Theo như h́nh ảnh từ hiện trường cho thấy người dân Đài Bắc, Tân Bắc, Đài Trung, Đài Nam và các nơi khác đă xếp hàng bỏ phiếu tại các điểm bỏ phiếu cho ông Lại Thanh Đức và bà Tiêu Mỹ Cầm lần lượt được bầu làm Tổng thống và Phó Tổng thống nước Trung Hoa Dân Quốc trong cuộc bầu cử toàn cầu ở Đài Loan đă đi đến hồi kết.
Hoa giấy bay trên sân khấu khi Tổng thống mới đắc cử của Đài Loan - ông Lại Thanh Đức phát biểu trước những người ủng hộ vào ngày 13/1/2024 tại Đài Bắc, Đài Loan. (Ảnh: Annabelle Chih/Getty Images)
Ngày 13/1 là ngày tổng tuyển cử ở Đài Loan. Giờ bỏ phiếu là từ 8 giờ sáng đến 4 giờ chiều. H́nh ảnh từ hiện trường cho thấy người dân Đài Bắc, Tân Bắc, Đài Trung, Đài Nam và các nơi khác đă xếp hàng bỏ phiếu tại các điểm bỏ phiếu.
Doanh nhân Đài Loan ở Trung Quốc cũng nhiệt t́nh trở về nước để bỏ phiếu.
Theo Mingpao, sau 5 giờ sáng ngày 12/1, rất đông người Đài Loan lần lượt xuất hiện tại sân bay Bắc Kinh, họ mang theo hành lư đến sân bay để làm thủ tục. Trong gần nửa giờ, hai chuyến bay đầu tiên đều đă được đặt kín chỗ, đây là thời điểm Tết cổ truyền đang đến gần, nhiều người cũng nhân cơ hội này trở về quê hương.
Cô Kim Thục Khanh, một người Đài Loan hiện đang làm việc tại Bắc Kinh, cho biết nhiều đồng bào Đài Loan ở Trung Quốc sẵn sàng quay trở lại Đài Loan để bỏ phiếu trong những ngày gần đây hơn là những năm trước. Chuyến bay cô đi ngày hôm đó đă gần kín chỗ và cô đă gặp rất nhiều người. Những doanh nhân Đài Loan mà cô quen biết cũng đă trở lại Đài Loan để bỏ phiếu.
Tờ Liberty Times dẫn số liệu cho biết, từ ngày 7 đến ngày 12/1 có khoảng 50.000 người từ các sân bay khắp đại lục nhập cảnh Đài Loan. Trừ học sinh, trẻ em dưới 20 tuổi không có quyền bầu cử, số lượng thực tế người Đài Loan trở về có thể tham gia bầu cử, bao gồm doanh nhân Đài Loan, nhà quản lư, người thân là khoảng 30.000 người.
Ba đảng cạnh tranh chính trong cuộc bầu cử Đài Loan lần này là Quốc dân đảng (KMT), Đảng Nhân dân (TPP) và Đảng Dân tiến (DPP) cầm quyền.
Ba nhóm ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống là Lại Thanh Đức và Tiêu Mỹ Cầm của Đảng Dân Tiến; Hầu Hữu Nghi và Triệu Thiếu Khang của Quốc Dân đảng; Kha Văn Triết và Ngô Hân Doanh của Đảng Nhân dân.
Về mối quan hệ eo biển Đài Loan - Trung Quốc, vốn đang nhận được sự quan tâm lớn từ bên ngoài, Đảng Dân tiến Đài Loan từ chối yêu sách chủ quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc đối với Đài Loan, không chấp nhận đề xuất "một quốc gia, hai chế độ" của Trung Quốc; Đảng Dân tiến nhấn mạnh rằng tương lai của Đài Loan phải tuân theo ư chí của người dân Đài Loan, và cho rằng cần phải "kiên tŕ bốn điều" để duy tŕ t́nh h́nh hiện tại giữa hai bờ eo biển.
Quốc Dân Đảng ủng hộ Đồng thuận hiến pháp năm 1992, chủ trương giảm thiểu rủi ro xuyên eo biển, sử dụng sức mạnh để đảm bảo ḥa b́nh và duy tŕ hiện trạng hai bờ eo biển, nhưng phản đối ‘Đài Loan độc lập’.
Đảng Nhân dân chủ trương khôi phục các kênh liên lạc xuyên eo biển và nhấn mạnh ḥa b́nh xuyên eo biển và nền độc lập của Đài Loan.
Tối ngày 12/1 là đêm cuối cùng trước ngày bầu cử lớn, cả 3 đảng Dân tiến (xanh lục), Quốc dân (xanh lam) và Nhân dân (trắng) đều tổ chức các buổi lễ hội lớn để cạnh tranh, thu hút một lượng lớn người ủng hộ nhiệt t́nh hưởng ứng tại hiện trường. Ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân Tiến Lại Thanh Đức đă đến Đài Nam và Tân Bắc để tạo đà; ứng cử viên tổng thống của Quốc dân đảng Hầu Hữu Nghi lần đầu tiên đến viếng một ngôi chùa ở Đài Trung và sau đó trở về quê hương của ông là Tân Bắc; ứng cử viên tổng thống của Đảng Nhân dân Kha Văn Triết đă giành sự chú ư của hàng vạn người tại quảng trường Khải Đạo.
Ông Lại Thanh Đức cho rằng cả thế giới đang chú ư đến sự lựa chọn của người dân Đài Loan, Đài Loan phải giành chiến thắng cho chính ḿnh và chiến thắng của Đài Loan sẽ là chiến thắng đầu tiên về dân chủ của toàn cầu. Ông đă đưa ra 8 lời hứa, tuyên bố sẽ xây dựng một Đài Loan tốt đẹp hơn và kêu gọi mọi người bảo vệ Đài Loan bằng lá phiếu của ḿnh, hăy đứng lên bỏ phiếu cho Lại Thanh Đức và Tiêu Mỹ Cầm, tiếp tục 8 năm vinh quang để tạo ra giai đoạn tiến bộ và kỳ tích tiếp theo ở Đài Loan.
Ông Hầu Hữu Nghi nhấn mạnh rằng đây là cuộc đấu tay đôi một chọi một, "cuộc đấu tay đôi giữa tôi và Lại Thanh Đức". Ông kêu gọi cử tri tập trung phiếu bầu và nói: "Chúng ta không thể thua trận chiến này, chúng ta không thể thua, và chúng ta phải thắng".
Ông Kha Văn Triết nói rằng, một số người cho rằng đây sẽ là một điều kỳ diệu nếu ông thắng cử, ông cũng nói rằng: "Chúng tôi đă làm việc chăm chỉ bấy lâu nay để biến điều kỳ diệu thành hiện thực".
Bây giờ cuộc bầu cử ở Đài Loan đă ổn định. Nh́n lại toàn bộ quá tŕnh, ai là người thua cuộc lớn nhất trong cuộc bầu cử này? Tôi nghĩ không phải Quốc Dân đảng hay Đảng Nhân dân mà là Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) - vốn đă sử dụng quyền lực của họ để thao túng cuộc bầu cử dân chủ ở Đài Loan.
Đầu tiên, theo giới truyền thông, cuộc tổng tuyển cử ở Đài Loan đă diễn ra rất căng thẳng và kết quả bầu cử được đánh giá là khó đoán nhất. Chiến thắng cuối cùng của Đảng Dân tiến không thể thiếu sự “hỗ trợ bầu cử” từ ĐCSTQ.
V́ cực kỳ lo sợ nền dân chủ của Đài Loan, ĐCSTQ sẽ can thiệp vào mọi cuộc bầu cử và t́m mọi cách để ngăn chặn chúng. Lần này chính quyền Trung Quốc đă dùng nhiều thủ đoạn khác nhau để can thiệp cuộc bầu cử Đài Loan, có thể nói đây là sự can dự lớn nhất, sâu rộng nhất và phức tạp nhất. Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Joseph Wu nói với giới truyền thông vào ngày 9/1 rằng ĐCSTQ tiếp tục sử dụng các chiến lược hỗn hợp như đe dọa quân sự, tuyên truyền chính trị, xúi giục và ép buộc kinh tế, chiến tranh mạng và chiến tranh thông tin sai lệch để thao túng dư luận và cố gắng miêu tả cuộc bầu cử này như một cuộc bầu cử của lựa chọn "chiến tranh hay ḥa b́nh", "Thịnh vượng hay suy tàn". Vào ngày bầu cử, ĐCSTQ tiếp tục điều động tổng cộng 8 máy bay, 6 tàu và 2 khinh khí cầu để gây rối Đài Loan. Nhưng kết quả là ǵ? Là sự lăng phí tiền bạc và thực sự giúp ích cho Đảng Dân tiến.
Một số cư dân mạng đă gọi đùa ĐCSTQ là “đội hỗ trợ thần kỳ” cho cuộc bầu cử ở Đài Loan, đồng thời coi việc can thiệp bầu cử như một dự án bỏ dở nữa của chính quyền Trung Quốc; họ chế giễu: "'Đội hỗ trợ thần kỳ' đă phát huy tác dụng to lớn! Thực tế cả 3 đảng đều có cơ sở cử tri của ḿnh, đó là con số bất biến, điều quan trọng là đông đảo cử tri trung lập, khi đối diện với chiến tranh văn hóa và đe dọa quân sự từ bên kia, những cử tri này sợ hăi và đổ xô đi bỏ phiếu cho Đảng Dân tiến!". Đây là một trong những ví dụ.
Thứ hai, từ đầu cuộc tổng tuyển cử đến khi kết thúc cuộc bầu cử, sức hấp dẫn dân chủ ‘một người một phiếu’ được thể hiện trong cuộc bầu cử ở Đài Loan không chỉ khiến người dân đại lục khao khát mà c̣n khiến họ thấy rơ hơn bộ mặt thật của chế độ chuyên chế của Trung Quốc. Một số cư dân mạng bày tỏ cảm xúc trên WeChat: “Bạn bè ở Đài Loan hạnh phúc quá!”, “Họ có quyền bầu cử và là công dân”, “Thực hiện quyền công dân, cuộc sống như vậy thật tốt”, "Đài Loan hôm nay là Trung Quốc ngày mai".
Thứ ba, như bài xă luận trên The Washington Post: “Bất kể ai thắng, cuộc bầu cử tự do ở Đài Loan đă đánh bại chế độ độc tài Trung Quốc”. Bài viết cũng chỉ ra rằng, cuộc bầu cử thành công của Đài Loan đă vạch trần sự dối trá về tính hợp pháp của chính quyền Trung Quốc.
Bài viết phân tích rằng: Dựa trên mục đích địa chính trị, Trung Quốc đă tăng cường các hành động khiêu khích quân sự và kinh tế đối với Đài Loan và thường xuyên cử máy bay, tàu chiến quân sự gây rối Đài Loan. Ngoài ra, nguyên nhân Bắc Kinh gây áp lực lên Đài Loan không chỉ xuất phát từ yêu sách chủ quyền gây tranh căi, mà c̣n bao gồm việc Đài Loan, với dân số 23 triệu người, đă thể hiện điều mà lănh đạo chính quyền Trung Quốc không thể chịu đựng được: Một chế độ dân chủ hiệu quả của người Hoa. Đây cũng là lư do Trung Quốc từ chối cho phép Hong Kong có tự do chính trị và hệ thống bầu cử phổ thông.
Bài xă luận chỉ ra rằng, cuộc bầu cử thành công ở Đài Loan đă vạch trần những tuyên bố gian dối về tính hợp pháp của ĐCSTQ - cái mà gọi là “Người Trung Quốc thà ủng hộ một chế độ độc tài hiệu quả, lấy nhà nước làm trung tâm, c̣n hơn quan tâm đến nền dân chủ kiểu phương Tây”.