Cuộc đua giành vị trí đại diện các đảng Cộng ḥa và Dân chủ tranh cử tổng thống Mỹ thêm nóng. Đây là ngày đóng vai tṛ cực kỳ quan trọng trong mùa bầu cử sơ bộ và có thể tác động rất lớn đến kết quả chung cuộc. Để xem ai là đại diện hai chính đảng lớn chạm trán nhau trong đường đua vào Nhà Trắng tháng 11 tới.
Bận rộn siêu thứ Ba
Siêu thứ Ba năm 2024 rơi vào ngày 5-3 (giờ địa phương), được coi là ngày quan trọng nhất trong chiến dịch bầu cử sơ bộ của cả đảng Cộng ḥa và đảng Dân chủ khi 16 bang và vùng lănh thổ sẽ đồng loạt tiến hành bầu cử sơ bộ.
Cuộc bầu cử sơ bộ siêu thứ Ba năm nay diễn ra ở 16 bang và vùng lănh thổ Mỹ: Alabama, Alaska, Arkansas, California, Colorado, Maine, Massachusetts, Minnesota, North Carolina, Oklahoma, Tennessee, Texas, Utah, Vermont, Virginia và vùng lănh thổ Samoa thuộc Mỹ.
Theo hăng tin AP, đảng Cộng ḥa có tổng cộng 2.429 đại biểu, ứng cử viên phải được ít nhất 1.215 đại biểu ủng hộ th́ mới được đại diện đảng tranh cử tổng thống Mỹ. Trong khi đó, trong cuộc bầu cử sơ bộ siêu thứ Ba năm nay, đảng Cộng ḥa phân bổ 875 đại biểu cho ứng cử viên (dựa trên kết quả phiếu bầu).
Về phía Dân chủ, ứng cử viên cần giành được sự ủng hộ ít nhất 1.968 đại biểu trên tổng số 3.934 đại biểu của đảng Dân chủ để giành tấm vé đại diện đảng này tranh cử vào tháng 11 tới. Cuộc bầu cử sơ bộ siêu thứ Ba năm nay đảng Dân chủ phân bổ 1.420 đại biểu cho ứng cử viên (dựa trên kết quả phiếu bầu). Kết quả của cuộc họp kín của đảng Dân chủ ở Iowa, được tổ chức thông qua h́nh thức bỏ phiếu qua thư, cũng dự kiến được công bố vào ngày 5-3 (giờ địa phương).
Các cuộc bầu cử sơ bộ ở hai bang California và Texas được cho là quan trọng hàng đầu khi California sở hữu tới 424 đại biểu Dân chủ và 169 đại biểu Cộng ḥa, c̣n Texas th́ sở hữu 244 đại biểu Dân chủ và 150 đại biểu Cộng ḥa.
Công tác an ninh, quy tŕnh bỏ phiếu được chuẩn bị nghiêm túc. Theo đài WDBJ7, chính quyền địa phương lập chốt an ninh tại các điểm bỏ phiếu, không cho cử tri tiếp cận các khu trường học để tránh các đối tượng gây rối ảnh hưởng đến học đường.
Gay cấn cuộc đua Cộng ḥa
Cuộc đua sơ bộ siêu thứ Ba bên đảng Dân chủ không mang nhiều tính cạnh tranh, điều thường thấy ở đảng có ứng cử viên chính là tổng thống đương nhiệm, theo tờ The New York Times.
Trong mùa bầu cử sơ bộ đảng Dân chủ năm nay, đương kim Tổng thống Joe Biden đối đầu với hai ứng cử viên là nữ tác gia 70 tuổi Marianne Williamson và hạ nghị sĩ Dean Phillips. Hai nhân vật này tới nay vẫn chưa thắng bầu cử sơ bộ ở bang nào, do đó cũng không nhận về được bất kỳ đại biểu nào.
Tính đến hiện tại, Tổng thống Biden đă giành được 206 đại biểu. Riêng ở bang Michigan, ông Biden thắng với hơn 80% phiếu bầu và hầu hết số phiếu không bầu cho ông không phải dành cho các ứng cử viên khác mà dành cho phong trào “không cam kết”.
Ngược lại, cuộc đua siêu thứ Ba bên đảng Cộng ḥa được giới quan sát nhận định sẽ kịch tính. Đây là cơ hội cuối cùng để cựu Đại sứ tại Liên hợp quốc Nikki Haley lật ngược t́nh thế, đánh bại cựu Tổng thống Donald Trump và tiến gần hơn tấm vé đại diện đảng tranh cử tổng thống Mỹ.
Để làm được điều này, phía bà Haley đă lên một lịch tŕnh dày đặc hoạt động vận động tranh cử những ngày gần đây ở các bang North Carolina, Virginia, Minnesota, Colorado, Utah và Massachusetts, theo hăng tin Reuters. Bà Haley có chiến thắng đầu tiên tại cuộc bầu cử sơ bộ ở thủ đô Washington DC ngày 4-3. Giới quan sát nhận định rằng chiến thắng này có thể tạo động lực giúp bà Haley trong ngày bầu cử sơ bộ ngày siêu thứ Ba.
Song nhiều chuyên gia cho rằng viễn cảnh bà Haley xoay chuyển t́nh thế khó xảy ra. Bất chấp các thách thức pháp lư, ông Trump vẫn giành được chuỗi thắng áp đảo trước bà Haley trong loạt bầu cử sơ bộ vừa qua. Đến hiện tại, ông Trump giành được 247 đại biểu, trong khi bà Haley chỉ mới thu về 43 đại biểu.
Kết quả bầu cử ngày siêu thứ Ba dự kiến sớm nhất sẽ có lúc 7 giờ tối 5-3 (giờ Mỹ, tức 7 giờ sáng 6-3 theo giờ VN). Theo Reuters, các cuộc thăm ḍ ư kiến cho thấy ông Trump là ứng cử viên rất được yêu thích ở California và Texas, cũng như ở các bang như Alabama, Maine và Minnesota. Nhóm tranh cử của cựu tổng thống dự đoán rằng ông sẽ giành được ít nhất 773 đại biểu vào ngày siêu thứ Ba, đồng thời ước tính thời điểm sớm nhất ông này có thể đạt được con số 1.215 là vào ngày 12-3 tới nếu mọi chuyện diễn ra suôn sẻ.
“Lư do duy nhất khiến ngày siêu thứ Ba năm nay đáng xem v́ đây có thể là cơ hội cuối để bà Haley xoay chuyển t́nh thế. Tuy nhiên, có vẻ như ông Biden và ông Trump sẽ chiến thắng và tiến gần hơn tới việc giành được tấm vé đại diện chính đảng của họ. V́ vậy, chúng tôi không cho rằng sẽ có nhiều bất ngờ vào ngày siêu thứ Ba” - ông Caitlin Jewitt, PGS khoa học chính trị tại ĐH Virginia Tech (Mỹ), nhận định.