Cựu Tổng bí thư Việt Nam Lê Khả Phiêu vừa chết vào ngày 7/8 tại Hà Nội sau một thời gian dài lâm bệnh, khiến mạng xă hội xuất hiện nhiều ư kiến “không tiếc thương” mà thay vào đó là một số b́nh luận chỉ trích, khi đă nhượng cho Trung Cộng cả Ải Nam Quan, một nửa thác Bản Giốc, và 15,000 cây số vuông dọc biên giới Việt-Trung.
Ông Lê Khả Phiêu (trái) trong lần đón tiếp chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân tại Hà Nội, ngày 28 Tháng Hai, 2002, khi đó ông Phiêu đă không c̣n là tổng bí thư. (H́nh: STR / AFP via Getty Images)
Các báo nhà nước nói ông Phiêu qua đời “sau một thời gian lâm bệnh, dù được bác sĩ tận t́nh cứu chữa, gia đ́nh hết ḷng chăm sóc,” trong khi facebooker Lê Nguyễn Hương Trà cho biết rơ hơn là “bị ung thư di căn, gia đ́nh đưa từ Bệnh viện 108 về nhà vào đêm 6 Tháng Tám.”
Sau khi ông Phiêu qua đời, những lời ca ngợi ông chỉ đọc được trên báo nhà nước.
Ở chiều ngược lại, viết trên mạng xă hội, nhà báo Ngọc Vinh, cựu thư kư ṭa soạn báo Tuổi Trẻ, b́nh luận: “Một cựu nguyên thủ quốc gia chết đi nhưng không nhận được sự tiếc thương nào của công chúng th́ phải xem lại đường ăn ở lúc cầm quyền. Và như vậy, ông ta không xứng đáng được làm quốc tang.”
Cùng thời điểm, facebooker Phạm Minh Vũ, một người trong giới tranh đấu, viết: “Năm 1999, Hiệp Ước Phân Chia Biên Giới Việt Nam-Trung Quốc, lúc đó là Đỗ Mười và Lê Khả Phiêu, Phan Văn Khải đă nhượng cho Trung Cộng cả Ải Nam Quan, một nửa thác Bản Giốc, và 15,000 cây số vuông dọc biên giới Việt-Trung. Cũng sang Tháng Mười Hai, 2000, lại là bộ ba quyền lực đó đă cắt 15,000 cây số vuông Vịnh Bắc Bộ bán cho Trung Cộng ở Hiệp Định Phân Định Vịnh Bắc Bộ. Người ta sẽ nhớ công lao với đảng Việt cũng như Trung Cộng của Lê Khả Phiêu chắc chỉ từng đó, một kẻ phản quốc bán nước. Thế thôi!”
Liên quan “cáo buộc” này, trong chương 20, sách “Bên Thắng Cuộc,” nhà báo Huy Đức viết: “Là một vị tướng quân đội mới bắt đầu làm chính trị, ông Lê Khả Phiêu đă không tránh khỏi những ứng xử thiếu kinh nghiệm với các nhà lănh đạo cơ mưu của Bắc Kinh. Những quyết định đưa ra trong nhiệm kỳ của ông đă từng bị chỉ trích cả trong nội bộ và trên dư luận, nhất là đối với những quyết định gay go để kết thúc đàm phán Hiệp định Biên giới Việt Nam-Trung Quốc. Nhưng, trên nhiều phương diện, tổng bí thư Lê Khả Phiêu chỉ là người thừa kế những chính sách được thiết lập từ thời ‘Thành Đô’.”
Ông Huy Đức viết thêm: “Việc hoạch định biên giới, cụ thể là phân chia 227 km2 nằm trong 164 khu vực có tranh chấp, hoặc có nhận thức khác nhau về hướng đi của đường biên giới, gọi là khu vực C được quyết định trong nhiệm kỳ của tổng bí thư Lê Khả Phiêu và thủ tướng Phan Văn Khải. Tương nhượng là điều không thể tránh khỏi trong các cuộc đàm phán, nhưng tương nhượng ở Hữu Nghị Quan, thác Bản Giốc, những nơi mà từ xa xưa các nhà nước Việt Nam đều đă khẳng định chủ quyền và trong tiềm thức nhân dân, đă trở thành một phần lănh thổ thiêng liêng quả là những quyết định khó phân công, tội.”
Nhà báo kỳ cựu này cũng tiết lộ chuyện hậu trường của Hội nghị Bộ Chính Trị vào ngày 5 Tháng Giêng, 2001 kết luận việc ông Lê Khả Phiêu “vi phạm nguyên tắc lănh đạo tập thể” và rằng sau Hội nghị Trung Ương 11, các vị cố vấn, đặc biệt là tướng Lê Đức Anh cử người gặp các cán bộ lăo thành, thông báo những thông tin liên quan đến các “sai phạm của Tổng Bí Thư Lê Khả Phiêu”.
“Ủy Ban Kiểm Tra kết luật không đề nghị kỷ luật ông Lê Khả Phiêu và ông Phạm Thanh Ngân nhưng không để tái cử trong nhiệm kỳ IX. Bộ Chính Trị họp nói thẳng, ông Phiêu phải rút khỏi Ban Chấp Hành Trung Ương. Có ư kiến đ̣i phải kỷ luật ông Phiêu trước khi cho nghỉ,” theo sách “Bên Thắng Cuộc”.
Một trong những ảnh trong bài “Thăm nhà cựu Tổng Bí Thư Lê Khả Phiêu” đăng trên BBC Việt Ngữ hồi Tháng Giêng, 2009, gây xôn xao dư luận. (H́nh: BBC Việt Ngữ)
Với công chúng nói chung, nhắc đến ông Phiêu, người ta lại nhớ đến những h́nh ảnh trong bài “Thăm nhà cựu Tổng Bí Thư Lê Khả Phiêu” đăng trên BBC Việt Ngữ hồi Tháng Giêng, 2009, gây xôn xao dư luận. Thời điểm đó, cơ quan truyền thông Anh Quốc này nói rằng ảnh chụp tư dinh của ông Phiêu vào ngày mùng Một Tết Kỷ Sửu do bạn đọc ẩn danh gửi tới.
Các tấm ảnh cho thấy dinh thự nguy nga của ông Phiêu tọa lạc trên đườgn Lư Nam Đế, Hà Nội. Trong nhà có bộ ngà voi to đặt trước tấm ảnh chân dung cỡ lớn của ông, ngoài ra là tượng bán thân của ông, trống đồng, tượng Phật và cả một vườn rau sạch. Chi tiết này được một số blogger nhắc lại khi ông qua đời, với câu hỏi: “Nhà ông ấy có vườn rau sạch mà sao vẫn bị ung thư?”
Theo thông lệ, ông Phiêu là hàng “tứ trụ”, nên nhà cầm quyền CSVN sẽ tổ chức quốc tang cho ông trong những ngày tới. (N.H.K) [kn]