07/14/20
For first time ever, US officially rejects China’s ‘unlawful’ South China Sea claims
https://americanmilitarynews .com/2020/07/for-first-time-ever-us-officially-rejects-chinas-unlawful-south-china-sea-claims/c
Bộ Ngoại giao Mỹ rạng sáng nay 14.7 chính thức công bố Lập trường của Mỹ về các yêu sách biển ở Biển Đông được chờ đợi nhiều ngày qua.
Tuy Mỹ từng nhiều lần tuyên bố các yêu sách biển của Trung Quốc ở Biển Đông là phi pháp, nhưng đây là lần đầu tiên Washington bác bỏ các yêu sách này một cách cụ thể và chính thức.
Tạm lướt qua những phát biểu lên án Trung Quốc thường thấy trong các tuyên bố trước kia, chi tiết về lập trường mới của Mỹ nằm trong 3 đoạn chính yếu dưới đây:
Đầu tiên, lập trường mới được minh định của Mỹ phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982) và Phán quyết của Ṭa án về phiên ṭa Philippines kiện Trung Quốc về Biển Đông năm 2016.
Nó cũng phù hợp với Công thư của Phái đoàn thường trực Mỹ tại Liên Hiệp Quốc vào đầu tháng 6 và công hàm gửi Trung Quốc ngày 28.12.2016, sau khi có phán quyết của phiên ṭa giữa Philippines và Trung Quốc vào tháng 7.2016.
Tuy nhiên, có một điểm mới và đáng chú ư là Mỹ nêu rơ việc “bác bỏ mọi yêu sách biển của PRC tại vùng biển xung quanh Băi Tư Chính (Vanguard Bank – ngoài khơi Việt Nam). Cụm băi cạn Luconia (Luconia Shoals – ngoài khơi Malaysia), vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Brunei và Đảo Natuna Lớn (Natuna Besar – ngoài khơi Indonesia)”.
Đây là những khu vực không nằm trong phạm vi phán quyết của Ṭa án năm 2016, ngoài việc bác bỏ “Đường lưỡi ḅ” chung chung.
Rơ ràng, Mỹ đă đứng về phía Việt Nam trước việc Trung Quốc quấy phá hoạt động nghề cá và khai thác dầu khí hợp pháp của Việt Nam ở khu vực này, tương tự đối với khu vực cụm băi cạn Luconia với Malaysia và vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Brunei và Đảo Natuna Lớn.
Đây là những khu vực trở thành điểm nóng trong thời gian qua trước hoạt động quấy phá của tàu chiến, tàu hải cảnh, tàu khảo sát, tàu dân binh và tàu cá Trung Quốc.
Trong đó, đối với Việt Nam rơ ràng là một động thái hết sức hoan nghênh và đập tan luận điệu của Trung Quốc cho rằng khu vực Băi Tư Chính là khu vực tranh chấp.
Nghĩa là sẽ không c̣n chuyện Mỹ kêu gọi chung chung các bên hăy “giải quyết ḥa b́nh các tranh chấp” ở khu vực này, mà chỉ đích danh: “Bất kỳ hành động nào của PRC quấy rối hoạt động nghề cá hoặc phát triển dầu khí của các nước khác ở những vùng biển này – hoặc thực hiện các hoạt động đó một cách đơn phương – là phi pháp”.
Trong lập trường của ḿnh, Mỹ vẫn khéo léo giữ quan điểm trung lập đối với các tranh chấp LĂNH THỔ (tức Mỹ không xác định nước nào có chủ quyền đối với các thực thể có thể yêu sách chủ quyền ở khu vực).
Tuy nhiên, Mỹ đă bác bỏ hầu hết yêu sách biển của Trung Quốc ở phía nam Biển Đông và khu vực quần đảo Trường Sa.
Phần khu vực phía bắc và khu vực quần đảo Hoàng Sa không được nhắc đến v́ chưa có phán quyết cụ thể của ṭa ở khu vực này. (Nhiều khả năng chỉ có thể có được thông qua một phiên ṭa do chính Việt Nam đệ đơn).
Như vậy, đối với các khu vực biển ở phía nam Biển Đông, bao gồm khu vực quần đảo Trường Sa, Mỹ không giữ vị thế trung lập, mà đứng về phía luật pháp quốc tế, về phía lẽ phải, bao gồm luật Biển và phán quyết của ṭa, qua đó đứng về phía các nước bị Trung Quốc cưỡng ép và đe dọa.
Ngoài ư nghĩa về pháp lư và biểu tượng, chưa rơ lập trường minh định của Mỹ sẽ dẫn đến những hệ quả thực tế nào. Tuy nhiên, nó có thể mở đầu cho các hành động cứng rắn hơn của Mỹ trong việc bác bỏ yêu sách biển phi pháp của Trung Quốc thông qua các phương diện quân sự, ngoại giao và pháp lư.
Đặc biệt, nó có thể mở đường cho việc trừng phạt Trung Quốc sau khi xác định rơ ràng giới hạn hành động hợp pháp và phi pháp.
Chẳng hạn, trừng phạt các cá nhân và tổ chức tham gia vào việc quấy phá hoạt động nghề cá, thăm ḍ, khai thác dầu khí hợp pháp của nước khác hoặc đơn phương thực hiện các hành động phi pháp như thăm ḍ, khai thác dầu khí.
Theo thông tin từ một số người trong giới quan sát, Mỹ đă thông báo trước cho các nước liên quan về lập trường của họ trước khi công bố vào sáng nay.
Có thể thấy rơ sự tức tối của Bắc Kinh khi chỉ vài tiếng sau khi lập trường được công bố, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc ở Washington đă đưa ra tuyên bố phản đối.
Lập trường mới của Mỹ có thể mở ra một giai đoạn mới ở Biển Đông, với ư nghĩa dịch chuyển chính sách không thua kém phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tại hội nghị ASEAN ở Hà Nội năm 2010, khi tuyên bố Mỹ có “lợi ích quốc gia” trong việc giải quyết ḥa b́nh các tranh chấp ở khu vực.
Phát biểu của Ngoại trưởng Clinton khi ấy mở ra một giai đoạn mới đối với t́nh h́nh Biển Đông, vốn diễn ra sau việc Việt Nam và Malaysia liên danh đệ đơn lên Ủy ban Ranh giới thềm lục địa Liên Hiệp Quốc và việc Trung Quốc công khai yêu sách “Đường lưỡi ḅ” một năm trước đó (2009).
Nay lập trường mới của Mỹ cũng được công bố sau khi Malaysia khai mào cái gọi là “cuộc chiến công hàm” ở Biển Đông vào cuối năm 2019, cũng liên quan đến việc đệ đơn lên Ủy ban Ranh giới thềm lục địa Liên Hiệp Quốc.
Đặng Sơn Duân
Bản Tuyên bố của Bộ Ngoại Giao Mỹ
U.S. Position on Maritime Claims in the South China Sea
https://www.state.gov/u-s-position-o...uth-china-sea/