LẠI " MỌI RỢ " !
Người Việt chỉ định cư ở Mỹ chủ yếu từ 1975 đến nay, khi mà nước Mỹ đă định h́nh là một quốc gia phát triển và có luật pháp rơ ràng.
Chúng ta, những người đến sau, thừa hưởng tất cả những ǵ mà những người Mỹ các thế hệ trước đă đấu tranh, xây dựng và phát triển !
Đa số người Việt ở Mỹ thế hệ lớn tuổi không biết nhiều về lịch sử Mỹ thường có thiên kiến kỳ thị những dân tộc thiểu số mặc dù chính họ cũng chỉ là một cộng đồng thiểu số !
Người Việt chỉ định cư ở Mỹ chủ yếu từ 1975 đến nay, khi mà nước Mỹ đă định h́nh là một quốc gia phát triển và có luật pháp rơ ràng.
Chúng ta, những người đến sau, thừa hưởng tất cả những ǵ mà những người Mỹ các thế hệ trước đă đấu tranh, xây dựng và phát triển !
Đa số người Việt ở Mỹ thế hệ lớn tuổi không biết nhiều về lịch sử Mỹ thường có thiên kiến kỳ thị những dân tộc thiểu số mặc dù chính họ cũng chỉ là một cộng đồng thiểu số !
Lớp trẻ sinh ra và lớn lên ở Mỹ thường có cái nh́n khác hơn v́ chúng nó bị “đầu độc” từ sách vở, lịch sử, và nhân văn nên chúng nó không có suy nghĩ như cha ông chúng nó !
Trước khi nói chuyện về người da đen mà đa số dân Việt Nam lớn tuổi gọi là “mọi”, chúng ta hăy lướt qua lịch sử nước Mỹ một chút. Hăy cùng nhau quay về hơn 500 năm trước…
Trước khi Columbus đến Mỹ, nước Mỹ chỉ có một giống người ! Họ khá giống với người châu Á, đó là Native Americans hay c̣n gọi là thổ dân da đỏ !
Ước tính có khoảng 10 triệu thổ dân da đỏ sinh sống trên vùng đất của nước Mỹ ngày nay.
Từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 19, sau khi Columbus “khám phá” ra châu Mỹ, dân số thổ dân bị ảnh hưởng nặng v́ bệnh tật do người châu Âu mang sang.
Những căn bệnh như sởi và đậu mùa đă giết chết phần đông người da đỏ. Dân số của thổ dân từ 10 triệu xuống chỉ c̣n 600,000 vào năm 1800 ! và tiếp tục rớt xuống chỉ c̣n vỏn vẹn 250,000 những năm 1890s.
Điều tréo ngoe là mặc dù tổ tiên họ hàng bao nhiêu đời đều sinh ra trên nước Mỹ, họ không được coi là American citizens …
Nước Mỹ là của người da trắng ! Măi cho đến năm 1924 mới có luật công nhận thổ dân da đỏ là người Mỹ do Tổng Thống Coolidge kư !
Những người học lịch sử Mỹ hay ít ra đọc qua lịch sử nước Mỹ dễ dàng thấy được sự đối xử của người da trắng thượng đẳng với những người thổ dân Mỹ như thế nào.
Cao điểm là 1830, với luật Indian Removal Act, người da đỏ bị lùa đi khỏi nơi đang cư ngụ vào những khu đất cằn cỗi nhất mà người da trắng dành riêng cho họ !
Những “Con đường nước mắt” (Trail of Tears) đưa hàng chục ngàn người da đỏ rời khỏi nơi sinh sống, đi về những miền đất chết ! Hàng ngàn người da đỏ đă chết trên đường trước khi tới được những khu định cư khô cằn sỏi đá đó !
Những túp lều là nơi ở của bộ lạc Blackfeet ở Montana. Ảnh chụp năm 1900 của Walter Mcclintock.
Có lẽ chúng ta không bao giờ biết được cái khổ đau tột cùng mà người da đỏ phải gánh chịu để có nước Mỹ hôm nay.
Ở trong những khu vực khô cằn này, người da đỏ chỉ sống bằng săn bắn, hái lượm và trồng trọt thô sơ…
Trong khi bên ngoài những khu reservations dành cho họ, người Mỹ da trắng có thể phát triển những đồn điền màu mỡ, trù phú, xây dựng đường sắt, nhà máy… nhưng người da đỏ vẫn bị bỏ rơi bên trong những khu “reservations” của họ.
Đến năm 1924 người da đỏ mới được công nhận là người Mỹ, và măi cho đến thời Tổng Thống Johnson 1968, mới có chính sách giúp đỡ họ !
Phải mất mấy trăm năm máu và nước mắt, người da đỏ mới có được vị trí và tiếng nói trong cộng đồng nước Mỹ !
Giống người thứ hai hay bị kỳ thị ở Mỹ là dân da đen . Họ đă đến Mỹ như thế nào?
Năm 1619, 20 người da đen Châu Phi đầu tiên tự nguyện đến Mỹ để làm mướn cho những người da trắng ở Virginia.
Họ không phải là nô lệ.
Nhưng 42 năm sau, năm 1661, v́ nhu cầu lao động, người Mỹ bắt đầu mua nô lệ từ châu Phi sang. Hàng trăm ngàn người da đen bị bắt từ châu Phi đem bán cho những chủ trang trại ở Mỹ.
Họ bị coi là những món hàng, những con thú, bị tách khỏi gia đ́nh, bị đánh đập, bạc đăi, tra tấn… hoàn toàn như những con vật !
Không có ngôn ngữ nào có thể kể hết hay diễn đạt được những mất mát đau thương mà người da đen nô lệ đă trải qua.
Bạn và tôi đă từng bị bạc đăi bởi Việt Cộng. Chúng ta hay kể lể về kinh tế mới, về tù cải tạo, về đánh tư sản…
Nhưng những thứ mà chúng ta đă trải qua dưới chế độ cộng sản Việt Nam đó, xin lỗi, chẳng là ǵ so với những ǵ người nô lệ đă trải qua đâu !
Tấm lưng đầy vết roi của người nô lệ mới được giải phóng tại một đồn điền ở bang Louisiana.
Khi tầng lớp tinh hoa quư tộc da trắng Mỹ đánh bại thực dân Anh, lập ra nước Mỹ và viết ra Tuyên ngôn độc lập năm 1776 cùng với Hiến Pháp Mỹ sau đó.
Họ đă viết những ḍng chữ đầy nhân văn, tiến bộ, và hoàn toàn đúng đắn:
“Mọi người sinh ra đều b́nh đẳng. Tạo hoá ban cho họ một số quyền tất yếu bất khả xâm phạm, trong đó có quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.”
Nhưng trong suy nghĩ của họ,
điều đó chỉ áp dụng cho người da trắng ! Người da đen là nô lệ và các sắc tộc khác đều không phải là người !
Những sắc tộc “colored”
không được b́nh đẳng và không có các quyền tự do được ghi trên hiến pháp.
Chợ đấu giá nô lệ tại thành phố Lexington, bang Kentucky.
May mắn là một bộ phận khá lớn người da trắng ở miền Bắc đă dần dần nhận ra được điều đó.
Họ đánh giá cao giá trị con người ở người da đen và họ ủng hộ người da đen được quyền tự do, ủng hộ xoá bỏ nô lệ… Chế độ nô lệ được chính thức xoá sổ năm 1866, sau nội chiến Nam Bắc.
Joseph Carpenter, một người theo đường lối xóa bỏ chế định nô lệ đứng bên cạnh một bé gái nô lệ da màu mới được giải phóng.
Tuy nhiên, sau nội chiến, mặc dù không c̣n là nô lệ, nhưng người da đen vẫn chưa phải là người !
Họ vẫn nghèo tay trắng, đi làm công cho các chủ đồn điền và… bị bóc lột. - Họ không có quyền bầu cử.
Họ không được dùng chung trường học, cầu tiêu công cộng hay xe bus với người da trắng.
Nói chung, họ vẫn bị đối xử như những công dân loại hai.
Phần đông sống trong đói nghèo và bị kỳ thị.
Một khu nhà dành cho nô lệ bên trong đồn điền tại thị trấn Lawrenceville, bang Virginia.
Những nhóm “thượng đẳng da trắng” như KKK coi họ như những con vật và thực hiện những vụ giết chóc đẫm máu…
Người da đen đă phải đứng lên đấu tranh để chống lại sự kỳ thị.
/Black_Civil_Rights_darken-5a7a11d2ba617700368adddd.jpg)
Không lâu trước khi người Việt Nam đặt chân lên nước Mỹ, người da đen vẫn chưa có quyền bầu cử !
Măi đến năm 1965, luật Voting Act mới cho người da đen được quyền bầu cử !
Chỉ 7 năm trước khi người Việt đến Mỹ, người da đen vẫn c̣n phải biểu t́nh đ̣i quyền b́nh đẳng và những lănh tụ của họ vẫn bị giết.
Năm 1965, một nhà lănh đạo của dân da đen Malcom X. bị bắn chết.
Năm 1968, Dr. Martin Luther King Jr., nhà lănh đạo của phong trào đấu tranh đ̣i quyền b́nh đẳng cho người da đen, nhà hùng biện số một của nước Mỹ, đă bị đám “thượng đẳng da trắng” bắn chết…
Hiện nay, người da đen vẫn c̣n tiếp tục đấu tranh chống tệ nạn kỳ thị chủng tộc.
Tôi đă từng làm việc với nhiều người, nhiều màu da khác nhau, cả da đen và da đỏ. Không có sự khác biệt giữa năng lực của con người khác màu da !
Sở dĩ cộng đồng da đen vẫn thua sút hơn những cộng đồng khác v́ sự khởi đầu của họ trên nước Mỹ không giống ai, ngay cả so với những người Việt đến sau…
Họ đến nước Mỹ trên những thuyền buôn nô lệ, như những con vật. Họ bị mua bán như những món hàng.
Những thế hệ sau mặc dù được gọi là tự do nhưng vẫn sống trong đói nghèo, không được đi học, không có việc làm… Họ lẩn quẩn trong những khu ghettos (khu ổ chuột) đầy băng đảng và tội phạm.
Một số ít trong cộng đồng da đen đă dần dần buớc ra khỏi cái ṿng lẩn quẩn đói nghèo, tội phạm… nhưng số đông vẫn c̣n tiếp tục trong cái ṿng tṛn nghèo khốn đó.
Không đi học, không công việc, không thu nhập… con cái lại tiếp tục bỏ học, lại không thu nhập, lại tham gia tội phạm…
Trước khi mở miệng chửi những người da đen là mọi, bạn hăy nh́n lại một cách công bằng nguyên nhân v́ sao như vậy ?
Nếu có sự khởi đầu tốt, người da đen không thua kém ǵ các sắc tộc khác cả.
Nhiều người trong số họ vẫn là những trí thức đầu ngành ! Từ y khoa, kinh tế hay thậm chí là Toán học ! Chưa kể người da đen rất có năng khiếu trong âm nhạc và thể thao!
Đa đen, da đỏ, hay người Mỹ La tinh mà dân Việt Nam hay gọi là X́ đều là người.
Họ không thua kém ǵ dân Việt Nam cả !
Đừng kỳ thị họ như những người da trắng đă làm v́ chính chúng ta, những người da vàng mũi tẹt cũng là một cộng đồng thiểu số.
Chúng ta đang hưởng lợi từ những phong trào đấu tranh đ̣i quyền lợi của người da đen đấy !
Mà thậm chí so với những sắc dân châu Á khác ở Mỹ th́ dân Việt Nam vẫn c̣n trong nhóm lẹt đẹt… đi sau.
Nếu cứ căn cứ vào thu nhập hay tŕnh độ để kỳ thị th́ dân gốc Việt cũng đáng bị kỳ thị vậy !!!
Tổng thống Obama và bức h́nh ông chụp cùng mẹ khi c̣n nhỏ. Ảnh: Internet
https://cafef.vn/nhan-vat/tong-thong...3105451910.chn
Số người da trắng tự cho họ là “thượng đẳng” không phải là đa số nhưng cũng khá đông. Với đám người này th́
da đen, da đỏ hay da vàng, da nâu ǵ cũng là đồ hạng hai !
Nếu như nước Mỹ vẫn như thời 1968 về trước, khi xe bus chỉ dành riêng ghế cho người da trắng, tôi và bạn và những người da đen chỉ được đứng phía sau…
Nếu không có những luật chế tài để bắt buộc các công ty phải thuê người thiểu số, th́ chúng ta, những người da vàng định cư sẽ đang làm việc ǵ ? Hái lượm hay chăn ḅ ?
Người da đen không có ngu đâu ! Họ cũng không muốn sống trong đói nghèo đâu !
Họ [bị] như vậy là do một quá tŕnh lâu dài họ bị phân biệt đối xử. Hăy thông cảm và thương yêu họ hơn. Đừng mạt sát họ.
Chuyện police có ác cảm với người da đen là chuyện có thật !
Tất nhiên không phải nhân viên công lực nào cũng có óc phân biệt chủng tộc, nhưng có khá nhiều những cá thể trong số họ vẫn mang nặng tính phân biệt chủng tộc.
Hăy cứ nhắm mắt lại và tưởng tượng là da bạn đen như họ, bạn sẽ như thế nào ?
Đoản Kiếm
30-8-2020
https://baotiengdan.com
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
VIDEO: Trump nói với người ủng hộ 'da trắng' ở Minnesota rằng họ có 'gene tốt'
:handshake :
