Chỉ trong ṿng một tháng có năm quan chức cấp cao trong Bộ Quốc pḥng Nga đă bị bắt. Những vụ việc này thu hút nhiều sự chú ư trong bối cảnh Bộ Quốc pḥng Nga vừa thay lănh đạo mới và chi phí quốc pḥng Nga tăng cao khi cuộc chiến ở Ukraine bước sang năm thứ ba.
Liên tiếp quan chức quốc pḥng Nga bị bắt
Đầu tiên vào ngày 23-4, Thứ trưởng Quốc pḥng Nga Timur Ivanov bị bắt với cáo buộc nhận hối lộ quy mô lớn. Theo truyền thông Nga, ông Ivanov được cho đă nhận hối lộ khoảng 1 tỉ rup (hơn 11 triệu USD) từ các nhà thầu xây dựng quân sự.
Giới quan sát đánh giá đây là vụ bê bối tham nhũng nghiêm trọng nhất nước này kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2-2022.
Sau đó, ngày 14-5, lănh đạo Tổng cục Nhân sự của Bộ Quốc pḥng Nga Yury Kuznetsov cũng bị bắt với cáo buộc tương tự. Theo cơ quan điều tra Nga, từ năm 2021 đến 2023, dưới cương vị là lănh đạo Tổng cục 8 chịu trách nhiệm về bảo vệ bí mật nhà nước của Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng vũ trang Nga, ông Kuznetsov đă nhận hối lộ từ đại diện các doanh nghiệp để đưa ra quyết định có lợi cho họ.
Ngày 21-5, hăng thông tấn TASS đưa tin Thiếu tướng Ivan Popov, cựu chỉ huy Quân đoàn 58 đóng quân ở làng Robotyne (Zaporizhia, Ukraine), bị bắt với cáo buộc lừa đảo quy mô lớn liên quan đến vật liệu xây dựng cho các công sự quân sự ở tỉnh Zaporizhia. Theo TASS, người này bị bắt giữ vào ngày 17-5 theo lệnh của Ṭa án quân sự đồn trú số 235.
Gần đây nhất, ngày 23-5, hai quan chức quốc pḥng cấp cao Nga là Phó Tổng Tham mưu trưởng kiêm lănh đạo Tổng cục Truyền thông của quân đội Nga Vadim Shamarin và lănh đạo bộ phận mua sắm quốc pḥng của Bộ Quốc pḥng Nga Vladimir Verteletsky cũng bị bắt.
Theo cơ quan điều tra Nga, Trung tướng Vadim Shamarin bị bắt v́ nhận hối lộ đặc biệt lớn. Trong khoảng thời gian từ tháng 4-2016 đến tháng 10-2023, ông Shamarin đă nhận hối lộ từ lănh đạo và kế toán trưởng của doanh nghiệp về thiết bị truyền thông Perm Telephone Plant Telta (Nga), với số tiền là 36 triệu rup (400.000 USD). Nếu bị kết án, ông Shamarin sẽ bị phạt tù lên tới 15 năm. Vụ việc này có thể chưa dừng lại ở chuyện bắt ông Shamarin khi TASS đưa tin rằng c̣n nhiều nhân vật khác có thể liên quan.
C̣n ông Vladimir Verteletsky bị bắt với cáo buộc lạm quyền, gây thất thoát cho nhà nước ước tính khoảng 70 triệu rup (764.000 USD), theo hăng thông tấn Interfax. Theo cơ quan điều tra, vào năm 2022 ông Verteletsky đă tự ư cho dừng một số công việc, dù chưa hoàn thành, trong một hợp đồng với chính phủ và điều này gây thất thoát số tiền nói trên. Truyền thông Nga, gồm đài RT, RBC, dẫn lời một số nguồn tin rằng ông Verteletsky đă nhận hối lộ, bao gồm 1 căn nhà và 1 chiếc ô tô.
Ngày 20-5, Tổng thống Nga Vladimir Putin kư sắc lệnh bổ nhiệm ông Oleg Savelyev, cựu thứ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế Nga, làm thứ trưởng Bộ Quốc pḥng, theo hăng thông tấn Interfax.
Moscow ráo riết chống tham nhũng
Tờ Le Monde (Pháp) đánh giá rằng các vụ bắt bớ này có tính chất chọn lọc và nằm trong nỗ lực chống tham nhũng của Moscow chứ không phải là một phần của một cuộc thanh trừng trên diện rộng như nhiều người đồn đoán trong bối cảnh ông Sergey Shoigu bị miễn nhiệm chức Bộ trưởng Quốc pḥng.
Ngày 23-5, người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov cũng phủ nhận các đồn đoán thanh trừng, đồng thời cho biết cuộc chiến chống tham nhũng của Nga được thực hiện ở tất cả ban ngành và các cấp, hăng thông tấn RIA Novosti đưa tin.
“Cuộc chiến chống tham nhũng là một nỗ lực nhất quán. Đây không phải là một chiến dịch, mà là công việc được tiến hành liên tục. Trên thực tế, đây là một phần không thể thiếu trong hoạt động của các cơ quan thực thi pháp luật” - ông Peskov nói.
Những vụ bắt bớ này, cùng với việc bổ nhiệm cựu phó Thủ tướng phụ trách kinh tế Andrei Belousov làm Bộ trưởng Quốc pḥng, cho thấy dường như Moscow đang chuẩn bị cho cuộc chiến lâu dài ở Ukraine. Trong bối cảnh chi tiêu quân sự Nga tăng cao, lên tới 6,7% GDP, và nước này dự kiến chi 1/3 ngân sách cho quân sự cho năm 2024, th́ việc bổ nhiệm một người có kinh nghiệm dày dặn về kinh tế và liên tục “làm sạch” Bộ Quốc pḥng sẽ khiến Bộ này hoạt động hiệu quả hơn và chống được nhiều thất thoát.
Diễn biến đáng chú ư nhất trên chiến trường gần đây là việc quân đội và xe bọc thép của Nga tràn qua biên giới với Ukraine hồi đầu tháng này để đánh vào tỉnh Kharkiv. Như vậy, Nga đă mở thêm một mặt trận mới nhằm mục đích dàn mỏng lực lượng vốn đă ít ỏi của Ukraine khi điều này buộc Ukraine phải rút quân ở một số cứ điểm khác tới cố thủ ở mặt trận này. Giao tranh vẫn đang xảy ra hằng ngày ở đây và quân Nga đă giành được một số khu vực để tạo một vùng đệm giữa biên giới Nga và Ukraine.