06/24/20
(Washington Post) – Bộ Tư pháp dưới sự lănh đạo của Tổng trưởng William Barr đă đưa một loạt những quyết định phi thường và gây tranh căi liên quan đến Tổng thống Donald Trump và đồng minh của ông ta.
Một trong những quyết định là giảm án cho Roger Stone – cộng sự lâu năm của Tổng thống, dẫn đến toán công tố viên phụ trách hồ sơ này hoặc rút lui hoặc từ chức, trong đó có Aaron Zelinsky.
Zelinsky vào hôm thứ Tư có phiên điều trần trước Uỷ ban Tư pháp Hạ viện, và ông đă cho các nhà lập pháp biết cụ thể chuyện ǵ đă xảy ra.
Sau đây là 4 điểm nổi bật trong phiên điều trần hôm nay.
1. Zelinsky nêu một số danh tánh
Trong tuyên bố mở đầu và trong phần khai ban đầu, Zelinsky không nêu danh viên chức đă chia sẻ với ông là quyết định về Stone bị chính trị hoá. Thay vào đó, Zelinsky chỉ cho hay đây là một “sếp trực tiếp.” Và v́ lư do nào đó, Dân chủ không theo đuổi vấn đề này trong gần 2 tiếng đồng hồ.
Cuối cùng Dân biểu Cộng hoà Jim Jordan (Ohio) đă hỏi Zelinsky người này là ai, và ông ta có thể đă nhận được câu trả lời không như mong muốn. “Nhân vật mà ông vừa hỏi là sếp của đơn vị chống tham nhũng và gian lận trong văn pḥng biện lư Hoa Kỳ tại D.C,” Zelinsky đáp. “Tên của ông ấy là J.P. Cooney.”
Trong phần mở đầu, Zelinsky cho hay, sếp này đă bảo “biện lư Hoa Kỳ có những lư do chính trị trong chỉ thị của ông, điều mà sếp chúng tôi đồng t́nh là vô đạo đức và sai trái.” Zelinsky cũng cho biết thêm, một số viên chức khác cũng trao đổi vấn đề này. “Vào lúc đó, có phụ tá đầu tiên, có lănh đạo bên h́nh sự, tất cả họ đều tham gia vào những bàn luận này,” Zelinsky nói. Ông ta sau đó nêu danh phụ tá đầu tiên là Alessio Evangelista.
Jordan hỏi liệu những viên chức này có trao đổi với ông Barr, Phó Tổng trưởng Jeffrey Rosen hay Biện lư Hoa Kỳ lúc đó là Timothy Shea. “Theo tôi biết th́ họ có trao đổi với ông Barr,” Zelinsky đáp.
Rơ ràng bị sốc, Jordan quay sang chất vấn Zelinsky về việc nghe lại. “Nghe có vẻ như ông nghe nói lại rồi đem đến khai trước uỷ ban này giống như sự thật,” Jordan nói. “Nghe nói lại những ǵ người ta nói với người khác.”
Bất kể uỷ ban muốn theo đuổi vấn đề đến mức độ nào đi nữa, nhưng rơ ràng họ đă biết sẽ mời ai ra điều trần tiếp theo.
2. Zelinsky cho rằng Bộ Tư pháp không tuân theo luật pháp
Dân biểu Sylvia Garcia (Dân chủ – Texas) hỏi Zelensky liệu William Barr không tuân theo luật pháp hay không? Bà Garcia nhắc đến công tố viên Jonathan Kravis cũng rút lui khỏi vụ Stone. Vào tháng trước, Kravis viết một bài xă luận trên Washington Post, cho hay, sau 10 năm làm việc ở Bộ Tư pháp, “tôi rời công việc ḿnh yêu thích v́ tôi tin Bộ đă từ bỏ trách nhiệm đeo đuổi công lư trong một trong những hồ sơ của tôi: Hoa Kỳ chống lại Roger Stone.”
Garcia hỏi Zelinsky liệu ông có đồng t́nh với tuyên bố của Kravis. Công tố viên trả lời thẳng thắn, “Tôi đồng ư.”
Hai công tố viên c̣n lại, Adam Jed và Michael Marando, chưa công khai lư do họ rút khỏi vụ Stone.
3. Những cuộc tấn công quỷ kế của Cộng hoà vào uy tín của nhân chứng
Jordan và các dân biểu Cộng hoà t́m cách làm suy yếu Zelinsky và uy tín của các nhân chứng đồng nghiệp của ông, nhưng họ không có được những ǵ mong muốn.
Dân biểu Douglas A. Collins (Cộng hoà – Georgia) tố cáo luật sư Bộ Tư pháp John Elias t́m cách giúp Dân chủ luận tội Trump. “Ông muốn đến làm việc cho đa số trong thời gian luận tội, không đúng à?” Collins hỏi. Elias chỉ ra việc liên lạc với đa số Dân chủ trong uỷ ban diễn ra lâu trước khi luận tội xảy ra. “Tôi thực sự nghĩ rằng, tôi nghĩ 1 năm trước,” Elias nói. “Đầu năm 2019.”
Dân biểu Mike Johnson (Cộng hoà – Louisiana) dùng lập luận của Cộng hoà cho rằng, Zelinsky chỉ muốn điều trần qua video v́ có ư định né tránh đối chứng. “Là một công tố viên … tôi thận trọng công khai bàn chuyện gia đ́nh,” Zelinsky đáp.
Johnson vẫn không buông tha, “Ông có những mối quan ngại cho gia đ́nh, có phải không? Có phải như vậy không, đó là những ǵ ông nói với chúng tôi.” Zelinsky không chần chờ, “Tôi có con mới sanh, thưa ông dân biểu.”
Johnson liền t́m cách so sánh chuyện này với nhân chứng của Cộng hoà – cựu Tổng trưởng Tư pháp Michael Mukasey – người đích thân đến điều trần. Johnson cho hay, Mukasey sẽ tự cô lập sau phiên điều trần v́ ông ta có cháu nhỏ.
4. Kế nhiệm của Barr: “Chúng ta đang trên đường đến sự việc c̣n tồi tệ hơn Watergate.”
Cựu Phó Tổng trưởng Donald Ayer, người kế nhiệm William Barr trong chính quyền George H.W. Bush, và kể từ đó, ông là một trong những tiếng nói cao cấp chỉ trích Barr. Bắt đầu phần khai vào thứ Tư, Ayer đưa ra một số ư kiến đặc biệt chua cay.
“Tôi có mặt ở đây v́ tôi tin rằng, William Barr đặt ra mối đe dọa lớn nhất suốt đời tôi đối với pháp luật của chúng ta và niềm tin công chúng vào pháp luật,” Ayer nói. “Đó là v́ ông ta không tin vào nguyên tắc cốt lơi là không có ai đứng trên luật pháp. Thay vào đó, kể từ khi nhậm chức, ông ta nỗ lực thúc đẩy niềm tin trọn đời của ḿnh rằng, Tổng thống có quyền lực gần như độc đoán.”
“Tôi nghĩ chúng ta đang trên đường đến việc c̣n tệ hơn cả Watergate, nơi có vấn đề về mất niềm tin công chúng, v́ nó trở nên rất rơ ràng rằng nhiều việc đang được thực hiện v́ những lư do hoàn toàn không liên quan đến giá trị của hồ sơ.”
Ayer trước đó đă kư thư chỉ trích Tổng trưởng Tư pháp, và kêu gọi Barr từ chức.
5. Nhân chứng Cộng hoà cho rằng, có thể Trump đă chính trị hoá hồ sơ các đồng minh.
Dù người ta nghĩ ǵ về những hành động của Barr, ông ta thậm chí thừa nhận những mẩu tweet của ông Trump về các cuộc điều tra đang diễn ra của Bộ Tư pháp liên quan đến các đồng minh có vấn đề. William Barr vào tháng 2 cho rằng, những ư kiến về vụ Stone “làm cho tôi khó có thể thực hiện công tác.”
Và một nhân chứng của Cộng hoà, ông Mukasey tại phiên điều trần dường như đồng t́nh với điều này, ít nhất phần nào.
Trả lời câu hỏi của Dân biểu Val Demings (Dân chủ – Florida), Mukasey thừa nhận “có thể” những ư kiến trên Twitter như vậy tạo ra áp lực chính trị lên một cuộc điều tra đang diễn ra.
“Tôi không thể nói hộ cho Tổng thống. Theo định nghĩa, Tổng thống là một … chính trị …” Mukasey chưa kịp nói hết câu th́ đă bị Demings cắt ngang. “Dựa trên kinh nghiệm nghề nghiệp chuyên nghiệp hoặc kinh nghiệm chính trị của ḿnh, ông có tin tổng thống đang tham gia theo lối chính trị khi liên quan đến bản án hoặc những ǵ xảy ra cho bạn bè của ḿnh,” Demings hỏi.
“Đích thân Tổng trưởng Tư pháp chỉ trích Tổng thống v́ những mẩu tweet này,” Mukasey nói. “Như vậy câu trả lời của ông là có phải không?” Demmings hỏi tới.
“Câu trả lời là, có thể!” Mukasey nói.
Hương Giang
(Theo Washington Post)