Bắt bệnh qua dòng nước tiểu

[therealrtz]

Dựa vào sức mạnh, tốc độ, lưu lượng dòng nước tiểu, bác sĩ xét nghiệm niệu động học để tìm ra các bệnh đường tiểu.

Ngày 31/1, tiến sĩ, bác sĩ Lê Phúc Liên, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết niệu động học là xét nghiệm đường tiết niệu phổ biến trên thế giới. Niệu động học gồm nhiều phép đo như đo áp lực bàng quang, niệu dòng đồ, đo thể tích nước tiểu tồn lưu, đo điện cơ và xét nghiệm bằng video có sự trợ giúp của X-quang.

Người bị rối loạn đường tiểu dưới không rõ nguyên nhân sau khi đã làm các xét nghiệm đường tiết niệu khác như xét nghiệm nước tiểu, PSA máu (xét nghiệm tuyến tiền liệt ở nam giới), siêu âm hay chụp CT đối với sỏi tiết niệu... mà không tìm ra bệnh hoặc sau khi điều trị không cải thiện, bác sĩ chỉ định xét nghiệm niệu động học.

Hiện, nhiều người đã được thực hiện phương pháp này, cung cấp nhiều thông tin quan trọng cho bác sĩ để chẩn đoán bệnh.

Như anh Quân, 42 tuổi, đến khoa Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám do gần đây khó nhịn tiểu, nhưng mỗi lần tiểu phải rặn lâu. Bác sĩ Liên chỉ định anh Quân đo áp lực bàng quang. Kỹ thuật viên đặt một catheter (ống thông) vào bàng quang người bệnh thông qua niệu đạo và một catheter khác vào trực tràng qua hậu môn; dán ba miếng dán điện cực vào mặt trong đùi phải (đoạn gần đầu gối) và hai bên bẹn (vị trí gần hậu môn).

Nước muối sinh lý được bơm từ từ vào bàng quang người bệnh qua ống thông, mô phỏng hoạt động các cơ bàng quang và cơ sàn chậu từ lúc bàng quang rỗng đến khi căng lên và mắc tiểu. Trên màn hình máy tính, 4 đường sóng màu xanh dương, cam, xanh lá cây, đen bắt đầu dao động lên xuống và di chuyển từ trái sang phải.

Bác sĩ Liên giải thích khi bàng quang đầy nước sẽ căng lên, cơ bàng quang (cơ detrusor) và cơ sàn chậu phát ra tín hiệu điện. Tín hiệu này được các miếng dán điện cực và hai catheter thu nhận, truyền về máy tính, thể hiện bằng những đường sóng giống nhịp tim.

Thỉnh thoảng, bác sĩ bảo anh Quân ho để kiểm tra các ống thông và điện cực có hoạt động tốt, đánh giá khả năng giữ nước tiểu của bàng quang khi bình thường và khi gắng sức.


Kỹ thuật viên Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đo áp lực bàng quang cho anh Quân. Ảnh: Thắng Vũ

Sau 10 phút, khi tới ngưỡng giới hạn, người bệnh được đi tiểu vào một thiết bị đặc biệt, phần trên giống mặt bồn cầu, phần dưới đặt phễu chứa. Thiết bị này có bộ phận cảm biến giúp đo tốc độ dòng nước tiểu nhằm đánh giá khả năng tống xuất nước tiểu của bàng quang.

Kết quả cho thấy cảm giác bàng quang bình thường, độ giãn nở bàng quang giảm, cơ detrusor co bóp bất thường trong quá trình đổ đầy bàng quang, không són tiểu khi ho. Dung tích bàng quang là 500 ml (dung tích bình thường 200-350 ml), cơ detrusor co bóp tốt 40 cm/s, tốc độ dòng tiểu tối đa 20ml/s. Không có nước tiểu tồn đọng trong bàng quang sau khi tiểu xong. Bác sĩ chẩn đoán anh Quân mắc hội chứng bàng quang tăng hoạt.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM ghi nhận số lượt xét nghiệm niệu động học có xu hướng tăng gấp hơn ba lần trong năm 2023. Bác sĩ Liên giải thích do dân số có xu hướng già hóa, mắc nhiều bệnh ảnh hưởng đến chức năng đường tiểu dưới như đái tháo đường, Parkinson, bệnh lý thần kinh cột sống, nên số lượng người mắc rối loạn đường tiểu dưới gia tăng. Ngoài ra, ý thức chăm sóc sức khỏe, phòng bệnh sớm của người dân ngày càng nâng cao nên chủ động đi khám bệnh sớm.

Bác sĩ khuyến cáo người bị són tiểu, tiểu không tự chủ, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, không thể nhịn tiểu, dòng nước tiểu yếu, phải rặn tiểu lâu... không rõ nguyên nhân cần đo niệu động học nên đến cơ sở y tế có khoa Tiết niệu khám. Nên chọn cơ sở được trang bị đầy đủ máy móc, có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn; tránh nguy cơ nhiễm trùng, đau, tăng huyết áp, nhịp tim do thực hiện sai kỹ thuật. Người bệnh đến bác sĩ khám ngay khi có biểu hiện sốt, ớn lạnh, đau kéo dài... sau xét nghiệm.

Người gặp rối loạn đường tiểu dưới liên quan đến bàng quang nên uống nhiều nước (1,5-2 lít mỗi ngày) để làm loãng nước tiểu, giảm kích thích bàng quang. Đồng thời, cần tránh các đồ uống dễ kích thích bàng quang như bia rượu, cà phê, nước có ga, trà đặc, nước ép có tính axit (nước cam, canh, bưởi, dứa, cà chua).

VietBF@sưu tập