The War Zone đưa tin, nhóm Hayat Tahrir al-Sham tại Syria đă chiếm được một hệ thống radar pḥng không tiên tiến Podlet-K1 của Nga khi họ tiếp tục tiến về phía Nam. Đây là điều đáng lo ngại, có khả năng gây ra hậu quả nghiêm trọng trong khu vực.
Nga mất hệ thống pḥng không tinh vi tại Syria
Hệ thống radar Podlet-K1, c̣n được gọi là 48Ya6-K1, là một trong những thiết bị hiện đại nhất trong kho vũ khí của Nga, đă được sử dụng trong cuộc chiến ở Ukraine. Một tổ hợp công nghệ như vậy nằm trong tay nhóm phiến quân có thể ảnh hưởng đến cán cân quyền lực trong khu vực. Đó là v́ trạm radar này có thể được chuyển giao cho các đối thủ của Nga là Ukraine và phương Tây. Nếu hệ thống rơi vào tay của Phương Tây, họ có thể nắm được những dữ liệu và thông tin có giá trị từ việc mổ xẻ radar này.
Hệ thống radar Podlet-K1. Ảnh: TASS
Những bức ảnh chụp hệ thống radar Podlet-K1 được gắn trên khung gầm xe tải KamAZ-6350 8x8, mà phiến quân Syria chiếm được đă xuất hiện trên mạng xă hội trong thời gian gần đây. Tuy vậy vẫn chưa xác định rơ thời điểm chụp cũng như vị trí chính xác của nó. Một số người cho rằng hệ thống đă bị thu giữ trong cuộc giao tranh quanh thành phố Hama tại miền Trung Syria. Ở góc ảnh có logo của nhóm Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Nhóm này có lịch sử lâu dài và phức tạp trong cuộc xung đột ở Syria, hiện đang tiến hành một cuộc tấn công về phía Nam đất nước.
Bức ảnh cho thấy ăng-ten radar ở vị trí được hạ thấp khi đặt trên xe. Hệ thống cũng có hai phương tiện phụ trợ khác, là một trạm điều khiển của người vận hành và một xe hỗ trợ năng lượng.
Podlet-K1 là hệ thống radar được tối ưu hóa để phát hiện các mục tiêu trên không bay ở độ cao thấp và rất thấp. Nó thực hiện điều này bằng cách sử dụng ăng-ten radar mảng pha, hoạt động ở băng tần S, được cho là có thể theo dơi đồng thời tới 200 mục tiêu. Ăng-ten chính được bổ sung thêm một cặp radar khác dùng cho chức năng nhận dạng bạn hay thù (IFF).
Podlet-K1, sử dụng từ năm 2018, có thể được dùng cùng với các hệ thống tên lửa đất đối không tầm xa S-300PMU-2 và S-400, nhằm bổ sung cho radar và các cảm biến của những hệ thống pḥng không này. Phạm vi phát hiện tối đa của Podlet-K1 là 200 đến 300 km. Tuy vậy, phạm vi này sẽ thay đổi rất nhiều trong các t́nh huống thực tế, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như độ cao và loại mục tiêu. Theo phương tiện truyền thông Ukraine, toàn bộ hệ thống có giá trị khoảng 5 triệu USD.
Vẫn chưa rơ hệ thống Podlet-K1 là của Lực lượng vũ trang Syria hay nó thuộc về một đơn vị Nga hoạt động tại quốc gia này. Được biết, hệ thống pḥng không của Syria và Nga đă liên kết chặt chẽ trên nhiều khía cạnh. Một số báo cáo chưa được xác nhận rằng cho biết, hệ thống mà phiến quân Hayat Tahrir al-Sham chiếm được thuộc về Sư đoàn đặc biệt số 25 của Syria, nhưng cũng không loại trừ khả năng đây là một hệ thống do Nga vận hành cùng với đơn vị này. Phiến quân Syria đă chiếm được số lượng lớn thiết bị quân sự của quân đội chính phủ khi họ tiến về phía Nam, trong đó có cả xe tăng, xe chiến đấu bộ binh, bệ phóng tên lửa, thậm chí là máy bay.
Mỹ đứng trước cơ hội ngh́n năm có một
Podlet-K1 là một trong những hệ thống radar tinh vi nhất của Nga, tuy vậy Ukraine vẫn chưa thu giữ được một hệ thống nào nguyên vẹn từ lực lượng Nga đang chiến đấu trên lănh thổ nước này. Ukraine cho biết đă phá hủy ít nhất hai hệ thống Podlet-K1, trong đó có một hệ thống nằm trên lănh thổ Nga bị Kiev triển khai máy bay không người lái tấn công vào tháng 90/2024. Trước đó vào tháng 7/2022, Ukraine đă phá hủy một hệ thống Podlet-K1 bằng tên lửa dẫn đường đa ṇng M31A1 (GMLRS) tại khu vực Kherson.
Trong cuộc xung đột với Nga, Ukraine được cho là đă thu giữ nhiều thiết bị quân sự cao cấp của đối phương và tiến hành phân tích chuyên sâu. Một số thiết bị thậm chí được vận chuyển tới Mỹ để đánh giá kỹ thuật, trong đó có thông tin về khả năng tác chiến điện tử của Nga, hệ thống t́nh báo tín hiệu cũng như tính năng gây nhiễu trên không.
Giống như những thiết bị này, Podlet-K1 cũng nằm trong tầm ngắm của các cơ quan t́nh báo quân sự, đặc biệt là các cơ quan của Mỹ và NATO v́ họ muốn t́m hiểu thông tin chi tiết về khả năng của radar pḥng không hiện đại của Nga. Việc hiểu rơ hoạt động của Podlet-K1 trong phát hiện mục tiêu bay thấp trên không, như máy bay không người lái và tên lửa hành tŕnh, cũng như trực thăng và máy bay chiến đấu sẽ giúp họ triển khai các biện pháp đối phó phù hợp, chẳng hạn như đánh lừa hệ thống bằng cách phát tán các tín hiệu sai lệch và thực hiện chiến thuật khai thác điểm yếu của nó.
Tuy vậy, đối với các nhà phân tích của Mỹ hoặc NATO, việc tiếp cận những thiết bị như radar Podlet-K1 không phải là điều dễ dàng. T́nh h́nh trên thực địa ở Syria rất phức tạp và có khả năng hệ thống Podlet-K1 không c̣n nằm trong tay lực lượng chống chính phủ nữa, mặc dù chưa có bằng chứng nào cho thấy điều đó. Cũng không loại trừ khả năng nó đă bị phá hủy hoặc bị Nga vô hiệu hóa để ngăn chặn việc lọt thông tin nhạy cảm.
Bất kể chuyện ǵ xảy ra tiếp theo, việc phiến quân Syria chiếm được hệ thống radar Podlet-K1 là điều vô cùng lo ngại. Điều này cho thấy lực lượng Hayat Tahrir al-Sham ngày càng trở nên nguy hiểm hơn, có thể đe dọa ḥa b́nh, ổn định tại Syria và gây nhiều thách thức lớn cho chính phủ nước này.
VietBf@ sưu tập