Trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang, ông Biden tập trung gần như hoàn toàn vào các chủ đề nội dung đối nội, dành chỉ có một phút để đề cập đến cuộc chiến ở Ukraine và chỉ có vài ḍng nói về Trung Quốc.
Tổng thống Joe Biden đọc Thông điệp Liên bang trước phiên họp chung của Quốc hội tại Điện Capitol, thủ đô Washington, ngày 7/2/2023. Ảnh: Getty
Điều được dân chúng ở nước Mỹ và truyền thông bên ngoài nước Mỹ quan tâm để ư đến nhiều nhất ở bài tŕnh bày của Tổng thống Mỹ Joe Biden trong khuôn khổ Thông điệp thường niên về t́nh h́nh nước Mỹ không phải là báo cáo thành tựu cầm quyền trong thời gian hai năm qua mà lại là hai điều khác.
Điều thứ nhất là ông Biden đăng đàn tự tin như thế nào trước lưỡng viện lập pháp sau khi phe đảng Cộng ḥa giành về quyền kiểm soát Hạ viện, tức là ông Biden ứng xử như thế nào với phe đảng Cộng ḥa trong lưỡng viện lập pháp sau khi có sự thay đổi cục diện quyền lực trong hạ viện.
Điều thứ hai là ông Biden có nhân dịp này tuyên cáo quyết định ra tranh cử cho cuộc bầu cử tổng thống ở nước Mỹ vào năm 2024 hay không hoặc qua bài tŕnh bày này có thể dự đoán được chính xác hơn về khả năng ông Biden tái ứng cử tổng thống Mỹ.
Sau bài tŕnh bày dài 75 phút của ông Biden trước lưỡng viện lập pháp Mỹ ngày 7/2 vừa qua, dân Mỹ và cả bên ngoài nước Mỹ mới chỉ có được câu trả lời rơ ràng cho câu hỏi đầu tiên. Ông Biden tỏ ra rất tự tin, tự tin về thành quả cầm quyền đă đạt được, tự tin trong hợp tác với phe đảng Cộng ḥa, thể hiện luôn giữ thế chủ động chứ không bị động, luôn có đối sách thích hợp ứng phó với sự chống phá của phe đảng Cộng ḥa.
Người ta có thể thấy được ông Biden rất khôn khéo khai thác và tận lợi sự phân rẽ sâu sắc trong nội bộ phe đảng Cộng ḥa, biết dùng ngay chính những vấn đề, nội dung vốn là các con bài chính trị chủ chốt của phe đảng Cộng ḥa để tấn công lại phe này. Phe đảng Cộng ḥa muốn tranh thủ cử tri th́ ông Biden dùng chính những điều cử tri quan tâm nhất để gây khó cho phe đảng Cộng ḥa.
Chính v́ thế mà bài tŕnh bày của ông Biden tập trung gần như hoàn toàn vào các chủ đề nội dung đối nội, dành chỉ có một phút để đề cập đến cuộc chiến ở Ukraine giữa Nga và Ukraine, chỉ có vài ḍng nói về Trung Quốc mà nội dung đề cập tới cả hai chuyện này đều hoàn toàn không có chút ǵ mới mẻ. Tất cả những chủ đề nội dung chính trị đối ngoại khác đều vắng bóng.
Câu trả lời cho câu hỏi thứ hai lại không thể rơ ràng và cụ thể được. Nội dung Thông điệp về t́nh h́nh đất nước của ông Biden năm nay và cả cách tŕnh bày của ông Biden mang sắc thái của thuyết tŕnh trong vận động tranh cử và bộc lộ tâm thế của người rất háo hức với chuyện tái ứng cử tổng thống. Nhưng nó lại chưa đủ để được coi là khung cốt của một cương lĩnh vận động tranh cử tổng thống như vẫn thường thấy có ở nước Mỹ. Nó mới chỉ là sự điểm việc cụ thể chứ chưa bao hàm cả tầm nh́n và định hướng chiến lược xa cho cả một nhiệm kỳ tổng thống mới.
Qua đó có thể thấy ông Biden dẫu có quả quyết chắc chắn đến mấy là đă cầm quyền rất thành công trong nửa nhiệm kỳ đầu tiên th́ hiện vẫn rất do dự với quyết định có tái ứng cử tổng thống lần nữa hay không. Lo ngại lớn nhất của người này hiện tại là tâm lư khá phổ biến ở nước Mỹ không muốn tổng thống mới ở độ tuổi cao.
Kết quả thăm ḍ dư luận mới đây nhất ở nước Mỹ cho thấy có đến gần 60% người dân được hỏi ư kiến không ủng hộ ông Biden tái ứng cử tổng thống bởi tuổi tác chứ không phải bởi năng lực cầm quyền. Ông Biden nhận thức được điều ấy nên Thông điệp về t́nh h́nh đất nước năm nay được ông Biden tŕnh bày trước lưỡng viện lập pháp nhưng mọi ẩn ư lại hướng về phía cử tri Mỹ, tranh thủ cử tri Mỹ cho trường hợp quyết định tái ứng cử tổng thống.
Người này không vội quyết định bởi việc tái ứng cử hay không chắc chắn c̣n phụ thuộc vào đối thủ chính trị tiềm năng nhất ở phía đảng Cộng ḥa. Nếu đối thủ này là cựu Tổng thống Donald Trump th́ nhiều khả năng ông Biden sẽ tái ứng cử tổng thống bởi khi ấy cử tri ở Mỹ phải lựa chọn bầu cho một trong cả hai ứng cử viên ở độ tuổi đều rất cao.