Theo Jim Grant, tác giả nổi tiếng của tạp chí Grant’s Interest Rate Observer, t́nh trạng tiến thoái lưỡng nan về trần nợ, hỗn loạn trong ngành ngân hàng và xu hướng của thị trường đối với lăi suất cực thấp có một điểm chung: Đó là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED).
Không chỉ là một ng̣i bút sắc bén về thị trường tài chính, Jim Grant c̣n là một nhà phê b́nh gay gắt đối với FED. Theo ông, ngân hàng trung ương này đă gây ra nhiều thiệt hại cho nền kinh tế và thị trường trong những năm qua. Phần lớn những thiệt hại đều “không chủ ư nhưng có thể lường trước được”.
Vị chuyên gia về thị trường cho biết thời kỳ lăi suất thấp ở mức gần bằng 0% đă tạo ra môi trường đầy thách thức mà các nhà đầu tư hiện đang phải đối phó. Chính sách của FED trong ṿng 10-12 năm qua đă gieo mầm cho các vấn đề của ngân hàng khu vực và trần nợ. Và có lẽ, lời chỉ trích gay gắt nhất của Grant là quan điểm “FED là vấn đề lớn nhất trong nền tài chính Mỹ”.
Trong cuộc phỏng vấn gần đây với MarketWatch, ông cho rằng việc giảm lăi suất sẽ gây đủ loại biến dạng trong nền kinh tế. Trong đó có hoạt động tiết kiệm, khi người gửi phải ṃ mẫm kiếm chút tiền lăi từ khoản tiết kiệm của họ.
Việc t́m kiếm những khoản lợi nhuận dồi dào hơn khiến nhiều nhà đầu tư b́nh thường rơi vào thế bị động. Điều này cũng khiến nhiều tổ chức tài chính mắc sai lầm. Trong đó có cả các ngân hàng như First Republic Bank. Ngân hàng này duy tŕ danh mục với các khoản thế chấp khổng lồ cho khách hàng giàu có.
Những tài sản tương tự ở nhiều ngân hàng đă mất giá trị trong bối cảnh FED liên tục tăng lăi suất để kiềm chế lạm phát. Mặc dù đă giảm so với mức cao nhất là 9,1% vào tháng 6/2022. Nhưng lạm phát của Mỹ vẫn ở mức 4,9% trong tháng 4.
Trước t́nh trạng lạm phát tăng nhanh như vậy, Fed đă tăng mạnh lăi suất cơ bản, lên mức 5% -5,25% trong 14 tháng qua, đưa lăi suất lên mức cao nhất trong khoảng 16 năm. Lăi suất quỹ liên bang là tiêu chuẩn cung cấp thông tin cho mọi thứ từ khoản thế chấp đến vay mua ô tô. Trong quư I năm 2022, lăi suất vẫn c̣n ở mức 0% - 0,25%.
Phần lớn thị trường đang dự đoán rằng FED sẽ tạm dừng tăng lăi suất vào giữa tháng 6. Nhưng những dấu hiệu căng thẳng của thị trường, cộng thêm lạm phát vẫn c̣n cao sẽ làm phức tạp thêm vấn đề. Hàng loạt tổ chức tài chính suy sụp phản ánh áp lực mà các ngân hàng đang phải đối mặt.
Những căng thẳng trong hệ thống ngân hàng là một trong số những hậu quả ngoài ư muốn mà ông Grant đang đề cập đến. Những lo lắng trong hệ thống có thể khiến các ngân hàng ngần ngại cho vay, từ đó gây thêm áp lực đối với tăng trưởng kinh tế.
Những lo ngại về khả năng thanh toán nợ của chính phủ Mỹ trong bối cảnh Quốc hội bất đồng quan điểm cũng gây ra bất ổn.
Ngày càng nhiều người cược rằng Mỹ cuối cùng sẽ rơi vào suy thoái. Một chỉ báo của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York chỉ ra 68% khả năng xảy ra suy thoái trong ṿng 12 tháng tới.
Lăi suất có tạm dừng tăng vào tháng 6 th́ cũng chưa rơ sẽ kéo dài bao lâu. V́ nhiệm vụ kiềm chế lạm phát dường như vẫn chưa hoàn thành.
Lạm phát lơi, loại trừ giá thực phẩm và năng lượng, đă tăng 5,5% vào tháng 4 so với cùng kỳ năm trước. Đây được cho là yếu tố dự báo chuẩn xác hơn về lạm phát trong tương lai.
Thống đốc FED Michelle Bowman đă phát tín hiệu rằng bà không ủng hộ ư tưởng lăi suất được giữ ổn định trong thời gian c̣n lại của năm. Bà cho rằng các báo cáo việc làm, CPI gần đây không cung cấp đủ bằng chứng nhất quán cho thấy lạm phát đang giảm. Thống đốc cho biết sẽ tiếp tục theo dơi chặt chẽ các dữ liệu sắp tới.
Vậy, t́nh trạng hiện tại có phải lỗi do FED không? Chẳng phải FED đă hoàn thành phần việc của ḿnh là giảm bớt áp lực giá cả hay sao?
Chuyên gia Grant tin rằng thị trường đă quen với lăi suất thấp trong một thời gian dài. Ông nói rằng FED đă phạm phải hàng loạt sai lầm trong thời gian dài. Dẫn chứng là bảng cân đối kế toán của FED giống với của ngân hàng như First Republic Bank ở chỗ kiếm được 2% lợi nhuận th́ trả nợ 4-5%.
Kết luận, Jim Grant vẫn cho rằng FED sẽ tiếp tục hành động “tiện tay” đối với chính sách lăi suất.
VietBF@Sưu tầm