Tham khảo thêm bản tin này ở đây:
Thêm một người gióng lên mối lo ngại về phi cơ Boeing đă chết bất đắc kỳ tử
Ông Joshua Dean, người từng làm kiểm toán viên về phẩm chất tại một công ty cung ứng phụ tùng linh kiện quan trọng cho Boeing, nêu lên mối lo ngại về các lỗ khoan sai kỹ thuật trên thân phi cơ 737 Max, vừa qua đời, theo
NPR đưa tin.
Ông Dean, 45 tuổi, đă qua đời vào sáng hôm thứ Ba, 30 tháng Tư, gia đ́nh của ông có thông báo trên mạng xă hội. Gia đ́nh của ông Dean nói với
NPR hôm thứ Năm 3/4 rằng, ông này nhanh chóng đă rơi vào t́nh trạng nguy kịch sau khi được chẩn đoán bị nhiễm vi khuẩn MRSA.
Công ty Spirit AeroSystems phụ trách sản xuất phần thân của chiếc Boeing 737, h́nh chụp tại xưởng Boeing ở Renton, Washington ngày 25 Tháng Giêng, 2024 (H́nh: JASON REDMOND/AFP/Getty Images)
Ông Dean là một trong những người đầu tiên phát giác ra những khiếm khuyết nguy hiểm tiềm ẩn trên phi cơ 737 Max tại công ty Spirit AeroSystems, công ty cung ứng lớn của Boeing được tách khỏi công ty sản xuất phi cơ này hồi năm 2005.
Hiện các nhân viên điều tra liên bang đang kiểm xét
Spirit và
Boeing kỹ lưỡng hơn để t́m hiểu điều ǵ đă làm cho cánh cửa chiếc Boeing 737 Max 9 của
Alaska Airlines bị bung ra giữa không trung hồi tháng Giêng vừa qua. Đây là chương mới nhất trong mối giao dịch lâu dài và rắc rối giữa hai công ty này.
Ông Dean vốn là người thứ hai tố cáo các rắc rối liên quan tới Boeing và cũng đă chết khá bất ngờ trong ba tháng vừa qua. Hồi tháng Ba, ông John Barnett, 62 tuổi, qua đời ở Charleston, South Carolina,
"do vết thương có vẻ là do tự sát bằng súng", theo các nhân viên điều tra địa phương cho biết. Vào thời điểm đó, ông Barnett đang ra làm chứng trong vụ kiện chống lại Boeing. Cảnh sát Charleston cho biết họ vẫn đang c̣n điều tra về cái chết của ông này.
Cả 2 ông Dean và Barnett đều do luật sư Brian Knowles làm đại diện.
Mẹ và cha dượng của Dean mô tả ông là một người siêng năng và trung thực, là người
"có sức khỏe tốt", hiếm khi uống rượu và thường xuyên đi nhà thờ.
"Ông được thăng tiến trong sự nghiệp nhờ trí nhớ phi thường và để ư từng chi tiết một", họ nói.
"Dean giỏi lắm", ông Winn Weir, cha dượng của ông nói.
"Dean có thể đọc một cái ǵ đó rồi kể lại vanh vách nhiều ngày sau đó".
"Dean bắt đầu cảm thấy không khỏe khoảng hai tuần trước", mẹ ông, bà Virginia Green, nói với NPR. Ông xin nghỉ làm rồi ở nhà vài ngày, nhưng mọi thứ biến d0a4 chuyển tồi tệ hơn.
"Chủ nhật 21/4 là lúc tôi nhận được cuộc điện thoại từ Dean và biết rằng con trai tôi bị bệnh và thấy khó thở", bà Green nói.
"Dean lập tức đến bệnh viện và họ nói rằng ông bị viêm họng liên cầu khuẩn"
Bà Green ghé nhà thăm con trai và dặn ông này gọi cho bà nếu thấy t́nh h́nh tệ hơn.
"Dean gọi cho tôi vài giờ sau đó và nói với tôi là đang ở pḥng cấp cứu", bà nói.
"Dean cảm thấy sợ hăi. Họ t́m thấy thứ ǵ đó trong phổi của ông".
"Dean có kết quả xét nghiệm dương tính với cúm B và MRSA". Ông Dean bị viêm phổi, phổi của ông bị phù hoàn toàn. Và rồi, sức khỏe của ông dần dần đă yếu đi.
Ban đầu ông Dean được điều trị tại bệnh viện St. Joseph ở Wichita. Nhưng khi t́nh trạng biến chuyển xấu hơn, ông được chở đến bệnh viện Integris tại Oklahoma City.
Gia đ́nh của ông Dean bàng hoàng v́ chuyện này. Bà Green cho biết Dean rất khỏe mạnh, là người tập thể dục, chạy bộ gần như mỗi ngày và rất cẩn thận trong chế độ ăn uống.
"Đây là lần đầu tiên mà Dean nhập viện", bà mẹ nói.
"Dean thậm chí c̣n không có bác sĩ v́ chưa từng có bệnh hoạn ǵ cả".
Nhưng chỉ trong vài ngày, thận của ông Dean bị ngừng hoạt động và ông phải sống dựa vào máy trợ tim phổi nhân tạo
ECMO. Đêm trước khi ông Dean qua đời, nhân viên y tế ở Oklahoma tiến hành nội soi phế quản phổi cho ông.
"Bác sĩ nói ông chưa từng nh́n thấy bất cứ thứ ǵ giống như vậy. Phổi của Dean hoàn toàn… tắc nghẽn và nh́n như có một tấm lưới che lá phổi lại".
Bà Green yêu cầu cho giảo nghiệm tử thi để xác định chính xác thứ ǵ lấy mạng con trai bà.
"Kết quả có thể sẽ mất đến vài tháng"(?), bà nói.
Ông Dean theo chân người cha và ông nội dấn thân vào ngành hàng không thương mại, đảm nhiệm hàng loạt công việc trong cùng một nhà máy ở Wichita, nơi mà cả hai người đều từng làm việc.
Sau khi lấy được văn bằng kỹ sư, ông Dean nhận công việc đầu tiên tại công ty
Spirit vào năm 2019. Ông bị cho thôi việc trong bối cảnh cắt giảm nguồn nhân lực hàng loạt trong đại dịch Covid-19 vào năm 2020 nhưng quay lại làm việc cho công ty này vào năm 2021 với tư cách là kiểm toán viên về phẩm chất.
Ông Dean nghiêm chỉnh đảm nhiệm công việc đó và ngày càng thấy thất vọng với điều mà ông mô tả là
"cơ chế bỏ qua sai sót cẩu thả" tại công ty
Spirit này.
Trong hai cuộc phỏng vấn hồi tháng Giêng năm nay, ông Dean nói rằng, Spirit đă gây áp lực ép nhân viên không được ghi nhận các khiếm khuyết để xuất xưởng phi cơ ra khỏi nhà máy nhanh hơn.
"Nghe đây, ư tôi không phải là họ không muốn cho nhân viên ra kiểm tra phẩm chất phi cơ. Có làm, chứ không phải là không", Dean nói với NPR. "
Nhưng nếu có ai đó bất tuân hay chống đối, người đó sẽ phải lănh nhận hậu họa như Josh. Người ta sẽ phải gánh chịu hậu quả giống y như tôi".
Ông Dean bị cho thôi việc vào tháng Tư năm 2023 để trả thù, theo lời ông nói, v́ đă lên tiếng tố cáo các lỗ khoan sai kỹ thuật trên thân phi cơ.
Ông này đă tường thuật những ǵ mà ông đă nh́n thấy trong thời gian làm việc cho
Spirit trong lời khai của một vụ kiện do các cổ đông của công ty đệ tŕnh, những người đă cáo buộc
Spirit lừa đảo giới đầu tư bằng cách cố gắng che giấu rất nhiều sự khiếm khuyết sai sót tại nhà máy ở Kansas. Ông Dean vốn không phải là nguyên đơn trong vụ kiện tụng này.
Trong vụ kiện của các cổ đông, ông Dean cho biết ông đă phát giác ra một sai sót nghiêm trọng, đó là việc cho khoan sai lỗ trên vách ngăn chịu áp lực phía sau thân chiếc 737 Max nhiều tháng trước khi ông bị cho thôi việc. Ông đưa ra lời khai về hàng loạt các diễn tiến then chốt như sau:
*
Tháng Mười 2022: Trong vai tṛ kiểm toán viên, Dean nhận ra công nhân của công ty Spirit cho khoan sai lỗ trên vách ngăn áp suất đằng sau 737 Max, gây ra hiểm họa tiềm tàng trong với việc duy tŕ áp suất cabin trong suốt chuyến bay. Vụ kiện cáo buộc công ty Spirit cố t́nh che giấu vấn đề này.
*
Ngày 13 tháng Tư 2023: Boeing công khai tiết lộ một lỗi riêng biệt, liên quan tới phụ kiện ở vây đuôi trên một số phi cơ 737 Max. Công ty Spirit sau đó đă công nhận sự khiếm khuyết này.
* Ngày 26 tháng Tư 2023: Công ty Spirit cho ông Dean nghỉ việc, nói rằng ông này đă không kiểm tra được vấn đề về vây đuôi. Trong lời khai, Dean cho biết ông nói với các viên chức của công ty rằng ông có thể bỏ sót khiếm khuyết ở vây đuôi v́ ông vừa phát giác ra trục trặc của các vách ngăn mà ông kiểm tra và đang tập trung vào chỗ đó.
*
Ngày 23 Tháng Tám 2023: Boeing thông báo họ t́m thấy các lỗ khoan trên vách ngăn chịu áp lực đằng sau trên vài phi cơ 737 Max không phù hợp với thông số kỹ thuật của hăng, dẫn tới hiện tượng
"người tuyết", do h́nh dáng thon dài của nhiều lỗ khoan như cái mũi của người tuyết. Đó là các trục trặc mà ông Dean đă lên tiếng cảnh cáo từ 10 tháng trước đó. Cùng ngày, công ty Spirit đưa ra tuyên bố thừa nhận vấn đề này.
Vụ kiện của cổ đông tố cáo công ty Spirit lấp liếm che giấu khiếm khuyết ở vách ngăn
"không chỉ với giới đầu tư mà dường như c̣n với cả hăng Boeing".
Một phát ngôn viên của Spirit cho biết công ty hoàn toàn không đồng ư với các lời tố cáo của vụ kiện tụng này và đang đấu tranh chống lại vụ kiện tại ṭa án.
Boeing hiện đang đàm phán để mua lại công ty Spirit khi giới lănh đạo của hăng sản xuất phi cơ thừa nhận có vẻ như là họ đang mướn quá nhiều công ty khác để sản xuất linh kiện.
Tháng trước, Boeing đồng ư ứng trước 425 triệu USD cho công ty Spirit trong nỗ lực cải thiện phẩm chất trong sản xuất.
Trong buổi phỏng vấn với
NPR, ông Joshua Dean dự đoán Spirit khó có thể thay thế công nhân lành nghề mà họ đă để vuột mất trong đại dịch Covid-19.
Nhưng ngay cả sau khi công khai bày tỏ lo ngại liên quan đến quy tŕnh kiểm soát phẩm chất của Spirit, ông Dean cho biết vẫn có lư do để lạc quan về tương lai. Và ông này nói rằng Tổng giám đốc Patrick Shanahan, người đứng đầu tiếp quản vào cuối năm 2023, có một cơ hội ngàn năm một thuở để giúp cho cơ chế làm việc của Spirit trở nên tốt hơn.
Ông Dean được đưa lên phi cơ từ một bệnh viện ở Wichita, Kansas, đến một cơ sở khác ở Oklahoma City, nhưng các nhân viên y tế đă không thể cứu sống ông, theo tờ
The Seattle Times, tờ báo đầu tiên đưa tin về cái chết của ông Dean, người thứ hai đúng ra làm chứng về những sai sót kỹ thuật của Spirit và Boeing.