Ba báo Anh đồng loạt đưa tin Tổng thống Volodymyr Zelensky sắp thay thế tướng Valeriy Zaluzhny, dù Kiev đă bác bỏ thông tin tương tự mà báo chí Ukraine đăng tải trước đó.
Bloomberg dẫn các nguồn thạo tin cho biết, Mỹ tỏ ra lo ngại trước những khác biệt giữa Tổng thống Volodymir Zelensky và Tổng Tham mưu Valery Zaluzhny Ảnh: Văn pḥng Tổng thống Ukraine).
"Cho đến nay, ông Zelensky vẫn chưa thông báo về việc sẽ thay thế vị tướng này. Nhưng điều đó không có nghĩa là chiếc ghế của tướng Zaluzhnyi đă an toàn. Có thể đơn giản chỉ là chưa có người thay thế ông ấy", Economist viết ngày 30/1.
Một ngày trước, báo chí Ukraine cũng dẫn nguồn thạo tin cho biết, ông Zelensky sắp cách chức tướng Zaluzhny. Nhưng sau đó, Văn pḥng Tổng thống và Bộ Quốc pḥng Ukraine lên tiếng bác bỏ.
Tờ báo này c̣n viết, ông Zaluzhny được đề nghị làm Thư kư Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine vào ngày 29/1 nhưng đă từ chối.
Trong khi đó, 4 nguồn thạo tin của Financial Times nói ông Zelensky đă đề xuất ông Zaluzhny nhận vị trí mới là cố vấn quốc pḥng. Theo 2 trong 4 nguồn tin, ông Zelenskyy đă nói rơ rằng dù tướng Zaluzhny có nhận lời hay không, ông vẫn sẽ bị cách chức khỏi vị trí Tổng Tham mưu trưởng.
Bốn nguồn tin của FT c̣n cho biết, dù văn pḥng tổng thống đă ra quyết định cách chức, ông Zaluzhny có thể vẫn sẽ tại nhiệm trong một thời gian sau vụ ṛ rỉ thông tin trên các phương tiện truyền thông Ukraine.
Theo FT, một số ứng viên tiềm năng là ông Oleksandr Syrskyi, Tư lệnh Lực lượng Lục quân và ông Kyrylo Budanov, Giám đốc Cơ quan T́nh báo Quốc pḥng Ukraine.
Các nguồn tin của BBC trong giới quân sự nói rằng, cả ông Syrskyi và ông Budanov đều không muốn thay thế ông Zaluzhny và đă từ chối đề xuất bổ nhiệm. Nhưng một nguồn tin cho rằng khó có việc một vị tướng nào có thể từ chối khi tổng thống đă ra quyết định.
Nguồn tin của BBC trong ngành quốc pḥng Ukraine cho biết, việc Tổng Tham mưu trưởng Zaluzhny mất ghế dường như chỉ c̣n là vấn đề thời gian khi mà số lượng những bất đồng giữa ông và Tổng thống Zelensky đă lên đến mức nghiêm trọng.
Theo BBC, ông Zelensky, ông Zaluzhnyi và Bộ trưởng Quốc pḥng Rustem Umierov đă tổ chức cuộc họp tại Văn pḥng Tổng thống hôm 29/1 trong không khí ôn ḥa. Tại đây, Tổng thống tiết lộ ư định băi nhiệm Tổng Tham mưu trưởng và nói sẽ kư sắc lệnh trong trong thời gian tới.
Chưa t́m được người kế nhiệm?
Về việc v́ sao Tổng thống Zelensky chưa ban hành lệnh băi nhiệm, các nguồn tin chính phủ của BBC cho rằng có 2 khả năng chính: Đối tác phương Tây đă can thiệp hoặc có vấn đề trong việc chọn tân Tổng Tham mưu trưởng.
Economist chi ra rằng, ông Syrskyi, 58 tuổi, không được ḷng quân v́ cách tiếp cận "cứng rắn" trong chiến sự. Trong khi đó, ông Budanov, 38 tuổi, chưa bao giờ lănh đạo lực lượng vũ trang chính quy hoặc tổ chức gồm một triệu người.
Theo Economist, ông Zaluzhny được cho là đang gây áp lực buộc ông Zelensky phải huy động quân trên quy mô lớn. Giữa Văn pḥng Tổng thống và Bộ Tổng tham mưu Ukraine cũng đă xảy ra những cuộc tranh luận gay gắt về chiến lược quân sự. Độ nổi tiếng của Tổng Tham mưu trưởng cũng có thể là nguyên nhân gây ra lo ngại.
"Không rơ câu chuyện sẽ kết thúc như thế nào. Nhưng nếu ông Zelensky giữ lại người chỉ huy hàng đầu, ông ấy sẽ tỏ ra yếu đuối. Nếu sa thải, cách xử lư lúng túng vừa qua sẽ chỉ làm tổn hại đến niềm tin vào bộ máy lănh đạo", Economist viết.
Ông Zaluzhny, 50 tuổi, được ông Zelensky bổ nhiệm vào vị trí Tổng Tham mưu trưởng vào tháng 7/2021. Ông đă giám sát các hoạt động của quân đội Ukraine kể từ khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" từ tháng 2/2022.
Ông được ghi công là người đă chỉ đạo thành công một số chiến dịch của Ukraine, như công tác bảo vệ Kiev trong những ngày đầu chiến sự và các cuộc phản công thành công tại tỉnh Kharkiv ở phía đông và Kherson ở phía nam vào mùa thu năm 2022.
VietBF@sưu tập