Lực lượng Houthi tại Yemen đă leo thang động thái 'ăn miếng trả miếng' nhằm đối phó với liên minh hải quân do Mỹ và Anh đứng đầu. Nhóm vũ trang hôm qua tuyên bố đă bắn trúng một tàu chiến Mỹ và buộc hai tàu thương mại của Mỹ phải rút lui.
Trong khi đó, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) cho biết tất cả các tên lửa của Houthi đă bị bắn hạ. Những căng thẳng gia tăng ở Biển Đỏ có nguy cơ gây mất ổn định khu vực và ảnh hưởng tới hoạt động vận tải tại một trong những tuyến đường biển quan trọng nhất thế giới.
Tuyến hàng hải huyết mạch Biển Đỏ. Đồ họa: Washington Post.
Lực lượng Houthi cho biết đă đụng độ với một số tàu khu trục và tàu chiến của Mỹ ở Vịnh Adenvà Bab al-Mandab, trong khi những tàu này đang bảo vệ hai tàu thương mại Mỹ. Cũng theo nhóm vũ trang tại Yemen, trong cuộc đụng độ kéo dài hai giờ, một đ̣n tấn công trực tiếp vào tàu chiến Mỹ đă khiến hai tàu thương mại phải rút lui.
Tuy nhiên, Bộ Tư lệnh trung tâm Mỹ đă bác bỏ thông tin, đồng thời cho biết, các tay súng Houthi đă bắn ba tên lửa đạn đạo chống hạm từ các khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen về phía tàu container mang cờ Mỹ, do Mỹ sở hữu và vận hành đang đi qua Vịnh Aden. Một tên lửa đă rơi xuống biển. Hai tên lửa khác đă bị tàu USS Gravely tấn công và bắn hạ thành công. Không có báo cáo về thương tích hoặc thiệt hại về phía con tàu.
Cùng ngày, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Kirby cho biết, các cuộc tấn công của Mỹ và Anh nhằm vào Houthi đă mang lại kết quả: "Các báo cáo ban đầu cho thấy chúng tôi đă đạt kết quả. Tôi muốn nhấn mạnh rằng những hành động này chắc chắn phù hợp với luật pháp quốc tế, cũng như luật pháp Mỹ. Như Tổng thống đă nói, chúng ta sẽ không ngần ngại thực hiện những hành động cần thiết để bảo vệ quân đội và các cơ sở của ḿnh. Ngày càng có nhiều quốc gia lên án các cuộc tấn công bừa băi và bất hợp pháp của Houthi vào thương mại quốc tế, đồng thời ủng hộ các hành động mà Mỹ và các đối tác đang thực hiện."
Khoảng 15% thương mại hàng hải của thế giới đi qua khu vực nằm trong tầm ngắm của tên lửa Houthi. Hầu hết các công ty vận tải thương mại đă đổi hướng đi các tàu ṿng qua châu Phi, dù chi phí bảo hiểm tăng vọt. Không chỉ các tàu liên kết với Israel, sau khi lực lượng Anh và Mỹ ném bom Yemen hồi đầu tháng này, lực lượng Houthi cũng chặn cả các tàu thương mại của Mỹ và Anh. Hôm qua, Houthi đă yêu cầu các nhân viên người Mỹ và người Anh làm việc cho các cơ quan Liên Hợp Quốc và các tổ chức nhân đạo tại nước này rời đi trong ṿng 1 tháng, đồng thời khuyến cáo các tổ chức nước ngoài không thuê người Mỹ và Anh làm việc cho các tổ chức ở Yemen.
Đại sứ quán Mỹ tại Yemen cho biết đă nắm được thông tin, nhưng không thể thay mặt Liên Hợp Quốc hoặc các tổ chức nhân đạo ở Yemen lên tiếng về những ǵ họ có thể đă nhận được từ “chính quyền không được công nhận ở Yemen”. Trong khi đó, Đại sứ quán Anh cho biết đang liên hệ chặt chẽ với Liên Hợp Quốc.
Tổng thư kư Liên Hợp Quốc Guterres hôm qua kêu gọi tất cả các bên liên quan hạ nhiệt căng thẳng nhằm thiết lập ḥa b́nh và ổn định ở Biển Đỏ, cũng như khu vực: “Tôi kêu gọi tất cả các bên hăy tránh đẩy t́nh h́nh đi tới bờ vực và xem xét tổn thất nhân mạng khủng khiếp của một cuộc xung đột khu vực. Ngoài nhu cầu giảm leo thang ngay lập tức, mỗi t́nh huống đều đ̣i hỏi phải thực hiện một lộ tŕnh chính trị rơ ràng để góp phần vào ổn định lâu dài trong khu vực”.
Trong khi đó Saudi Arabia đang nỗ lực củng cố lệnh ngừng bắn với Houthi để chấm dứt cuộc chiến ở Yemen, vốn đă kéo dài suốt thập kỷ qua. Tuy nhiên, những căng thẳng leo thang ở Biển Đỏ có thể làm trầm trọng hơn những vấn đề ở Yemen và khiến nguy cơ một cuộc xung đột lan rộng dường như là khó tránh khỏi.