Nguy cơ ung thư tuyến tụy từ sỏi mật

[sunshine1104]

Nhiều người mắc ung thư tuyến tụy trước đó từng được chẩn đoán mắc bệnh sỏi mật hoặc phải cắt bỏ túi mật do sỏi.

Túi mật là một cơ quan nhỏ nằm ở bụng trên bên phải, ngay dưới gan. Túi mật chứa mật, một chất lỏng màu vàng xanh giúp tiêu hóa. Các vấn đề với túi mật thường xảy ra khi có sự chặn ống mật chẳng hạn do sỏi mật. Hầu hết sỏi mật được tạo ra khi các chất có trong mật (như cholesterol) cứng lại. Sỏi mật rất phổ biến và thường không có triệu chứng.

Ung thư tuyến tụy thường có tỷ lệ tử vong cao vì bệnh khó chẩn đoán và chẩn đoán ở giai đoạn muộn. Theo dữ liệu được Tiến sĩ Marianna Papageorge (Trung tâm Y tế Boston - Mỹ) trình bày tại Tuần lễ Bệnh tiêu hóa vào tháng 5/2022, những bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy có nguy cơ mắc bệnh sỏi mật cao gấp 6 lần so với những bệnh nhân không mắc bệnh ung thư. Các nhà nghiên cứu cho biết, sỏi mật có thể là một dấu hiệu cảnh báo cho dạng ung thư nguy hiểm và thường gây tử vong.

Họ thu thập và phân tích dữ liệu trên SEER-Medicare gồm 18.700 người mắc ung thư biểu mô tuyến tụy từ năm 2008-2015. Kết quả có 4,7% người mắc ung thư tuyến tụy từng được chẩn đoán mắc bệnh sỏi mật và 1,6% trong số này phải cắt bỏ túi mật. So với nhóm đối chứng không bị ung thư được lấy ngẫu nhiên, số người từng bị sỏi mật chỉ chiếm 0,8% và 0,3% trong số đó phải cắt bỏ túi mật.

Sỏi mật có thể làm tắc ống dẫn tụy gây viêm. Ảnh: Freepik

"Bệnh sỏi mật không gây ra ung thư tuyến tụy. Tuy nhiên hiểu được mối liên hệ sỏi mật và ung thư biểu mô tuyến tụy góp phần giúp giảm tỷ lệ tử vong do loại ung thư này gây ra bằng cách chẩn đoán và điều trị sớm", Tiến sĩ Papageorge nói.

Lý thuyết mà các nhà khoa học đưa ra để giải thích về mối liên hệ giữa sỏi mật và ung thư tuyến tụy là tình trạng viêm do bệnh sỏi mật có thể đóng vai trò trong sự phát triển của ung thư tuyến tụy. Nhiều trường hợp sỏi mật làm tắc ống tụy dẫn đến viêm tụy. Trong khi viêm tụy là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy. Một lý do khác được các nhà nghiên cứu đưa ra là khá nhiều bệnh nhân ung thư tuyến tụy ban đầu thường bị chẩn đoán nhầm là mắc bệnh sỏi mật do các triệu chứng khá giống nhau.

Tiến sĩ, bác sĩ Anton Bilchik (Trưởng khoa Y tại Viện Ung thư Saint John, Mỹ) chia sẻ trên tờ Healthline, đến nay vẫn chưa xác định nguyên nhân chính xác của bệnh ung thư tuyến tụy. Tuy nhiên, dấu hiệu cảnh báo loại ung thư này khá nhiều. Người có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tụy, bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, béo phì có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến tụy. Bệnh sỏi mật cũng phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường, béo phì...

Cả sỏi mật và ung thư tuyến tụy đều liên quan đến 5 yếu tố nguy cơ gồm: tuổi tác (người lớn tuổi); béo phì; rượu bia dư thừa làm tăng nguy cơ xơ gan, làm tăng khả năng bị sỏi mật; bệnh nhân tiểu đường và bệnh nhân mắc bệnh viêm ruột mạn tính (Crohn).

Ung thư tuyến tụy thường không phổ biến, nhiều trường hợp bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy nhưng nhầm lẫn với triệu chứng của sỏi mật. Khi đi khám, bệnh nhân chỉ làm siêu âm xác định sỏi mật, nếu không có sỏi sẽ bỏ qua mà không tầm soát ung thư. Đây là thói quen khá nguy hiểm vì làm mất cơ hội phát hiện ung thư tuyến tụy giai đoạn sớm. Do vậy, mọi người khi có các dấu hiệu của sỏi mật nên lưu ý tầm soát thêm ung thư tuyến tụy để phát hiện và điều trị từ giai đoạn sớm.