Trong 47 giây, câu trả lời được đánh giá là "sai lầm" của đối thủ chính trị trong cuộc tranh luận giành ghế tổng chưởng lư bang California đă cứu văn sự nghiệp chính trị của bà Harris hồi năm 2010.

Bà Harris vui mừng khi trở thành tổng chưởng lư Los Angeles hồi năm 2010 (Ảnh: NYT).
Gần 14 năm trước, đối thủ của bà Kamala Harris trong cuộc đua giành chức tổng chưởng lư ở bang California đă có một câu trả lời thẳng thắn tại cuộc tranh luận ít người xem và mang tính định mệnh đối với ứng viên tổng thống tương lai của đảng Dân chủ.
Điều đầu tiên cần biết về chiến dịch tranh cử tổng chưởng lư California của bà Harris là việc bà không nhận được sự ủng hộ rộng răi.
Vào năm 2010, thời kỳ đỉnh cao của quyền lực Tea Party (Đảng Trà) và bà Harris lần đầu tiên ra tranh cử trên toàn bang California. Bà Harris, khi đó 45 tuổi, được coi là một ngôi sao đang lên trong đảng Dân chủ.
"Barack Obama phiên bản nữ", nhà phân tích chính trị nổi tiếng Gwen Ifill đă gắn cho bà một cái tên đáng nhớ như vậy hồi năm trước. Nhưng nhiều ngôi sao đang lên sớm tàn, và bà Harris đă phải đối mặt với một đối thủ đáng gờm của đảng Cộng ḥa trong năm đó là Steve Cooley, một luật sư được yêu mến và ôn ḥa của quận Los Angeles.
Ông Cooley nổi tiếng là một công tố viên công bằng, chống tham nhũng và được đáng giá là đối thủ nhỉnh hơn bà Harris. Ông từng 3 lần thắng cử tại nơi được coi là thành tŕ của đảng Dân chủ đông dân nhất của tiểu bang.
Trong khi đó, bà Harris sắp hết thời gian và tiền bạc khi đến tham dự cuộc tranh luận duy nhất giữa họ vào ngày thứ Ba đầu tiên của tháng 10/2010. Sau đó, khoảng 45 phút trong cuộc đối đầu kéo dài một giờ, ông Cooley đă đưa ra một câu trả lời thẳng thắn nhưng được đánh giá là "định mệnh và ngớ ngẩn".
Tuần này, khi bà Harris đến Chicago để tham dự Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ với mục tiêu trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức tổng thống trong lịch sử nước Mỹ, khoảnh khắc bị lăng quên từ lâu tại cuộc tranh luận gần 14 năm trước lại trở thành một trong những bước ngoặt ít được biết đến nhất nhưng lại có ư nghĩa quan trọng nhất trong sự nghiệp chính trị của bà.
Đó là câu chuyện về 47 giây định mệnh và những ǵ xảy ra sau đó.
Cuộc tranh luận khi đó hầu như không được chú ư nhiều. Nó diễn ra vào buổi trưa, cách xa các cơ quan truyền thông lớn nhất của tiểu bang và bên trong pḥng xử án thực hành tại Trường Luật của Đại học California.
Thậm chí, nó c̣n không được phát sóng trực tiếp trên truyền h́nh. Người điều phối - một phóng viên chính trị truyền h́nh địa phương tên là Kevin Riggs - đă ngồi với 3 nhà báo khác làm thành viên hội thảo tại một quán cà phê vào buổi sáng hôm đó để chia sẻ các chủ đề tranh luận.
Lương hưu là một chủ đề nóng, và ông Cooley khi đó đă gây chú ư khi truy tố tham nhũng công ở thành phố Bell, nơi các quan chức địa phương đang nhận được mức lương cao ở một thành phố c̣n nghèo.
Bên trong pḥng tranh luận, vấn đề được đưa ra cho ông Cooley rằng: "Mức lương 150.000 USD của tổng chưởng lư California chỉ bằng một nửa so với mức lương 292.300 USD mà ông kiếm được với nghề luật sư quận địa phương. Vậy có phải khi trúng cử, ông sẽ nhận được 2 mức lương và kiếm được hơn 400.000 USD?".
"Ông có định nhận cả hai lương khi trở thành tổng chưởng lư không?" - người điều phối chương tŕnh tên Leonard hỏi.
"Có chứ", ông Cooley trả lời không chút do dự. Ông liếc nh́n bà Harris. Bà không nói ǵ. Nhưng ông Cooley vẫn chưa dừng lại. "Tôi chắc chắn đă t́m được cách để nhận thêm lương và sẽ dựa vào điều đó để bổ sung cho mức lương cực kỳ thấp đang được trả cho tổng chưởng lư", ông nói thêm.
"Nó thật vô nghĩa"; Thật đáng kinh ngạc"; "Thật kinh khủng"... là những câu cảm thán mà những người điều phối cuộc tranh luận thốt ra khi nghe ông Cooley trả lời. Trong cuộc phỏng vấn gần đây, bản thân ông Cooley cũng nhớ lại câu chuyện này và xác nhận đó là sự thật. "Vấn đề là tôi đă trả lời một cách trung thực", ông Cooley nói. "Đó là một sai lầm. Rất nhiều người nói rằng nên tránh điều đó".
Kevin Spillane, chiến lược gia hàng đầu của ông Cooley, đă tự trách ḿnh v́ đă không khuyên ông cách nói tránh tốt hơn. "Đó là một lời khen dành cho nhân cách của ông ấy", chuyên gia Spillane nói về sự trung thực của ông Cooley, nhưng nhấn mạnh, "đó cũng là một điểm trừ trong chính trị".
Về phần ḿnh, bà Harris đă im lặng. Tác giả Morain, người đă viết một cuốn sách về sự nghiệp của bà Harris, gọi đó là "khoảnh khắc Vin Scully", ví von nó giống cách phát thanh viên bóng chày nổi tiếng tại Mỹ thường để âm thanh của trận đấu tự nói lên kết quả.
Bước ngoặt lịch sử
Đó là một bước ngoặt trong sự nghiệp chính trị của bà Harris.
Bà Harris đă "thoát hiểm" trong gang tấc như vậy và cuối cùng giành một trong những chiến thắng sít sao nhất trên toàn tiểu bang trong lịch sử hiện đại của California - hơn đối thủ chưa đầy 0,85% số phiếu bầu. Bà trở thành tổng chưởng lư bang California.
"Mọi người đều viết lịch sử như thể mọi thứ đều không thể tránh khỏi", Averell "Ace" Smith, chiến lược gia trưởng của bà Harris trong cuộc đua năm 2010, cho biết. Ông nói rằng, chiến thắng đầu tiên trên toàn tiểu bang của bà Harris lại không phải như vậy.
"Đó là trải nghiệm cận kề dấu chấm hết đối với sự nghiệp chính trị mà bạn có thể trải qua", Chris Jankowski, một chiến lược gia của đảng Cộng ḥa, người sau đó lănh đạo một nhóm đảng Cộng ḥa trên toàn quốc chi 1 triệu USD cho một nỗ lực bất thành nhằm chấm dứt sự nghiệp của bà Harris trước khi nó thực sự phát triển, cho biết.
"Nếu thua cuộc đua đó, bà ấy sẽ không phải là ứng cử viên tổng thống hôm nay - không có cơ hội nào cả", Jankowski nói.
VietBF@sưu tập