Hoạt huyết dưỡng nào là một loại thuốc bổ được nhiều người Việt sử dụng để điều trị chứng đau đầu, chóng mặt. Tuy nhiên, việc người dân tự ư dùng loại thuốc này có thể tiềm ẩn những nguy cơ gây hại sức khỏe.
Cách đây không lâu, BV Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận 1 ca bệnh đặc biệt là anh N.V.H. (38 tuổi, làm thợ mộc, trú tại Đan Phượng, Hà Nội). Anh H. vào viện trong t́nh trạng chân thương tay và không cầm được máu. Nguyên nhân là do bệnh nhân này đă sử dụng hoạt huyết dưỡng năo trong ṿng nửa năm. Điều này khiến vết thương của anh khó cầm máu, dẫn tới thiếu máu và cần truyền máu.
Theo các chuyên gia của Bệnh viện Việt Đức, hoạt huyệt dưỡng năo là loại thuốc được sử dụng phổ biến tại Việt Nam. Thuốc chứa Ginkgo Biloba chiết xuất từ cây bạch quả, được quảng cáo là thuốc bổ năo, giúp trị nhiều bệnh như hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, tiểu đường, gout, giúp tăng cường lưu thông máu, tăng cường trí nhớ...
Thuốc dễ mua, có giá thành thấp nên nhiều người bệnh uống hoạt huyết dưỡng năo do nghe theo quảng cáo mà không cần kê đơn, sử dụng với liều lượng và thời gian không cố định, kéo dài và không được theo dơi tác dụng phụ.

Ảnh minh họa
Ngoài hoạt huyết dưỡng năo, các loại thực phẩm chức năng bổ thần kinh có chiết xuất Ginkgo Biloba cũng được quảng cáo rộng răi và bán với nhiều mức giá khác nhau.
Các sản phẩm này được giới thiệu là có khả năng tăng tuần hoàn máu lên năo, hỗ trợ ngừa hiện tượng nhồi máu năo, thiếu máu năo, bảo vệ và làm giảm thoái hóa vơng mă, pḥng ngừa và làm chận tiến triển bệnh Alzheimer; hỗ trợ điều trị di chứng sau tai biến, chấn thương năo...
PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết không ít bệnh nhân, đặc biệt là người trung niên, người cao tuổi t́m tới bác sĩ để tư vấn việc sử dụng thuốc hoạt huyết dưỡng năo, bổ thần kinh. Ngoài nhu cầu điều trị mất ngủ, chóng mặt, nhiều bệnh nhân muốn dùng thuốc với mục đích pḥng ngừa đột quỵ do nghĩ rằng sản phẩm có khả năng tăng lưu thông mách, giảm tắc nghẽn mạch máu. Tuy nhiên, bác sĩ khẳng định đây là quan điểm sai lầm.
Bác sĩ Tôn cho biết, hầu hết các loại hoạt huyết dưỡng năo đang được bán trên thị trường chỉ là thực phẩm chức năng, không phải thuốc điều trị và hoạt huyết dưỡng năo cũng không nằm trong phác đồ điều trị đau đầu, chóng mặt hay đột quỵ của Bộ Y tế.
Những người gặp t́nh trạng đau đầu thường xuyên cần đến gặp bác sĩ để thăm khám thay v́ tự tiện uống thuốc.
Nhiều trường hợp đau đầu lành tính nhưng cũng có khả năng liên quan đến vận mạch. Trong gia đ́nh nêu có người từng bị xuất huyết dưới nhện, đột quỵ... người bệnh nên chụp cộng hưởng từ để loại trừ trường hợp bất thường liên quan đến nhu mô năo, mạch máu. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hợp lư.
Đặc biệt, những người đang dùng thuốc chống đông, liên quan đến bệnh lư tim mạch, đột quỵ cần tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Tùy tiện sử dụng thuốc, các thành phần trong các loại thuốc gây tương tác, làm giảm tác dụng, mất tác dụng hoặc gây ra biến cố chảy máu. Thuốc không có tác dụng gây ra tắc mạnh.
TS Trần Thị Ngọc Anh – Phó Trưởng khoa Xét nghiệm Huyết học, BV Hữu nghị Việt Đức Hà Nội, cũng có quan điểm tương tự. Theo bác sĩ, hoạt huyết dưỡng năo chứa nhiều thành phần khác nhau, tùy từng hăng sản xuất nhưng đều chứa Ginkgo Biloba. Ngoài ra c̣n có thể thêm cao lá đinh lăng, vitamin nhớm B, magne...
Thành phần Ginkgo Biloba chiết xuất từ cao lá bạch quả chứa 24 % Flavonoid và 6 % Ginkgoid biloba, tác dụng chống oxy hóa, chống gốc tự do, tăng khả năng chịu đựng của các mô khi bị thiếu oxy và tăng tuần hoàn máu năo. Tuy nhiên, Ginkgo Biloba gây chảy máu nhiều khi có chấn thương.
Người vừa dùng thuốc chống đông như Sintrom, Heparin, Aspirin vừa dùng thuốc chứa ginkgo biloba có thể làm tăng tác dụng các thuốc này và làm tăng nguy cơ chảy máu. Người có bệnh tim mạch thường được kê đơn sử dụng thuốc chống đông nên không được tự ư sử dụng Ginkgo Biloba, chỉ sử dụng khi có đơn của bác sĩ.
Khi bị chảy máu, người bệnh cần ngừng sử dụng thuốc chứa Ginkgo Biloba. Khi được chỉ định phẫu thuật thường quy, có lịch phẫu thuật, người bệnh cần ngừng sử dụng thuốc chứa Ginkgo Biloba 2 tuần trước phẫu thuật.
Ngoài ra, người có cơ địa dị ứng với Ginkgo Biloba có thể gặp hiện tượng đau đầu, chóng mặt, đánh trống ngực, buồn nôn, tiêu chảy khi sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng có chứa hoạt chất này.
Khi có bệnh lư nền như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn tuần hoàn máu, tuần hoàn ngoại vi, gout... người bệnh cần gặp bác sĩ để được tư vân, tuyệt đối khong tự ư sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng kéo dài.
VietBF@ sưu tập