Sau nhiều năm quen với lạm phát thấp, giá cả ổn định, người Mỹ đang bắt đầu phải trả tiền nhiều hơn cho hàng hóa và dịch vụ khi nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi.
Theo NielsenIQ, giá các mặt hàng tiêu dùng từ thịt chế biến đến nước rửa chén đă tăng hai con số so với một năm trước. Tủ đông của Whirlpool và máy rửa chén của Scotts Miracle-Gro và các sản phẩm sân vườn cũng đang trở nên đắt đỏ hơn. Một số người tiêu dùng đang cảm thấy căng thẳng.
Kaitlyn Vinson, một giám đốc chương tŕnh ở Denver, cho biết hóa đơn mua dao cạo và bông tẩy trang của cô tại Costco Wholesale gần đây đến 275 USD, cao hơn b́nh thường. Cô cũng phải chuyển từ mua trái cây tươi sang đông lạnh cho đỡ tốn tiền và giữ được lâu hơn. "Chúng tôi đang hy sinh những món ăn yêu thích chỉ để rẻ hơn", cô nói.
Chi phí đang tăng lên ở từng khâu trong quá tŕnh sản xuất nhiều hàng hóa. Giá dầu, cây trồng và các mặt hàng khác đă tăng vọt trong năm nay. Các công ty vận tải hàng hóa đang phải trả lương cao hơn cho tài xế v́ khó tuyển người. Do đó, các công ty đang tính phí nhiều hơn đối với thực phẩm và các sản phẩm tiêu dùng, bao gồm giấy bạc và cốc dùng một lần.
Kellogg, nhà sản xuất Frosted Flakes, Cheez-Its và Pringles, cho biết chi phí nguyên liệu, nhân công và vận chuyển cao hơn đang thúc đẩy họ và các nhà sản xuất thực phẩm khác tăng giá. "Chúng tôi chưa từng thấy kiểu lạm phát này trong nhiều năm", CEO Steve Cahillane cho biết.
Người Mỹ xếp hàng chờ tính tiền trong một siêu thị. Ảnh: Bloomberg.
Các nhà đầu tư và nhà kinh tế đang theo dơi liệu giá cao hơn có thúc đẩy các biện pháp kiểm soát lạm phát rộng hơn, vốn đă không cần dùng đến trong nhiều năm. Theo Bộ Lao động Mỹ, giá tiêu dùng tăng 2,6% trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2021, mức tăng lớn nhất trong 12 tháng kể từ tháng 8/2018.
Khi chi phí trong chuỗi cung ứng leo thang, nhiều công ty quyết định chính khách hàng sẽ phải chịu giá cả cao hơn. "Họ đă thấy sự tăng giá", CEO Whirlpool, Marc Bitzer cho biết, "Tôi không nghĩ là bây giờ có ai c̣n ngạc nhiên chuyện này nữa".
Warren Buffett, CEO Berkshire Hathaway cho biết trong cuộc họp thường niên của tập đoàn vào ngày 1/5 rằng nền kinh tế đang trải qua một đợt tăng giá đáng kể. "Giá hàng hóa của chúng tôi đang tăng, mọi người cũng đang tăng giá với chúng tôi và điều đó đang được chấp nhận", ông Buffett nói, "Nền kinh tế đang thực sự rất nóng và chúng tôi không mong đợi điều đó".
Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết cuối tháng 4 rằng áp lực lạm phát là do các vấn đề có thể là tạm thời của chuỗi cung ứng và sẽ không thúc đẩy ngân hàng trung ương thay đổi các chính sách nhằm giảm chi phí đi vay.
Chris Testa, Chủ tịch United Natural Foods cho biết một số nhà sản xuất đă không tăng giá hàng hóa trong đợt đại dịch năm ngoái, một phần v́ không muốn tính phí nhiều hơn cho các mặt hàng chủ lực trong thời kỳ khủng hoảng. C̣n hiện nay, một số nhà sản xuất thực phẩm và sản phẩm tiêu dùng đang tăng giá tới 10%.
Giá táo đă tăng 10% đến 20%, theo Mike Ferguson, Chủ tịch sản xuất và hoa của Topco Associates, một hợp tác xă của 40 công ty thực phẩm tại Elk Grove Village, Illinois Chuối và rau xanh cũng đắt hơn, trong khi giá dầu thực vật và các sản phẩm chứa nhiều dầu như nước sốt salad và sốt mayonnaise cũng tăng một phần do chi phí nguyên liệu cao hơn.
"Mục tiêu chung của chúng tôi là bù đắp sự gia tăng chi phí, nên phải tăng giá các sản phẩm dành cho trẻ em, tă người lớn và các nhăn hiệu chăm sóc phụ nữ", Jon Moeller, CEO Procter & Gamble cho biết. Đối thủ hăng này là Kimberly-cũng cho biết sẽ tăng giá từ mức trung b́nh đến cao đối với khăn giấy tắm Scott, tă giấy dành cho người lớn và các sản phẩm chăm sóc trẻ em Huggies.
Devon Dalton, một giám đốc bán hàng ở Charlotte (Bắc Carolina) cho biết đă đăng kư một chương tŕnh tiết kiệm nhiên liệu, giúp anh nhận thưởng tiền mặt tại các trạm xăng. Gia đ́nh anh gần đây đă trả cao hơn 20.000 USD so với giá niêm yết để mua căn nhà đầu tiên. "Mọi chi tiêu phải chặt chẽ hơn", anh nói, "Chúng tôi đang cố gắng nghĩ đâu sẽ là cách tốt để dùng tiền một cách thông minh".
Giá cả tại nhà hàng cũng đang tăng. Nhu cầu cao đối với cánh gà và một loạt các loại bánh ḿ gà đang đẩy giá gà lên cao. Hộp đựng và tủ mát Takeaway đắt hơn b́nh thường do việc sản xuất nhựa thông, một thành phần quan trọng trong nhựa, bị gián đoạn do băo mùa đông ở miền Nam năm nay. Vào tháng 4, Chipotle Mexican Grill đă tăng giá giao thực phẩm lên 4%.
Kevin Hourican, CEO nhà phân phối thực phẩm Sysco cho biết ngay cả khi giá cao hơn, nhu cầu dồn nén đối với các nhà hàng là rất lớn. "Khách hàng thấy thương cho các nhà hàng địa phương nên họ muốn hỗ trợ", ông nói.
Khisna Holloway, giám đốc văn pḥng của một trường học ở Los Angeles, gần đây đă dùng bữa tại một nhà hàng Mexico lần đầu tiên sau hơn một năm. Cô ấy nhận thấy giá combo yêu thích của ḿnh cao hơn khoảng 4 USD so với lần trước nhưng không thấy phiền ḷng. "Nó giống như cách để họ chữa trị tổn thương", cô nói.
Một số người đang tŕ hoăn việc mua hàng, hy vọng giá sẽ giảm. Nick Davison cho biết anh đă mua một chiếc card đồ họa cho máy tính của ḿnh với giá khoảng 400 USD vào tháng 2/2020. Nhưng hiện nay nó được bán với giá hơn 1.000 USD trên eBay. Anh muốn lắp thêm một máy tính thứ hai để đào tiền số, nhưng dự định sẽ chờ xem liệu giá linh kiện có giảm hay không.
"Có vẻ không thông minh nếu tiêu nhiều tiền như vậy vào một thứ ǵ đó có thể sẽ giảm giá trong tương lai", anh nói.
VietBF@sưu tập