Tỷ lệ thất nghiệp tăng bất ngờ tại Mỹ đă khiến các nhà kinh tế hoài nghị liệu Washington có đang bên bờ vực suy thoái hay không?
Theo trang Al Jazeera, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đă tăng từ 4,1% hồi tháng 6 lên mức 4,3% vào tháng 7, mức cao nhất trong gần 3 năm trở lại đây. Mức tăng này đă nhảy vọt từ 3,4% vào tháng 4 năm ngoái - mức thấp nhất trong năm thập kỷ - tạo tiền đề cho việc cắt giảm lăi suất trong cuộc họp tiếp theo của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào tháng 9.
Ông Gary Clyde Hufbauer, thành viên cấp cao không thường trực tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nhận định: “Tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt có thể dẫn tới suy thoái vào năm 2025. Tôi dự đoán Fed bắt đầu cắt giảm lăi suất chính sách vào tháng 9 và tiếp tục cắt giảm trong các cuộc họp tiếp theo. Phản ứng đó có thể sẽ đảm bảo một cuộc suy thoái nhẹ”.
Thị trường chứng khoán cũng đă phản ứng trước nỗi lo suy thoái. Chỉ số Dow Jones trung b́nh giảm hơn 700 điểm - gần 2% - trong phiên giao dịch chiều ngày 2/8 và chỉ số S&P 500 nói chung giảm 2%. Các ngân hàng phố Wall đă kêu gọi cắt giảm lăi suất nhiều lần hơn và cao hơn so với dự kiến .
Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs và Citigroup, cùng những chuyên gia khác, đă điều chỉnh dự báo rằng Fed sẽ cắt giảm nửa điểm lăi suất vào tháng 9, tháng 11 và 1/4 điểm lăi suất vào tháng 12.
Tất cả những dự báo này được đưa ra sau khi Mỹ công bố một loạt liệu dữ liệu yếu kém - bao gồm sự chậm lại trong sản xuất và tâm lư việc làm tiêu cực, chỉ ra xu hướng suy thoái kinh tế.
Tuy nhiên, không phải chuyên gia nào cũng đồng ư với kịch bản này.
Ông Nancy Vanden Houten, nhà kinh tế học hàng đầu tại Oxford Economics, cho rằng ông không nhận thấy dấu hiệu suy thoái mặc dù thị trường chứng khoán hiện nay đang hoạt động như thể nó dự đoán một cuộc suy thoái
“Thị trường việc làm chắc chắn yếu hơn so với dự kiến của hầu hết các nhà kinh tế. Chúng tôi không phủ nhận các dấu hiệu thị trường lao động yếu hơn, nhưng có những điều đang diễn ra bên trong đó cần được tính đến khi xem xét dữ liệu đă được đưa ra”, ông Houten b́nh luận.
Ông Houten lập luận rằng thứ nhất, có nhiều người t́m việc hơn. Khoảng 420.000 người đă gia nhập lực lượng lao động vào tháng 7. Đó là những người nhập cư và là một điều tốt.
Ngoài ra, trong khảo sát việc làm, có sự gia tăng lớn về số lượng người đang tạm nghỉ việc hoặc nghỉ việc v́ thời tiết xấu. Khảo sát này cho thấy thị trường lao động đang chậm lại do siêu băo Beryl hồi tháng trước.
Ông Matt Colyar, trợ lư Giám đốc tại Moody's Analytics cho biết: “Số lượng người không làm việc vào tháng 7 v́ thời tiết xấu cao hơn bất kỳ tháng nào không phải mùa đông kể từ tháng 9/2017, khi ảnh hưởng của các cơn băo Harvey, Irma và Maria tàn phá vùng Đông Nam nước Mỹ”.
Theo ông Colyar, đây chỉ là bằng chứng cho thấy những ǵ mà Fed muốn thực hiện - làm chậm nền kinh tế, làm chậm thị trường việc làm để mọi người không tiếp tục chuyển việc và tăng lương 8-10%. Đây là thực trạng đang diễn ra. Điều này không báo hiệu suy thoái.
Hơn nữa, ông Houten giải thích cuộc suy thoái gần đây nhất trước đại dịch có những chất xúc tác khác, bao gồm nợ hộ gia đ́nh rất cao và mất khả năng thanh toán thế chấp, những t́nh huống hiện không tồn tại.
Hiện tại, cả chuyên gia Houten và Colyar đều đang bám sát các dự đoán trước đó về việc Fed cắt giảm lăi suất: cắt giảm 0,25 điểm vào tháng 9 và một lần vào tháng 12.
“Tôi cần nhiều hơn một báo cáo việc làm tồi tệ để có thể khẳng định một cuộc suy thoái sắp xảy ra ”, ông Colyar cho biết.
Hiện tại, mọi con mắt đang đổ dồn vào báo cáo việc làm của tháng tới để có bức tranh rơ ràng hơn về thị trường việc làm và nền kinh tế Mỹ. Đến lúc đó, các nhà kinh tế như ông Colyar sẽ theo dơi các yêu cầu trợ cấp thất nghiệp hàng tuần để nắm bắt t́nh h́nh thực tế.
Dữ liệu mới nhất sẽ tác động mạnh mẽ đến cuộc bầu cử tổng thống sắp tới.
Chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống Donald Trump hôm 2/8 cho biết báo cáo việc làm là “bằng chứng bổ sung cho thấy nền kinh tế Biden - Harris đang làm người dân Mỹ thất vọng”, hăng thông tấn AP đưa tin.
Chuyên gia Houten nhận định bất kỳ sự suy yếu nào trong nền kinh tế cũng sẽ bất lợi cho đương kim tổng thống Joe Biden. Mặc dù ông Biden đă rút khỏi cuộc đua tranh cử, Phó Tổng thống Kamala Harris vẫn là một phần của Nhóm Biden và điều này có thể tác động tiêu cực đến bà.
Hôm 31/8, Fed đánh giá nền kinh tế vẫn tiếp tục tăng trưởng với tốc độ vững chắc, trong khi tăng trưởng việc làm đă chậm lại và tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp. Fed cũng chuyển từ việc chỉ tập trung chú ư đến "rủi ro lạm phát" sang chú ư "rủi ro đối với nhiệm vụ kép của ḿnh", trong đó duy tŕ việc làm phù hợp với giá cả ổn định.
VietBF@ sưu tập
|