Thứ nhất, đây là ảnh chụp chung các nguyên thủ của 5 cường quốc; và thứ hai, Chủ tịch nước Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa Giang Trạch Dân đứng ngay giữa. Tấm ảnh này hàm chứa một thông điệp: Trung quốc đang trở lại vị trí trung tâm của thế giới. Về mặt cá nhân, nó mang lại khoái cảm được ve vuốt hẳn là rất dễ chịu cho Giang Trạch Dân. Trong quyển “Người thay đổi Trung quốc – Truyện về Giang Trạch Dân” (“The Man Who Changed China: The Life and Legacy of Jiang Zemin”, Robert Lawrence Kuhn. New York Crown Press 2004, 2005), Dân giải thích về nó cách dí dỏm: “Tôi nghĩ có lẽ do tôi là người lớn tuổi nhất trong bọn họ [nên được đứng giữa]”. Nhưng sự thực th́ sao?
Tháng 1 năm 2000, trước khi Tổng thống Bill Clinton rời khỏi chức vụ, nguyên thủ của các nước trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp quốc đă chụp chung bức ảnh này. Thoạt nh́n tưởng chỉ là ngẫu nhiên nhưng Giang Trạch Dân đă tốn không ít tâm cơ để có được nó.
Khi ấy, Dân đă đề ra nhiệm vụ cho Bộ Ngoại giao nước Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa:
1- Phải sắp xếp để Chủ tịch nước chụp ảnh chung với nguyên thủ bốn cường quốc kia;
2- Chủ tịch phải chiếm vị trí trung tâm, như trong một thành ngữ Trung Hoa: “Hạc lập quần kê” (chim hạc đứng giữa bầy gà), qua đó ám thị rằng Chủ tịch của chúng ta đang là chủ soái lănh đạo cả hành tinh.
Nhiệm vụ của đàn em là phải thỏa măn ư ngông của lănh tụ, nhưng nhiệm vụ này nghe qua đơn giản lại cực kỳ khó khăn. Ngay cả khi nguyên thủ tứ đại cường quốc kia chịu chụp ảnh chung với Dân th́ cũng chẳng đến phiên ông ta được nghênh ngang đứng giữa. Vậy là toàn thể nhân tài vật lực được huy động. Phải thu xếp, thuyết phục những người phụ trách tổ chức hội nghị cũng như các cơ quan thông tấn, các phóng viên nhiếp ảnh… Một kịch bản được vạch ra và đă tiến hành chu đáo đến từng chi tiết. Cuối cùng, khi các nguyên thủ đang mải mê đàm luận, người chụp ảnh bất thần đề nghị các vị đặt tay vào nhau để chụp tấm ảnh tỏ t́nh hữu nghị. Lúc ấy, cả bọn đầu bư đều vui vẻ hưởng ứng, chẳng ai chú ư đến vị trí ḿnh đang đứng, và đại ca Dân lặng lẽ chen vào giữa. Lănh tụ Trung cộng vậy là nghiễm nhiên đứng giữa, bên trái là Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Thủ tướng Anh Tony Blair, bên phải là Tổng thống Pháp Jacques Chirac và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Để hoàn thành nhiệm vụ tưởng chừng bất khả thi, Bộ Ngoại giao Trung cộng đă tiêu tốn 500.000 đô-la.
Chuyện tưởng nhỏ mà không nhỏ, tấm ảnh này đă được dùng để tuyên truyền cho vai tṛ quan trọng và vị thế đang lên của Trung quốc, ở cả trong lẫn ngoài nước. Từ đó, nguyên thủ các nước phương Tây luôn cẩn trọng khi chụp ảnh chung với lănh tụ của bọn Cộng, chẳng những không cho chúng dịp được làm hạc đứng giữa bầy gà, mà c̣n không cho cả cơ hội được làm con gà nhép chen vào giữa bầy hạc, ha ha vui!
Vinhhuy Le