Trong nghiên cứu mới nhất của ḿnh, các nhà nghiên cứu Brazil phát hiện ra rằng, những thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, pizza đông lạnh và bánh doughnut… có thể dẫn đến tử vong sớm.
Các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, pizza đông lạnh và bánh doughnut… có thể dẫn đến tử vong sớm.
Nghiên cứu này đă được công bố trên Tạp chí chuyên ngành Y học Dự pḥng Mỹ.
Từ lâu, thực phẩm chế biến sẵn đă được cho rằng có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, tim mạch và ung thư. V́ vậy, các nhà khoa học trên muốn thực hiện một bước xa hơn để xem thực phẩm chế biến sẵn có thể liên quan đến tử vong sớm như thế nào.
Để t́m hiểu, các nhà khoa học đă thực hiện một đánh giá rủi ro so sánh, kèm với một đánh giá mô phỏng tác động của một yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe.
Các nhà nghiên cứu đă sử dụng dữ liệu tiêu thụ thực phẩm quốc gia ở Brazil từ năm 2017 đến năm 2018, cũng như dữ liệu nhân khẩu học và tỷ lệ tử vong từ năm 2019. Nhóm cũng xem xét dữ liệu và rủi ro sức khỏe từ các nghiên cứu khác để ước tính có bao nhiêu ca tử vong do ăn thực phẩm sẵn.
Dựa trên mô h́nh và tính toán đó, các nhà khoa học thấy rằng, thực phẩm chế biến sẵn chiếm từ 13% đến 21% tổng năng lượng ăn vào ở người trưởng thành Brazil. Năm 2019, hơn 500.000 người lớn từ 30 - 69 tuổi tử vong. Việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn được nhận định là nguyên nhân gây ra khoảng 57.000 ca tử vong sớm trong nhóm đó, tương đương 10,5%.
Nhóm nghiên cứu đă "thận trọng" trong các ước tính của ḿnh, v́ vậy tác động có hại của thực phẩm chế biến sẵn, trên thực tế, c̣n có thể cao hơn nhiều.
"Đó là một vấn đề sức khỏe cộng đồng. Những ǵ chúng tôi đang phải đối mặt ở Brazil là sự gia tăng đều đặn, dần dần trong việc tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn" – nhà khoa học Eduardo Nilson từ Đại học Săo Paulo (Brazil), tác giả chính của nghiên cứu trên cho biết.
Theo nhà khoa học Nilson, thực phẩm chế biến sẵn đă được công nghiệp hóa để có thể "ăn sẵn và ăn ngay". Loại thực phẩm này thường có rất ít nguyên liệu tươi và có nhiều tinh bột, protein đă qua chế biến và phụ gia thực phẩm.
Thực phẩm chế biến sẵn thường được tiêu thụ nhiều nhất bởi những người từ các cộng đồng thu nhập thấp v́ loại thực phẩm này rẻ hơn thực phẩm tươi và dễ tiếp cận hơn.
"Loại thực phẩm này rất khác so với những ǵ chúng ta có trong nhà bếp của ḿnh, những thứ tươi ngon nhưng nhanh hỏng. Thực phẩm chế biến sẵn sử dụng phụ gia để có thời hạn sử dụng lâu dài và làm từ nguyên liệu rẻ để có giá thành bán ra rẻ" – nhà khoa học Nilson cho hay.
Và thực phẩm chế biến sẵn thường được tiêu thụ nhiều nhất bởi những người từ các cộng đồng thu nhập thấp v́ loại thực phẩm này rẻ hơn thực phẩm tươi và dễ tiếp cận hơn.
Nhóm nghiên cứu đă tiến thêm một bước t́m hiểu nữa bằng cách ước tính điều ǵ sẽ xảy ra với dân số Brazil nếu mọi người giảm lượng thực phẩm chế biến sẵn. Kết quả, nếu mọi người cắt giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn th́ có thể ngăn chặn được từ 5.900 đến 29.300 trường hợp tử vong.
Nhà khoa học Nilson nói: "57.000 ca tử vong có thể được ngăn chặn nếu có thể giảm đi 20% mức tiêu thụ chế biến sẵn như hiện nay. Chúng ta cần cấp bách các chính sách nhằm giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và tăng cường thực phẩm lành mạnh hơn, tươi sống và chế biến tối thiểu".
Nilson cho biết, nghiên cứu của nhóm ông là nghiên cứu đầu tiên mô h́nh hóa tác động của thực phẩm chế biến sẵn đối với tử vong sớm. Nghiên cứu trước đây đă xem xét tác động của các chất dinh dưỡng như natri, một số loại đường, chất béo chuyển hóa và chất béo băo ḥa.
Một hạn chế của nghiên cứu này là mô h́nh không tính đến các sự kiện lặp lại hoặc ảnh hưởng của tương tác giữa các cá nhân, quần thể hoặc môi trường của họ và tác động của chúng đối với b́nh đẳng sức khỏe, nhóm nghiên cứu cho biết.
Nhưng bất chấp những hạn chế của nó, các nhà nghiên cứu cho biết, mô h́nh của họ có thể giúp các nhà hoạch định chính sách hiểu cách các mô h́nh chế độ ăn uống ảnh hưởng thế nào đến tỷ lệ tử vong. Theo đó, các nhà hoạch định chính sách có thể sử dụng những phát hiện này để t́m ra những biện pháp chống lại tỷ lệ tử vong sớm.