Tầm nhìn về vai trò của Mỹ trên thế giới: Hai ông Biden và Trump "đối đầu"

[therealrtz]

Trước cuộc tranh luận Tổng thống Mỹ đầu tiên sẽ diễn ra vào tối 27/6 (giờ địa phương), hai ông Biden và Trump đã đưa ra những tầm nhìn khác biệt rõ về vai trò của Mỹ trên thế giới.

Theo hãng tin AFP, sự đối đầu hiếm hoi giữa đương kim Tổng thống và cựu Tổng thống Mỹ cho thấy sự tương phản rõ rệt giữa họ. Ông Donald Trump trong nhiệm kỳ tổng thống 2017-2021 đã tuyên bố đặt "Nước Mỹ trên hết", với quan điểm hiếu chiến và thường theo chủ nghĩa biệt lập với thế giới; trong khi ông Joe Biden nhậm chức vào năm 2021 với tuyên bố "Nước Mỹ đã trở lại", nhen nhóm lại mối quan hệ với các đồng minh.


Ông Donald Trump và ông Joe Biden trong một cuộc tranh luận vào tháng 10/2020 ở Nashville, Mỹ. Ảnh: AP

Nhưng hai ông Biden và Trump cũng có chung một số niềm tin cốt lõi. Cả hai đều kiên quyết rút quân Mỹ ra khỏi Afghanistan, coi cuộc chiến dài nhất của Mỹ là không đáng với cái giá phải trả bằng xương máu và của cải của người Mỹ.
Nga và Ukraine

Theo AFP, Tổng thống Mỹ Biden đã dẫn đầu các nỗ lực quốc tế nhằm hỗ trợ Ukraine sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022.

Với sự ủng hộ của Tổng thống Biden, Quốc hội Mỹ đã phê duyệt 175 tỷ USD viện trợ cho Ukraine, bao gồm viện trợ vũ khí và ngân sách. Ông Biden cũng đã có chuyến thăm bất ngờ tới Kyiv vào năm ngoái.

Trong khi đó, ông Trump lại bày tỏ sự hoài nghi về viện trợ cho Ukraine, nói rằng ông kỳ vọng Nga sẽ giành chiến thắng, và những người ủng hộ ông tại Quốc hội Mỹ đã trì hoãn gói viện trợ quân sự cuối cùng cho Kiev trong nhiều tháng.

Ông Trump cũng tuyên bố về việc có thể khiến cho cuộc chiến tại Ukraine nhanh chóng kết thúc. Các cố vấn của ông đã nói đến việc thúc đẩy lệnh ngừng bắn, có lẽ bằng cách cảnh báo Ukraine rằng viện trợ sẽ cạn kiệt trừ khi nước này thỏa hiệp về vấn đề biên giới của mình - một đề xuất bị Tổng thống Biden kiên quyết bác bỏ khi nói rằng chỉ có Ukraine mới có thể quyết định tương lai của chính mình.

Ông Trump trước đó đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin; và từng bị Hạ viện Mỹ luận tội hồi tháng 12/2019 khi bị cáo buộc thúc ép Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky điều tra Hunter Biden - con trai của ông Joe Biden.

AFP đưa tin, ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống của mình là người ủng hộ Israel nhiệt thành, thực hiện các động thái mang tính bước ngoặt như chuyển Đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem - nơi mà người Palestine cũng muốn trở thành thủ đô tương lai của họ.

Ông Trump đã cáo buộc Tổng thống Biden "bỏ rơi" Israel. Tuy nhiên, ông Biden từ lâu đã tự coi mình là người bảo vệ Israel, và đã bị phe cánh tả trong Đảng Dân chủ chỉ trích vì sự ủng hộ của ông đối với Israel, bao gồm cả viện trợ vũ khí và phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, Tổng thống Biden cũng đã xung đột với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về thương vong của dân thường Palestine và đóng băng một chuyến hàng vũ khí bao gồm những quả bom nặng 2.000 pound (khoảng 907 kg).

Trong khi ứng viên tổng thống Mỹ Trump được cho là sẽ cứng rắn hơn, ông cũng chỉ trích Thủ tướng Israel, đổ lỗi cho ông Netanyahu vì đã không ngăn chặn cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023.

Ông Trump và Jared Kushner - con rể của ông - vào cuối nhiệm kỳ của ông đã đạt được "Hiệp định Abraham", trong đó Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Bahrain và Maroc bình thường hóa quan hệ với Israel sau nhiều thập kỷ.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dưới thời Tổng thống Biden tuyên bố đã đạt được tiến bộ để có được một phần thưởng thậm chí còn lớn hơn - thúc đẩy Saudi Arabia đạt thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Israel. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden cũng chỉ trích ông Trump vì đã ủng hộ Thủ tướng Netanyahu bỏ qua vấn đề Palestine để thúc đẩy thế giới Ả Rập công nhận Israel.

Ông Biden cũng cáo buộc ông Trump tác động tiêu cực tới chương trình hạt nhân của Iran khi rút khỏi thỏa thuận được đàm phán dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama.

Ông Trump phản bác rằng thỏa thuận này không đủ mạnh; và chính quyền Tổng thống Biden phần lớn đã từ bỏ việc khôi phục nó.
Trung Quốc, Triều Tiên và các đồng minh

Theo AFP, cả hai ông Trump và Biden đều mô tả Trung Quốc là đối thủ lâu dài hàng đầu của Mỹ, và đã nỗ lực chống lại Bắc Kinh; nhưng họ có giọng điệu khác nhau.

Ông Biden đã có hành động cứng rắn hơn đối với Trung Quốc trong một số lĩnh vực, bao gồm áp đặt lệnh cấm sâu rộng đối với xuất khẩu chất bán dẫn, nhưng cũng nói về việc giữ cho cạnh tranh không chuyển sang xung đột và hợp tác trong một số lĩnh vực chọn lọc như biến đổi khí hậu. Tổng thống Biden đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh trong bầu không khí thân mật với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào năm ngoái.

Còn ông Trump đã mô tả Trung Quốc là địch thủ và thề sẽ tăng mạnh thuế quan. Nhưng ông Trump cũng khẳng định ông Tập là một "người bạn tốt".

Ông Trump còn nói rằng ông "phải lòng" nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

Trong khi đó, ông Trump lại chỉ trích các đồng minh phương Tây mà ông cho là đang hưởng lợi một cách không công bằng từ Mỹ. Trong quá trình vận động tranh cử, ông đề nghị sẽ khuyến khích Nga "làm bất cứ điều gì họ muốn" nếu các đồng minh NATO không "thanh toán các hóa đơn (của họ)" - ám chỉ đến chi tiêu quân sự.

Những tuyên bố đó của ông Trump hoàn toàn khác biệt với chính sách ngoại giao dưới thời Tổng thống Biden, khi Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell nói: "Nếu bạn hỏi tôi 'Học thuyết Biden' là gì, thì đó sẽ là tăng cường quan hệ đối tác với các đồng minh và bạn bè."

VietBF@ Sưu tập