Đầu tháng 2, một bé gái 3 tuổi ở Trung Quốc được chẩn đoán mắc ung thư giai đoạn cuối khi đi khám đau chân.
Mẹ của bé cho biết, đứa trẻ này b́nh thường rất hoạt bát. Ban đầu xuất hiện triệu chứng cảm sốt, sau đó kêu đau chân, đau mông, cuối cùng đến bệnh viện mới biết là bé bị u nguyên bào thần kinh (nhóm nguy cơ cao giai đoạn M).
Trên thực tế, tỷ lệ mắc u nguyên bào thần kinh không quá cao nhưng lại là loại u thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nhiều người thiếu hiểu biết về căn bệnh này khiến t́nh trạng bệnh của trẻ để đến giai đoạn muộn mới phát hiện.
Vậy u nguyên bào thần kinh là ǵ? Các triệu chứng như thế nào?
U nguyên bào thần kinh (Neurblastoma, NB) c̣n được mệnh danh là “Vua của các bệnh ung thư ở trẻ em”, là một loại u thần kinh nội tiết xuất phát từ hạch giao cảm hoặc hạch thượng thận hai bên. Đây là khối u rắn ngoài sọ phổ biến nhất ở trẻ em, chiếm 8% - 10% các khối u ác tính, chiếm 15% tổng số ca tử vong do khối u ác tính ở trẻ em.
Phần lớn các u nguyên bào thần kinh được chẩn đoán ở trẻ em dưới 5 tuổi. Độ tuổi trung b́nh lúc chẩn đoán là khoảng 18 tháng.
Các triệu chứng của bệnh u nguyên bào thần kinh
Trẻ em dưới 1 tuổi
1. Ho: Nếu triệu chứng ho của trẻ kéo dài (trên 1 tháng), điều trị thông thường không hiệu quả, sau khi thăm khám loại trừ được nhiễm trùng phổi th́ cần cảnh giác với ho do khối u.
2. Tiêu chảy: Tiêu chảy dai dẳng, khó chữa, không rơ nguyên nhân, tiêu chảy trên 2 tháng và uống thuốc không đỡ.
3. Khối u ở ngực và bụng: sờ thấy khối u ở ngực và bụng.
4. Nốt dưới da: Xuất hiện nốt dưới da không đau rơ rệt.
Trẻ em từ 1-5 tuổi
1. Sốt và thiếu máu không rơ nguyên nhân: Sốt là một trong những triệu chứng toàn thân thường gặp của u nguyên bào thần kinh, sự xâm lấn vào tủy xương có thể dẫn đến thiếu máu, trẻ có biểu hiện xanh xao, yếu ớt.
2. Hạch to lan rộng: Hạch bề mặt nổi ở cổ, nách, bẹn… Nếu thấy hạch to nghi ngờ ở những vùng trên th́ cần cảnh giác khả năng di căn của u nguyên bào thần kinh.
3. Đau nhức chân tay, rối loạn vận động chi không rơ nguyên nhân: u nguyên bào thần kinh xâm lấn vào xương, tủy gây đau nhức chân tay, đồng thời khối u chèn ép, u xâm nhập vào chèn ép tủy sống có thể dẫn đến đau nhức, rối loạn vận động chi tương ứng.
4. Xanh xao, mệt mỏi, sút cân, cáu gắt, ra nhiều mồ hôi, chán ăn: các triệu chứng trên liên quan đến tốc độ trao đổi chất tăng lên do tế bào u nguyên bào thần kinh tiết catecholamine.
5. Chứng mất điều ḥa, rung giật nhăn cầu – giật cơ: biểu hiện bằng các cử động nhăn cầu nhanh như vũ điệu, chân tay co giật và đứng không vững, dáng đi bất thường và các biểu hiện khác của chứng mất điều ḥa. Gần 50% trẻ mắc hội chứng trên có u nguyên bào thần kinh.
6. Lồi mắt một bên, bầm tím quanh hốc mắt: khối u thâm nhiễm quanh hốc mắt (thường là một bên) có thể gây ra vết bầm tím đặc trưng quanh hốc mắt (mắt gấu trúc) và lồi mắt.
7. Đau bụng không rơ nguyên nhân: Bụng là vị trí hay gặp nhất của khối u nguyên bào thần kinh nguyên phát, có thể gây đau bụng từng cơn ở trẻ.