Sau điện đàm cấp cao giữa Nga và Mỹ, Ukraine ngừng phóng tên lửa tầm xa vào Nga

[Romano]

Các binh sĩ Nga và Ukraine đang chiến đấu ác liệt với nhau trên chiến trường, nhưng phía sau họ một cuộc điện thoại Mỹ-Nga tác động đến cục diện chiến tranh đã bí mật diễn ra.

Phía Nga chủ động yêu cầu hai bên điện đàm
Theo Reuters, ngày 4/12 theo giờ địa phương, quân đội Mỹ lên tiếng xác nhận Đại tướng Charles Q. Brown Jr., Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, đã có cuộc điện đàm với Đại tướng Valery Gerasimov, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Nga. Đây là cuộc đàm thoại đầu tiên của ông Brown với người đồng cấp Nga.

Bản tin của Reuters cho biết cuộc gọi "hiếm hoi" này đã diễn ra vào ngày 27/11, nhưng "theo yêu cầu của ông Gerasimov, phía Mỹ đã đồng ý không chủ động công bố về cuộc gọi". Ông Jeryl Dorsey, thư ký báo chí của tướng Brown, cho biết trong một tuyên bố rằng hai người đã thảo luận về “nhiều vấn đề an ninh khu vực và toàn cầu, trong đó có cuộc xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra”. Ông Dorsey còn cho biết, bên yêu cầu cuộc gọi là Nga.

Tờ New York Times cũng đưa tin, 6 ngày sau khi tên lửa Oreshnik của Nga tiến hành cuộc tấn công đầu tiên vào Ukraine, ông Gerasimov đã gọi cho ông Brown. Đây là cuộc điện đàm đầu tiên của ông Brown với người đứng đầu quân đội Nga kể từ khi ông nhậm chức vào ngày 1/10/2023.

Ông Gerasimov hy vọng rằng ông Brown "không công khai nội dung cuộc gọi một cách rầm rộ" và ông Brown đã đồng ý. Ông chỉ đưa ra một tuyên bố ngắn gọn và nói rằng phía Nga đã thông báo cho ông về việc tiến hành cuộc tập trận lớn ở phía đông Địa Trung Hải, trong thời gian tập trận quân đội Nga sẽ phóng các tên lửa Zircon và Kalibr.

Lời cảnh báo của Nga có hiệu quả?
Tờ New York Times cho rằng thông báo về cuộc tập trận chỉ là "vỏ bọc" còn nội dung thực tế cuộc gọi giữa các nhà chỉ huy quân sự Nga và Mỹ quan trọng hơn nhiều, liên quan đến "các hoạt động quân sự ở Ukraine và cách tránh những đánh giá sai lầm của Nga và Mỹ" trong cuộc xung đột.

Cụ thể, trọng tâm của cuộc gọi là việc Mỹ cho phép Ukraine sử dụng Hệ thống tên lửa lục quân (ATACMS) để tấn công các mục tiêu sâu trong đất Nga và hậu quả nghiêm trọng của việc trả đũa có thể xảy ra. Mỹ và NATO ban đầu cho rằng Nga không còn quân bài nào khác ngoài việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, việc sử dụng vũ khí hạt nhân sẽ khiến Nga có nguy cơ bị thế giới phản đối và cô lập hoàn toàn.

Tuy nhiên, Nga đã đưa ra một loại vũ khí mới - tên lửa tầm trung siêu thanh Oreshnik có tốc độ lên tới Mach 10 và không thể bị các hệ thống phòng không và chống tên lửa hiện có đánh chặn. Hơn nữa, đây là loại vũ khí thông thường và không bị cấm theo các điều ước quốc tế.

Theo giới quan sát, ông Gerasimov trong cuộc gọi chắc hẳn đã nhấn mạnh sức mạnh khủng khiếp của tên lửa Oreshnik, còn phản ứng cụ thể của ông Brown hiện chưa rõ. Nhưng, kể từ sau cuộc gọi đó, Ukraine đã ngừng sử dụng tên lửa ATACMS để tấn công lãnh thổ Nga.

Một số chuyên gia quân sự cho rằng một nguyên nhân khác có thể khiến Ukraine ngừng phóng tên lửa ATACMS là do quân đội Nga đã phá hủy tất cả các bệ phóng, kể cả các nhân viên kỹ thuật Mỹ hỗ trợ. Có thông tin nói quân đội Nga trước đó đã thực hiện cuộc tấn công chính xác vào một đoàn tàu chở tên lửa ATACMS và Storm Shadow. Đoàn tàu này đến Ukraine từ Romania và dừng ở lại cảng Chernomorsk.

Cuộc tấn công khiến các chỉ huy quân sự phương Tây ý thức được sự vô ích của việc tiêu hao nhân lực, công nghệ và tài chính. Nga có khả năng khiến những nỗ lực này của họ trở nên vô nghĩa và tên lửa Oreshnik có thể sẽ chấm dứt viện trợ quân sự đầy mạo hiểm cho Ukraine.

Nga xác nhận có cuộc điện đàm giữa hai bên
Sau khi phía Mỹ đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga hôm 5/12 đã thông báo xác nhận cuộc điện đàm giữa ông Gerasimov và ông Brown. Cuộc điện đàm gần đây nhất giữa Gerasimov và các quan chức quân sự cấp cao của Mỹ là vào tháng 3/2023.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, theo sáng kiến ​​của Nga, chỉ huy cấp cao hai nước đã có cuộc điện đàm vào ngày 27/11. Trong khi điện đàm, Mỹ được thông báo lực lượng Hải quân và Hàng không Vũ trụ Nga sẽ tổ chức các cuộc tập trận ở phía đông Địa Trung Hải và có kế hoạch hoàn thành các nhiệm vụ bắn và phóng tên lửa có độ chính xác cao trong chiến đấu thực tế.

Ông Gerasimov thông báo tin này nhằm nhắc nhở các tàu Mỹ và NATO ở vùng biển gần khu vực tập trận của Nga không được vào khu vực tập trận để tránh xảy ra sự cố ngoài ý muốn.

Phía Nga không đề cập đến tin hai bên thảo luận về vấn đề liên quan đến tên lửa Oreshnik.