Điều gì xảy ra sau khi Tổng thống Hàn Quốc bị luận tội?

[sunshine1104]

Tổng thống Yoon Suk-yeol sẽ mất hàng loạt quyền hành pháp, nhưng vẫn được giữ chức danh trong thời gian bị đình chỉ, chờ tòa ra phán quyết luận tội.

Quốc hội Hàn Quốc hôm nay thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol vì "hành vi nổi loạn phá hoại trật tự hiến pháp", liên quan vụ ông ban thiết quân luật đêm 3/12.

Theo Yonhap, ông Yoon sẽ bị đình chỉ chức vụ và quyền hạn ngay khi Văn phòng Tổng thống tiếp nhận nghị quyết luận tội từ quốc hội. Thủ tướng Han Duck-soo sẽ đảm nhiệm vai trò tổng thống lâm thời.

Kiến nghị luận tội sau đó sẽ được chuyển cho Tòa án Hiến pháp để xem xét và ra phán quyết cuối cùng, thời hạn tối đa 180 ngày. Trong thời gian này, ông Yoon sẽ mất hàng loạt quyền của nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu nhánh hành pháp.

Trên cương vị Tổng thống Hàn Quốc, ông Yoon có các quyền như chỉ huy quân đội, phê chuẩn các hiệp ước, phủ quyết dự luật, tổ chức trưng cầu dân ý, đề xuất và công bố các sửa đổi hiến pháp, ban hành luật, đề xuất ngân sách, ân xá, giảm án và khôi phục quyền công dân, tiếp đón các đoàn ngoại giao, bổ nhiệm và sa thải công chức, bổ nhiệm các thể chế theo hiến pháp.

Điều này đồng nghĩa Tổng thống Yoon không thể phủ quyết những dự luật được quốc hội thông qua, trong đó có bổ nhiệm công tố viên đặc biệt điều tra Đệ nhất phu nhân Hàn Quốc Kim Kun-hee. Kể từ khi nhậm chức tháng 5/2022, Tổng thống Yoon đã bác bỏ tổng cộng 25 dự luật từ quốc hội, trong đó có ba dự luật về bổ nhiệm công tố viên đặc biệt điều tra bà Kim.

Sau khi ông Yoon bị đình chỉ, Văn phòng Tổng thống và Văn phòng An ninh Quốc gia sẽ đặt dưới quyền điều hành của Thủ tướng Han.

Tuy nhiên, nghị quyết luận tội không tước bỏ chức danh Tổng thống của ông Yoon. Các chính sách về an ninh, nghi thức với ông Yoon vẫn được giữ nguyên. Ông vẫn có thể sử dụng phương tiện công vụ và chuyên cơ, đồng thời tiếp tục sống tại dinh thự tổng thống.

Đây là lần thứ ba Hàn Quốc có tổng thống đương nhiệm bị luận tội kể từ năm 1987, sau ông Roh Moo-hyun năm 2004 và bà Park Geun-hye năm 2016.

Năm 2004, tổng thống khi đó là Roh Moo-hyun cũng bị quốc hội luận tội với cáo buộc vi phạm luật bầu cử. Tòa án Hiến pháp sau đó bác bỏ đề xuất và khôi phục quyền lực cho ông Roh.

Tháng 12/2016, quốc hội Hàn Quốc bỏ phiếu thông qua đề xuất luận tội tổng thống Park Geun-hye liên quan các cáo buộc để bạn thân Choi Soon-sil can thiệp vấn đề của nhà nước, thông đồng với bà này nhằm moi tiền từ các doanh nghiệp lớn và lơ là trách nhiệm trong vụ chìm phà năm 2014 làm hơn 300 người chết.

Tháng 3/2017, Tòa án Hiến pháp ủng hộ luận tội và bà Park trở thành tổng thống Hàn Quốc đầu tiên bị phế truất. Bà sau đó bị truy tố với nhiều cáo buộc như lạm quyền, nhận hối lộ, tống tiền và làm lộ bí mật nhà nước và lĩnh án tù hơn 20 năm. Tháng 12/2021, bà Park được Tổng thống khi đó là ông Moon Jae-in ân xá, trả tự do vì sức khỏe giảm sút.