22 thống đốc Mỹ chỉ trích Biden "trừng phạt" các bang không phong tỏa bằng cách "thiên vị" trong phân bổ ngân sách cứu trợ Covid-19.
21 thống đốc đảng Cộng ḥa, dẫn đầu là Thống đốc Nam Carolina Henry McMaster, cuối tuần trước ra tuyên bố chỉ trích công thức "thiên vị" mà chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden áp dụng để quyết định số tiền viện trợ trực tiếp mà mỗi bang nhận được. Một thành viên của đảng Dân chủ là Laura Kelly, thống đốc bang Kansas, cũng ủng hộ tuyên bố này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden họp tại Nhà Trắng hôm 1/3. Ảnh: AFP
Dự luật cứu trợ của Biden được gọi là Kế hoạch Giải cứu nước Mỹ, đề xuất viện trợ trực tiếp 350 tỷ USD cho chính quyền các bang và thành phố để bổ sung nguồn thu thuế sụt giảm trong đại dịch. Đa phần các khoản viện trợ này dựa theo số liệu thất nghiệp từng bang chứ không dựa theo tổng dân số. Bang nào có nhiều người thất nghiệp nhất năm ngoái sẽ được nhận nhiều tiền hơn.
Cách làm này "mang tính trừng phạt các bang đă đưa ra biện pháp ứng phó đại dịch một cách có tính toán, cũng như các bang có ngân sách hợp lư và nền kinh tế mạnh khi khủng hoảng xảy ra", tuyên bố của các thống đốc có đoạn.
Các bang này đều không áp đặt lệnh phong tỏa nghiêm ngặt để ngăn chặn Covid-19, nhanh chóng mở cửa hoạt động kinh doanh để giữ việc làm, bất chấp khuyến cáo từ các chuyên gia y tế.
"Năng lực của một bang trong việc giữ cho các ngành nghề kinh doanh vẫn mở cửa, người dân vẫn có việc làm, không thể là yếu tố để họ bị trừng phạt khi phân bổ ngân sách. Nếu quốc hội định cung cấp viện trợ cho các bang, khoản viện trợ này phải dựa trên cơ sở công bằng về dân số", các thống đốc viết.
Hạ viện do đảng Dân chủ nắm đa số sáng 27/2 thông qua dự luật cứu trợ Covid-19 của Biden với kết quả 219 phiếu thuận và 212 phiếu chống. Thượng viện tuần này sẽ bỏ phiếu quyết định về dự luật.
Nhà Trắng từ chối b́nh luận về tuyên bố của các thống đốc. Chủ tịch đảng Dân chủ bang Nam Carolina Jaime Harris đă gọi chỉ trích của thống đốc đảng Cộng ḥa là "ngu ngốc", chỉ ra rằng dự luật của Biden sẽ giúp người dân trong bang nhận được tờ séc 1.400 USD cũng như tiền hỗ trợ tiêm vaccine, học phí và nhà ở.
Các hạ nghị sĩ Cộng ḥa cho rằng công thức tính toán phân bổ viện trợ mà dự luật của Biden đưa ra đă thiên vị "các bang do đồng minh chính trị của đảng Dân chủ điều hành".
33 bang đáng lẽ được nhận ít viện trợ hơn nếu dựa theo công thức phân bổ theo tổng dân số, theo phân tích của văn pḥng hạ nghị sĩ Jason Smith ở Missouri, đảng viên Cộng ḥa hàng đầu trong Ủy ban Ngân sách Hạ viện. 23 bang trong số này do các thống đốc Cộng ḥa điều hành và 10 bang do thống đốc Dân chủ lănh đạo.
Theo phân tích, Georgia, Florida, Virginia, South Carolina và Alabama là 5 bang bị giảm nhiều tiền viện trợ nhất. Chỉ có Virginia là bang do thống đốc Dân chủ điều hành.
5 bang sẽ nhận được nhiều tiền cứu trợ nhất nhờ công thức phân bổ dựa trên tỷ lệ thất nghiệp là California, New York, New Jersey, Texas và Nevada, trong đó chỉ có Texas là bang có thống đốc đảng Cộng ḥa. Thống đốc Texas Greg Abbott không nằm trong số 22 thống đốc kư tên vào bản tuyên bố.
Rất ít thống đốc Cộng ḥa lên tiếng ủng hộ dự luật cứu trợ Covid-19 của Biden, nhưng 32 thị trưởng Cộng ḥa đă bày tỏ sự ủng hộ, tuyên bố thành phố của ḿnh cần hỗ trợ tiền mặt. Thống đốc Tây Virginia Jim Justice có lẽ là thống đốc Cộng ḥa ủng hộ nhiệt t́nh nhất với dự luật.
"Nhu cầu cứu trợ của các bang rất lớn", Justice nói hồi tháng 2.
Biden tuyên bố khoản viện trợ trực tiếp 350 tỷ USD là cách để chính quyền các bang bị giảm ngân sách tiếp tục trả lương cho cảnh sát, lính cứu hỏa, duy tŕ hoạt động của các thư viện và trung tâm giải trí cũng như các dịch vụ cốt lơi khác. Dự luật cũng đề xuất bổ sung 130 tỷ USD giúp tái mở cửa trường học.
Biden đă họp video cùng 9 thượng nghị sĩ Cộng ḥa hôm 1/3 để thảo luận về cuộc bỏ phiếu của Thượng viện về dự luật cứu trợ Covid-19.
"Cuộc họp đă thảo luận theo phương hướng tốt, thống nhất mục tiêu nhanh chóng thông qua gói cứu trợ quan trọng với những thách thức mà đất nước đang đối mặt", Nhà Trắng thông báo.