Từ 2 vụ tai nạn máy bay ở Mỹ và Nhật Bản: "Chỗ ngồi an toàn nhất" có tồn tại?

[Romano]

Đi máy bay rất an toàn. Nhưng những lo ngại liên quan tới các vụ tai nạn hàng không của Alaska Airlines và JAL đã đặt ra những câu hỏi cơ bản về chỗ ngồi và cách ứng xử trong trường hợp khẩn cấp.Vụ việc máy bay Boeing 737 mang số hiệu chuyến bay 1282 của hãng hàng không Alaska Airlines, Mỹ buộc phải hạ cánh khẩn cấp sau khi cửa sổ và một phần thân bị thổi bay giữa không trung, và vụ va chạm máy bay của hãng Japan Airlines (JAL), Nhật Bản mới đây khiến nhiều người không khỏi lo ngại về an toàn hàng không.

Theo Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ, hàng triệu du khách đi máy bay mỗi ngày mà không hề gặp sự cố: Năm 2022 đã xảy ra 20 vụ tai nạn xảy ra với các hãng hàng không Mỹ, trong chỉ có 1 trường hợp tử vong. Trong khi đó, tổng số chuyến bay là 8,4 triệu. Và thuật ngữ “tai nạn hàng không” bao gồm cả những thiệt hại đáng kể hoặc thương tích nghiêm trọng xảy ra trong hành trình bay, chứ không nói riêng về các vụ va chạm hay tai nạn thảm khốc.

Thế nhưng, nhiều hành khách vẫn hết sức lo ngại về an toàn bay, đặc biệt sau những vụ việc xảy ra gần đây. Và nhiều người đặt ra câu hỏi rằng liệu có tồn tại một chỗ ngồi an toàn nhất trên máy bay hay không.

Anthony Brickhouse, Phó Giáo sư tại ĐH Hàng không Embry-Riddle ở Daytona Beach, Florida, Mỹ đã đưa ra câu trả lời thẳng thắn: “Thực sự không có chỗ ngồi ‘an toàn nhất’ trên máy bay”.

Sự hoảng loạn trên bầu trời Portland
Một số chuyên gia kỳ cựu trong ngành hàng không cho biết họ rất ngạc nhiên về chi tiết vụ việc xảy ra với chuyến bay mang số hiệu 1282 của Alaska Airlines khởi hành từ Portland, Oregon vào tối thứ Sáu tuần trước.

Một mảnh máy bay bị bung gần cửa sổ ghế 26A ở phía sau máy bay. May mắn thay không có ai ngồi ở ghế đó hoặc ghế giữa liền kề.

Phần thân bị bung trên máy bay Boeing 737 MAX 9 của Alaska Airlines không phải khung cửa sổ thông thường, mà là tấm kim loại được bắt ốc để thay thế cửa thoát hiểm. Alaska và United Airlines đã tìm thấy các chốt lỏng trên tấm kim loại này trên các máy bay MAX 9 khác sau khi Cục Hàng không Liên bang (FAA) tuyên bố tạm ngừng hoạt động mẫu máy bay này.Trong cả hai vụ tai nạn gần đây xảy ra ở Mỹ và Nhật Bản, không có hành khách nào bị thương nặng. 5 hành khách trên máy bay của Cảnh sát biển Nhật Bản, va chạm với máy bay JAL, đã thiệt mạng trong vụ tai nạn ngày 2/1 tại sân bay Haneda ở Tokyo.

Brickhouse, Giám đốc Phòng thí nghiệm pháp y hàng không vũ trụ của Embry-Riddle và là nhà điều tra vụ tai nạn ở Mỹ, cho biết những sự cố như vậy là bất thường và khi chúng xảy ra không ai biết trước chúng sẽ diễn ra như thế nào.

“Nếu bạn có thể cho tôi biết máy bay sẽ rơi như thế nào”, ông nói, “tôi mới có thể chỉ cho bạn chỗ ngồi nào an toàn nhất”.

Ông cho biết phần phía sau máy bay đã được chứng minh là an toàn hơn, tiếp đến là chỗ ngồi gần cánh máy bay. Ông nói: “Các thành phần cấu trúc chắc chắn” của cánh giúp bộ phận đó của máy bay có khả năng chịu va chạm tốt hơn.

Ông Brickhouse cũng lưu ý rằng những hàng ghế gần cửa thoát hiểm để có thêm chỗ để chân và cơ hội thoát hiểm nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp. “Nếu có chuyện gì xảy ra, tôi đã ở sẵn cửa thoát hiểm rồi”, ông nói.

Lắng nghe chỉ dẫn an toàn của tiếp viên hàng không
Brickhouse và các chuyên gia trong ngành khác cho biết những du khách thực sự quan tâm đến an toàn bay không nên tập trung vào chỗ ngồi, mà nên chú ý hơn vào các hướng dẫn an toàn trước chuyến bay. Theo Brickhouse, hầu hết các hành khách, đặc biệt là những người đi máy bay thường xuyên, không để ý đến các tiếp viên hàng không và các video về an toàn trên màn hình ở lưng ghế.

“Thật khó chịu khi mỗi lần tôi lên máy bay đều thấy mọi người xung quanh rất ít chú ý đến điều đó”, Brickhouse nói.

Các tiếp viên hàng không thường xuyên nhắc nhở chúng ta thắt dây an toàn khi ngồi và tìm lối thoát hiểm gần chỗ ngồi nhất. Brickhouse cũng lưu ý rằng đã có những vụ tai nạn trong đó hành khách bỏ qua lối thoát hiểm ngay phía sau họ, trong khi cố gắng hướng tới lối thoát hiểm ở phía trước máy bay.

“Về mặt tâm lý, con người thích rời khỏi máy bay bằng lối mà họ đã đi vào”, ông nói. “Điều quan trọng là phải cảnh giác, chú ý và nhận thức được những gì đang xảy ra”.

Graham Braithwaite, giáo sư và giám đốc hệ thống giao thông tại ĐH Cranfield ở Anh, cho biết ông từng thấy một số hãng hàng không đề nghị hành khách đếm số hàng ghế dẫn đến lối thoát hiểm, ngay cả khi lối thoát hiểm ở phía sau họ.

Theo ông, lý do của hành động đó là: Trong vụ cháy máy bay của hãng British Airtours tại sân bay Manchester ở Anh năm 1985, người cuối cùng thoát ra khỏi máy bay cho biết anh luôn đếm các hàng ghế đến lối thoát hiểm gần nhất. Khi khói tràn vào cabin, điều đó đã giúp anh đến được nơi an toàn.

Và chỗ ngồi trên máy bay mà ông Braithwaite thường lựa chọn: chỗ ngồi sát lối đi và gần nhất với cửa thoát hiểm.

Ông nhấn mạnh, trong quá trình sơ tán, điều bắt buộc là phải lắng nghe hướng dẫn của tiếp viên hàng không. Họ nhận được chỉ dẫn từ các phi công về phía nào của máy bay là an toàn để sơ tán hoặc tự xác định thời điểm và địa điểm an toàn để mở lối thoát hiểm.

Một số lối thoát hiểm không thể sử dụng được trong sự cố của JAL vì máy bay này bốc cháy, nhưng họ đã sơ tán được 367 hành khách trong vòng 18 phút. Về mặt kỹ thuật, chiếc máy bay Airbus A350 cần phải sơ tán trong vòng 90 giây.

Matt Platt, một tài xế UPS 50 tuổi đến từ bang Utah, tự nhận mình là người khá dạn dĩ trên các chuyến bay. Ông đã tự điều khiển máy bay từ thời còn trẻ và hiện tại vẫn bay vài lần trong năm, thường là đi cùng các con của mình.

Platt chia sẻ rằng cậu con trai 10 tuổi của ông cũng yêu thích chỗ ngồi bên cửa sổ như ông khi ở độ tuổi đó. Tuy nhiên, sau khi chứng kiến vụ tai nạn của Alaska Airlines vừa qua, Platt cho hay ông sẽ không bao giờ ngồi ở vị trí đó nữa. “Có lẽ tôi sẽ cố gắng không đặt chỗ ngồi bên cửa sổ”, ông nói./.