Giáo hội Phật Giáo Việt Nam và Ban Tôn giáo Chính phủ ra hai công văn trong cùng ngày nói sư Thích Minh Tuệ "không phải tu sỹ Phật Giáo," khẳng định việc ông này bộ hành ở các tỉnh thành "gây dư luận trái chiều ảnh hưởng đến Giáo hội Phật giáo Việt Nam." Tuy nhiên các văn bản này đă vấp phải không ít ư kiến trái chiều.
Giáo hội Phật Giáo Việt Nam (GHPGVN) - thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ngày 16/5 có văn bản nói rằng, người đàn ông được mạng xă hội gọi là “sư Thích Minh Tuệ” không tu tập và không là nhân sự của bất cứ ngôi chùa, cơ sở tự viện nào của GHPGVN.
Trong các video được những người dùng mạng xă hội quay lại, ông lúc nào cũng xưng "con" và khẳng định không theo giáo hội nào, chỉ đang học tu theo Đức Phật Thích Ca và lấy "giới, định, tuệ làm thầy."
Tuy vậy, văn bản kư bởi Thượng toạ Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư kư Ban Trị sự Hội đồng Trị sự Trung ương GHPGVN cho rằng “trong quá tŕnh đi bộ qua các địa phương đă có nhiều người dân và Phật tử tập trung với số lượng đông, cúng dàng vật phẩm, thức ăn, tạo ra nhiều h́nh ảnh clip gây ra nhiều dư luận trái chiều làm ảnh hưởng đến GHPGVN.”
Sự việc sư Minh Tuệ mang theo nồi cơm điện thay v́ b́nh bát, bộ hành từ Nam chí Bắc tu theo 13 hạnh đầu đà như: không nhận tiền cúng dường, ăn mỗi ngày một buổi, ngủ ngồi, y áo may bằng vải vụn, ngủ ở nghĩa trang... đă thu hút dư luận trong và ngoài nước thời gian vừa qua, nhất là có nhiều người dân theo dơi hành tŕnh của ông cả ngoài đời và trên mạng.
B́nh luận về thái độ của GHPGVN đối với sư Minh Tuệ, nhạc sỹ Tuấn Khanh nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 17/5:
“Nó (công văn của GHPGVN- PV) như một cái cú nghiến răng và tức giận không kiềm chế nổi của những người lănh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam, bởi họ không có một cái quyền ǵ để có thể cấm cản ông Thích Minh Tuệ đi tu và cũng không có một cái quyền ǵ để xác định người này tu hay là không tu.
Cho nên ngay cả những ngôn ngữ hàm hồ đó cho thấy họ đang muốn độc quyền một cái tôn giáo và thậm chí là họ độc quyền luôn giá trị Đức Thích Ca ở Việt Nam.”
Trong nhiều ngày qua, những thông tin liên quan đến chuyến bộ hành của sư Minh Tuệ tràn ngập Facebook, mạng xă hội phổ biến nhất ở Việt Nam. Hàng trăm Phật tử, người hiếu kỳ theo sát bước chân của vị tu sỹ này cùng với những người quay phim để đăng tải lên các nền tảng mạng xă hội.
Có một số video clip đưa h́nh ảnh nhiều người phụ nữ t́nh nguyện quét bụi, đá dăm... bên vệ đường trước khi vị tu hành này đi qua.
Về cáo buộc “tạo nên hiệu ứng câu views và có nhiều b́nh luận xuyên tạc đời sống tu hành của tăng ni và GHPGVN” trên mạng xă hội, nhạc sỹ Tuấn Khanh cho rằng thầy Thích Minh Tuệ không thể chịu trách nhiệm cho tất cả những lời b́nh luận của những người khác về GHPGVN.
Một nữ giảng viên đại học ở Hà Nội cho rằng bất cứ ai cũng có quyền tự do tu tập theo khả năng và nhận thức của ḿnh. Bà nói rằng thầy Minh Tuệ không có làm ǵ to tát cả mà chỉ là buông bỏ tất cả mọi thứ, kể cả danh vọng lẫn vật chất. Đánh giá về văn bản của GHPGVN, bà nói trong điều kiện ẩn danh v́ lư do an ninh:
“Văn bản đấy nó đă được đưa ra trong cái t́nh trạng nóng vội và có thể là người đưa ra văn bản không suy xét hết được, không lường hết được phản ứng của xă hội. Tôi nghĩ đây cũng là một cái kết, nói theo ngôn ngữ Phật giáo th́ đây là quả báo, c̣n nếu nói b́nh thường ra th́ ḿnh cũng có thể nh́n thấy bản chất của giáo hội thông qua việc này đă được bộc lộ và người dân càng nh́n được rơ hơn đâu là bậc chân tu, đâu là lợi dụng Phật giáo để kiếm lợi.”
Trong fanpage Phật giáo Việt Nam của GHPGVN cũng đăng tải bài viết về sư Thích Minh Tuệ cùng đường dẫn đến bài viết GHPGVN thông tin về hiện tượng “Sư Thích Minh Tuệ” trên website của tổ chức này. Bài viết với nội dung như công văn trên trang Facebook có hơn 3.000 lượt tương tác, 3.000 b́nh luận và 262 lượt chia sẻ sau 20 giờ đăng.
Tuy nhiên, có rất nhiều ư kiến chỉ trích công văn này, điển h́nh là b́nh luận của Facebooker Hoàng Hùng:
“Theo Phật cũng phải có thẻ hay sao? Phật Tổ ngày xưa từ bỏ ngai vàng, đi bộ, nhận khất thực, để hiểu nỗi khổ của người dân, rồi truyền đạo.
Ngày nay một số người tự nhận là theo Phật, mang họ Thích, nhưng đi xe đẹp, ở nhà gắn máy lạnh, nhận cúng dường và bái lậy của dân chúng.
Ai mới là con nhà Phật, ai là mạo danh con nhà Phật, th́ chắc mọi người cũng đoán được.”
Bên cạnh đó, cũng có ư kiến đồng t́nh với các công văn của giáo hội, danh khoản Facebook Nguyễn Tiến Mạnh viết: "Sự kiện của Lê Anh Tú (tên thật của sư Minh Tuệ-PV) đă bị các thế lực thù địch đẩy lên cao, gây hiểu lầm trong nhân dân, giảm uy tín của tổ chức GHPGVN, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Nhiều người lợi dụng để câu like câu view gây mất trật tự xă hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự."
Cũng trong ngày 16/5, Ban Tôn giáo Chính phủ ra văn bản về “Công tác quản lư nhà nước liên quan đến Phật giáo trên địa bàn” gửi các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương.
Theo đó, cơ quan này đề nghị Ban tôn giáo các địa phương tham mưu cho Sở Nội vụ báo cáo Uỷ ban Nhân dân để chỉ đạo các cơ quan chức năng khi ông Thích Minh Tuệ tới địa bàn không để xảy ra t́nh trạng tập trung đông người, gây cản trở và ảnh hưởng an toàn giao thông, gây phức tạp về an ninh trật tự.
Đặc biệt, cơ quan quản lư nhà nước về tôn giáo chỉ đạo: "không để các thế lực xấu lợi dụng, xúi giục, lôi kéo gây mất đoàn kết tôn giáo và vi phạm pháp luật."
Nói với Đài Á Châu Tự Do, một tu sĩ trẻ tên Minh Hải cho rằng công văn của GHPGVN chỉ là văn bản nội bộ và chỉ có hiệu lực trong giáo hội, không ảnh hưởng ǵ đến sư Minh Tuệ. Tu sĩ này cho biết thêm:
"V́ mỗi người tu một đường riêng, Giáo hội Phật giáo họ tu theo Pháp môn riêng của họ c̣n ông Minh Tuệ tu tự do theo các môn riêng của ông ấy- theo pháp môn cổ truyền của Phật giáo cổ truyền. Hai đường lối này khác nhau hoàn toàn, không liên quan hay ảnh hưởng ǵ tới nhau cả."
Trên trang Facebook của ḿnh, nhà báo kỳ cựu Chu Vĩnh Hải cho rằng “Phật giáo có tám vạn bốn ngàn (84.000) pháp môn, trong đó hạnh đầu đà (tu khổ hạnh) chỉ là một. Hàng trăm ngàn người dân mới chỉ có một tu sĩ, mới chỉ có một đầu đà, v́ vậy họ không làm ảnh hưởng đến đến cá nhân và cộng đồng nếu xét về kinh tế và phát triển.”
Tuy nhiên, ông cũng cho rằng mọi người nên giữ khoảng cách với sư Thích Minh Tuệ, “nên đứng lặng im bên đường để chiêm bái thầy! Cá nhân đời thường trong thời hiện đại cần quyền riêng tư th́ thầy cũng cần cô đơn như tuệ niệm của pháp môn mà thầy đă lựa chọn.”