Nói về thanh tra State Board California( cơ quan làm luật và giám sát thi hành quy định vệ sinh của ngành làm đẹp). Tại đây, anh Benjamin Thái, người có hơn 20 năm trong ngành nail tại cho biết:
“Tôi từng làm cho rất nhiều tiệm nail lớn, nhỏ của người Việt ở nhiều bang, trong đó vài năm làm tại California. Tôi thấy thanh tra của State Board tại đây là khó nhất, kiểm tra vệ sinh rất gắt, luôn t́m cách phạt thợ và chủ những lỗi không đáng và tiền phạt luôn rất cao”.
Anh nói thêm, “những nơi tôi làm ngoài California, cụ thể là Las Vegas vài năm nay, thanh tra của State Board vào kiểm tra rất thân thiện, không gây cho chủ và thợ áp lực như ở California. Chỉ trừ khi thợ hoặc tiệm mắc lỗi vệ sinh nặng th́ mới phạt, c̣n lỗi nhẹ chỉ cảnh cáo. Nếu tiệm sau khi kiểm tra không vi phạm ǵ, th́ khoảng 1 năm sau họ mới quay lại.”
Theo chia sẻ của anh thì ở Las Vegas, thanh tra của State Board xuống xét, nếu có phạt, chỉ phạt chủ tiệm thôi. Vì chủ phải chịu trách nhiệm nhắc nhở chuyện giữ vệ sinh, không phạt thợ. Còn California thì phạt thợ khi thấy thợ vi phạm, rồi phạt luôn chủ. Mấy tiểu bang khác ở miền Đông còn dễ hơn. Thường mỗi năm State Board xuống tiệm chỉ một lần.
Tiệm nào bị khách gọi than phiền, thì State board sẽ xuống liền. Họ sẽ xét kỹ, nếu đúng như lời khách than phiền, họ ghi giấy phạt ngay và tháng sau sẽ xuống kiểm tra tiếp. Nếu thấy mọi chuyện êm xuôi, thì năm sau mới quay lại. “Vì một thanh tra của State Board phải kiểm tra 50 – 60 tiệm nail/năm nên một năm chỉ có thể kiểm tra một lần. Tiệm nào vi phạm thì mới quay trở lại nhiều lần trong năm.
Thường thanh tra cũng không moi móc cho ra để phạt. Nếu tiệm chưa từng bị phạt, không bị khách than phiền lên State Board thì họ chỉ kiểm tra cơ bản, tiệm có sạch sẽ và máy hút khử mùi hôi hóa chất có hoạt động tốt không, nước nóng, nước lạnh ra sao. Thợ có bằng hành nghề và đồ nghề có để trong hộp khử trùng không. Trừ khi tiệm nào đã ghi vào hồ sơ đã vi phạm thì mới bị kiểm tra khắt khe.
Anh Thái kết luận, “từ trước đến nay, thợ hoặc chủ tiệm nail tại California luôn gặp khó khăn hơn đồng nghiệp tại các bang khác, v́ sự cạnh tranh giá ở California rất cao, do nhiều thợ và tiệm nail quá. Bạn bè tôi tại California than quá chừng, thu nhập không nhiều bằng các bang khác, ngành nail không c̣n thời hoàng kim nữa, kiếm tiền chật vật hơn. Thêm luật gắt gao, và tiền phạt th́ rất cao, với thái độ thanh tra khi vào tiệm luôn căng thẳng. Nghĩ đến những điều đó, nên dù có người thân tại California, tôi vẫn không muốn quay về California là vậy.”
Chủ tiệm và thợ nail làm gì khi bị phạt hoặc khi bị cố t́nh làm khó?
Nhiều năm trước nhân viên State Board của California vào kiểm tra, thường bỏ qua cho thợ, không phạt thợ, mà chỉ phạt chủ, v́ họ cho rằng chủ là người chịu trách nhiệm, cần phải nhắc nhở thợ giữ vệ sinh. Nhưng thường những lỗi vi phạm đều do thợ gây ra, chính v́ họ không phạt thợ, nên lỗi lầm ngày càng nhiều hơn. Những năm gần đây họ bắt đầu chú đến phạt chủ và phạt luôn thợ.
Theo quy định của State Board, bất cứ tiệm nail nào 3 lần bị phạt dù là lỗi nhỏ, State Board có quyền rút giấy phép hoặc vẫn cho mở cửa, nhưng phải đóng 5 – 10 ngày liên tiếp, tùy lỗi nặng, nhẹ trong tháng đó. Trong thời gian đóng tiệm, chủ phải dán lên cửa tấm bảng đă vi phạm vệ sinh do State Board đưa. C̣n thợ nail cũng vậy, ngưng làm việc bao nhiêu đó ngày và bị ghi lại điểm xấu vào hồ sơ.
Ông Phước, chủ tiệm ở thành phố Brea, nói, “tôi muốn mọi người phải chú ư điều này v́ nhiều người không nắm luật, là khi bị phạt th́ cứ nộp phạt cho yên thân, dù bị oan. Họ đâu biết chính State Board khi đă phạt, buộc ḿnh đóng phạt rồi họ có quyền quay lại và kiểm tra từ 3 – 6 tháng. Việc vi phạm, họ tính trong suốt thời gian bằng nail của ḿnh, không phải chỉ tính trong 1 năm đó. Do vậy vi phạm 1 lần, nhiều năm sau bị 1 lần nữa, th́ họ vẫn giữ lại việc này để đúng 3 lần vi phạm sẽ buộc đóng cửa hoặc ngưng một thời gian với thợ”.
Sau khi đă đóng cửa đủ ngày, th́ thanh tra viên có quyền quay lại tiệm từng bị phạt bất cứ lúc nào, khi tiệm không vi phạm, th́ chủ vẫn phải trả tiền cho chuyến đi của thanh tra, nếu tiệm vi phạm lỗi nữa, th́ họ có quyền buộc tiệm phải đóng cửa lần 2.
Ông Phước khuyên: “Nếu bị phạt, mà thấy lỗi ḿnh không đáng như vậy, th́ không nên nộp phạt, hăy gửi thư khiếu nại lên State Board và đề nghị được ra Appeals Hearing để gặp Disciplinary Committee (Ủy Ban Xem Xét Kỷ Luật của State Board). Nhiều chủ và thợ người Việt hay than phiền nhân viên State Board vào tiệm quát tháo, phạt những lỗi rất vô lư, nhưng các thợ và chủ tiệm nail lại không có bằng chứng, thành ra họ thắng ḿnh.”
Ông Phước đề nghị, “chủ tiệm có quyền đi theo thanh tra viên, để xem họ chụp những ǵ, ḿnh cũng chụp lại để chứng minh người đó phạt không đúng. Chứ không nên để họ làm trời, làm đất ǵ trong tiệm ḿnh. V́ khi họ chụp h́nh những nơi mà họ cho rằng tiệm ḿnh dơ. Họ có những dữ kiện để phạt ḿnh, th́ ḿnh cũng phải có lại đủ h́nh ảnh để chứng minh là họ sai. Khi ḿnh không có h́nh ảnh, chỉ nói miệng, th́ sẽ không căi lại được”.
Ví dụ một cái chậu rửa chân do dùng lâu ngày bị cũ, họ chụp ngay chổ bị tróc, rồi phạt ḿnh v́ chậu dơ. Nếu ḿnh không chụp h́nh nguyên cái chậu lúc đó để chứng minh chậu này cũ, mà gần đến ngày ra ṭa, khoảng 6 tháng sau, mới đi chụp, th́ bằng chứng đó không hiệu quả. Thông thường, thanh tra viên không muốn chủ tiệm đi theo xem họ chụp những ǵ, rồi ḿnh chụp lại để làm bằng chứng. Thành ra họ tỏ thái độ khó chịu, quát mắng, thậm chí phạt ḿnh tội ngăn cản làm việc.
Hăy nhớ một điều, tiệm của ḿnh là nơi công cộng, ḿnh có quyền đi theo, chụp lại những việc họ làm, kể cả chụp h́nh thanh tra viên. Điều này không hề sai luật. Chủ có quyền chụp lại những ǵ họ chụp, không cản trở, mà chỉ đứng sau lưng họ để chụp, v́ vậy chủ không phạm luật. Nếu họ quát tháo, chúng ta có quyền nói rằng họ làm vậy là sai.
Một số điều State Board cần thay đổi?
Ông Phước nói, “chúng tôi luôn phải tuân thủ luật lệ, không làm sai luật, nhưng cũng yêu cầu nhân viên State Board phải làm đúng. Thanh tra viên không nên lạm dụng quyền hành, họ vào kiểm tra tiệm nail theo cảm tính nhiều, họ nói sạch là sạch, dơ là dơ. Đa phần chủ tiệm hay thợ gốc Việt do hạn chế về tiếng Anh, nên không thể căi lại trước những ghi phạt vô lư, hoặc nếu đủ tiếng Anh, th́ khi tŕnh bày vấn đề, họ vẫn không chịu nghe. Đây là điều mà các chủ tiệm và thợ nail đang gặp”.
Rất nhiều thợ bị phạt, họ không đồng ư và gửi đơn đến Ủy Ban Xem Xét Kỷ Luật. Nhưng do quá đông người chờ Appeals Hearing, nên thời gian gặp Ủy Ban Xem Xét Kỷ Luật kéo dài, có khi gần 1 năm. Sự chậm trễ này làm cho nhiều bằng nail của thợ cũng đến ngày phải đổi sau mỗi 2 năm, phía State Board th́ từ chối cấp bằng mới, nêu lư do phải đợi Ủy Ban Xem Xét Kỷ Luật giải quyết khiếu nại của thợ xong mới cho đổi bằng. Nếu chủ tiệm không biết việc này và vẫn để thợ làm, th́ khi thanh tra State Board vào tiệm, họ sẽ phạt 1000 USD