Máu tụ nguyên phát ngoài màng cứng tủy sống cổ là căn bệnh nguy hiểm, bởi nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng như liệt tay chân, khó khăn trong việc nói. Thậm chí, dẫn đến tử vong nếu khối máu tụ quá lớn.
Điển h́nh trường hợp bệnh nhân B.Q.V nhập Bệnh viện Đa khoa Ḥa B́nh cấp cứu với triệu chứng đột ngột đau dữ dội vùng cột sống cổ và thấy liệt tứ chi do chơi điện thoại nhiều giờ trong đêm.
Khai thác tiền sử trước khi phát bệnh, người bệnh chơi game trên điện thoại liên tục trong thời gian khá lâu. Trong quá tŕnh đó, bệnh nhân có nhiều động tác mạnh như lắc, giật mạnh cổ nhằm đỡ mỏi.
Thời điểm nhập viện, qua thăm khám thấy bệnh nhân tỉnh táo, liệt tứ chi, liệt nhiều bên phải với cơ lực chân 2/5 và cơ lực tay chỉ 1/5, kèm theo đau nhiều vùng đốt sống cổ 4-5-6-7. Nghi ngờ nhiều liên quan đến tủy sống khu vực cột sống cổ, bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân chụp cộng hưởng từ MRI. Từ đó, phát hiện khối máu tụ lớn ngoài màng cứng mặt sau ngoài bên phải tủy cổ ngang mức C3-C5 gây chèn ép tủy cổ nặng nề.
Kết quả bệnh nhân được chẩn đoán: Máu tụ tiên phát ngoài màng cứng tủy sống cổ và được chỉ định mổ cấp cứu.
Bác sĩ thăm khám và điều trị cho bệnh nhân (Ảnh: BVCC)
Tại bệnh viện, các bác sĩ nhanh chóng thực hiện phẫu thuật cho người bệnh. Trong thời gian 1,5 giờ đồng hồ, với phương pháp sử dụng kính vi phẫu, thực hiện cuộc phẫu thuật với một vết mổ nhỏ, các bác sĩ đă lấy được máu tụ, cầm máu, giải áp chèn ép tủy sống, nguồn chảy máu từ đám rối tĩnh mạch sau của tủy sống bị vỡ…
Tiến hành khám lại sau khi bệnh nhân đă thoát mê sau mổ, các dấu hiệu về vận động, cảm giác đă phục hồi sớm. Ngày đầu tiên sau mổ, cơ lực chân và tay đạt mức 4/5 với tiến triển tốt. Giai đoạn sau mổ, bệnh nhân được kết hợp tập phục hồi chức năng cho đến khi hồi phục hoàn toàn.
TS.BS Trương Như Hiển – Phó Giám đốc Bệnh viện, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Ḥa B́nh cho biết, máu tụ ngoài màng cứng tủy sống là một bệnh ít gặp, lâm sàng thường hay bỏ sót với nguyên nhân từ dị dạng hệ mạch ngoài màng tủy hoặc do chấn thương. Do đó, người bệnh cần phát hiện sớm và xử trí kịp thời để tránh các biến trứng nặng nề do máu tụ gây chèn ép tủy sống.
Với trường hợp trên, bệnh nhân có nhiều động tác mạnh như lắc, giật mạnh cổ nhằm đỡ mỏi trong lúc chơi game - đây là nguyên nhân chính khiến cột sống cổ bị tác động đột ngột với lực mạnh gây tổn thương mạch máu chèn ép tủy sống cổ.
Mặt khác, với người có thói quen cúi xuống nh́n vào điện thoại, máy tính bảng lâu để đọc tin nhắn hoặc chơi game gây đẩy đầu về phía trước, gia tăng áp lực lên cột sống và các mạch máu bị ứ trệ dễ tổn thương.
“Bệnh thường gặp với người lớn tuổi, có bệnh lư nền như cao huyết áp, thoái hóa cột sống nặng. Tuy nhiên, bệnh phát hiện ở người trẻ, đặc biệt mới 15 tuổi như bệnh nhân trên th́ trong hơn 20 năm làm nghề đây là lần đầu tiên”, TS.BS Trương Như Hiển thông tin.
Bác sĩ khuyến cáo đối với người có các bệnh lư nền kèm đau, cần hạn chế vận động cổ vai gáy hoặc đau tê b́ lan xuống tay/chân thường xuyên. Nên khám tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa và có thể tầm soát bằng cách chụp phim cộng hưởng từ để phát hiện kịp thời các bất thường của cột sống.
Trong chế độ sinh hoạt, vận động và làm việc phải luôn luôn giữ cột sống ở tư thế sinh lư thoải mái nhất, không bị g̣ bó. Khi nằm không nên sử dụng gối cao, tránh cột sống cổ ở tư thế cúi, gập trong thời gian dài.
Đặc biệt, đối với người làm việc văn pḥng hay phải ngồi lâu, cần có khoảng nghỉ sau mỗi 30-45 phút làm việc. Đối với người mắc chứng đau cổ vai gáy, không nên tự ư hoặc để người khác thực hiện các động tác vặn, giật, lắc đột ngột hoặc cố t́nh thực hiện một động tác nào đó để có tiếng kêu.
Đồng thời, nếu có biểu hiện đau th́ người bệnh cần cố định cổ, đưa đến các cơ sở y tế có chuyên khoa sâu về thần kinh gần nhất và trong thời gian sớm nhất để được thăm khám, điều trị.