Thành ngữ, tục ngũ là sản phẩm của con người ngày xưa đúc kết kinh nghiệm trong sản xuất và đời sống. Hầu hết chúng đều dễ hiểu, một vài câu giải thích những chân lư thực tế nhất trong cuộc sống.
Người xưa có một câu liên quan mật thiết đến người già là: “50 không xây nhà, 60 không trồng cây, 70 không may áo”, suy cho cùng cũng có lư. Lư do là ǵ? Hăy xem ư nghĩa của từng ư một nhé!
50 không xây nhà
Như chúng ta đă biết, thời xa xưa hay ở các làng quê xưa, việc xây dựng một ngôi nhà không phải là một điều dễ dàng. Vào thời điểm đó, do điều kiện kinh tế và công nghệ c̣n thiếu thốn, nên một thanh niên ở độ tuổi sung sức để làm được một ngôi nhà phải mất nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, chưa kể một cụ già đă hơn 50 tuổi.
V́ vậy, thời đó và kể cả bây giờ, người già trên 50 tuổi nói chung không nên xây nhà. Nếu bạn nh́n thấy hoặc nghe nói về một ngôi nhà được xây dựng bởi người 50 tuổi, đó là một điều đáng buồn. V́ sao lại như vậy?
Trước hết, nếu như “lăo đại” đến tuổi này, bản thân vẫn phải làm việc vất vả. Rất có thể gia đ́nh không có con cái và không có ai đỡ đần. Như chúng ta đă biết, người xưa nói chung rất coi trọng “văn hóa hiếu thảo”, nên việc một người về già không có con cái chăm lo là điều không thể chấp nhận
V́ vậy, theo quan điểm này, “50 không xây nhà” có thể hiểu là niềm mong mỏi của con người trong những năm tháng sau này được hưởng cuộc sống nhàn hạ, có con cháu đỡ đần.
Ngoài ra, c̣n có một lư do khác. Ngày xưa, do chiến tranh hoặc do điều kiện sống kém nên tuổi thọ của con người thường ngắn. V́ vậy, để 50 tuổi nói chung tương đương với "một chân vào quan tài". V́ vậy lúc này xây nhà khả năng cao là chủ nhân sẽ không được hưởng thành quả. Và ngay cả khi nó được để lại cho con cái của họ, cuối cùng, nó có thể trở thành ng̣i nổ cho những cuộc đấu đá nội bộ. Xét cho cùng, có rất nhiều tấm gương gia đ́nh tranh giành đất đai bố mẹ để lại từ xưa đến nay. V́ vậy, đây cũng là lư do người xưa không muốn xây nhà ở tuổi 50.
60 không trồng cây
Mặc dù việc trồng rừng, phủ xanh môi trường là điều đáng được ủng hộ trong cuộc sống của chúng ta. Nhưng chúng ta cũng phải biết cách làm tốt nhất có thể. Mọi người đều biết rằng người cao tuổi có xương khớp không c̣n chắc khỏe. Nếu chẳng may gặp tai nạn v́ trồng cây, th́ cũng gây phiền phức cho con trai và con gái. Cuối cùng việc tốt không xong, lại c̣n chuốc họa vào thân. Đây chẳng phải là “lấy nước bằng thúng tre”, sao phải bận tâm?
V́ vậy, mọi người nên tự hiểu biết, nên giao những công việc ǵ cho người thuộc lứa tuổi nào. Những ai đă ngoài lục tuần th́ nên lựa chọn những hoạt động phù hợp với sức khỏe của bản thân, không nên quá tham công tiếc việc để xảy ra những tai nạn đáng tiếc.
70 không may quần áo
Theo lời lăo sư Khổng Tử, ở tuổi 70, bạn nên “làm những ǵ bạn muốn và đừng vượt quá quy tắc”. Hơn nữa, nhiều người cao tuổi nh́n chung mắt mờ, việc dùng kim chỉ cũng sẽ khó khăn hơn. Việc ngồi may vá cũng tốn khá nhiều thời gian và phải ngồi trong thời gian dài. Điều này đối với một người trên 70 tuổi quả thực không hề dễ dàng. Do vậy, lời khuyên 70 không may quần áo là muốn người có tuổi được nghỉ ngơi, an hưởng tuổi già.
Tóm lại, câu nói trên không chỉ giới hạn trong chuyện xây nhà, trồng cây, ăn mặc hay người lớn tuổi. Ư nghĩa của nó c̣n rộng hơn, ngụ ư rằng chúng ta phải tự ư thức được khả năng của bản thân và làm việc lựa sức ḿnh.
VietBF@ Sưu tập