phát triển đất nước kiểu “sống chết mặc bây”, hay “cá lớn nuốt cá bé”, th́ phe cộng sản Liên Xô đă thắng trận.
Phát triển quốc gia phải là phát triển đồng đều. Ai cũng có cơ hội b́nh đẳng như nhau để thành công.
***
Trump là “hiện tượng” đang làm phân hủy nước Mỹ. Đây là lời cảnh báo của rất nhiều trí thức, học giả, chính trị gia… lỗi lạc ở Mỹ. Bởi v́, dưới thời Trump, tổng thống Mỹ chỉ phục vụ cho cá nhân, cho bè phái, cho thành phần cử tri, đa số là “da trắng” ủng hộ ḿnh. Trump c̣n chủ trương kỳ thị chủng tộc, bài bác dân Mễ, dân da màu… Chính sách phát triển của Mỹ trở nên thiên vị và “lệch lạc”.
Sinh hoạt chính trị ở Mỹ cũng thay đổi. Hai đảng Cộng ḥa và Dân chủ xưa nay đối lập cách nào th́ cũng tranh chấp hơn thua bằng lá phiếu, qua các đánh giá “hay, dở” trong các chương tŕnh kinh bang tế thế của các ứng cử viên.
Thời Trump không gian chính trị nước Mỹ trở thành cái hồ cá tra. Những tranh luận về chính sách giữa hai đảng đă không c̣n. Thay vào đó là các phong trào vận động đánh bóng cho “cá nhân lănh tụ”. Trump đă lạm dụng quyền lực, sử dụng các truyền thông “phi truyền thống” để tuyên truyền, đánh bóng cá nhân và bôi nhọ đối thủ chính trị bằng các thông tin giả. Không khác chi thể thức vận động ở Nga bây giờ.
Mô h́nh chính trị nước Mỹ là một di sản quí báu mà các thế hệ người Mỹ lập quốc xây dựng lên. Dĩ nhiên nó có các kẻ hở.
Người Mỹ gốc Việt trong tay nắm lá phiếu. Họ sẽ bầu cho một “chính sách kinh bang tế thế” hay cho một “cá nhân”?
Người Việt vốn có thói quen tôn thờ kẻ có tiền, phục tùng kẻ có quyền. Khác với các giống dân có văn hóa khác, người ta nể nang, kính trọng kẻ “hiền triết”, quí mến người có đóng góp cho nhân quần, xă hội.
Người Việt có thiên hướng bầu cho cá nhân. Người việt “duy t́nh” hơn “duy lư”. V́ vậy VN luôn là một quốc gia nghèo, chậm tiến. Người VN chưa có một đóng góp nào cho nhân loại. Bởi v́ người VN tôn thờ lănh tụ mà không biết phân biệt cái hay với cái dở, cái tốt với cái xấu, cái tuyệt mỹ với cái tồi tàn…
C̣n lớp người Việt gọi là “tị nạn chính trị” th́ sao? Đây là lớp người “có lư tưởng”, có một nền tảng kiến thức. Lớp người này thừa hưởng một “gia tài” vĩ đại. Hy vọng họ sử dụng một cách khôn ngoan di sản này và không hùa vào Trump để phá hoại, làm phân hóa nước Mỹ.
Trương Nhân Tuấn
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Di sản quí báu mà các thế hệ người Mỹ lập quốc để lại
