Theo các bác sĩ, cơn thiếu máu năo thoáng qua c̣n được gọi là tai biến mạch máu năo thoáng qua, biểu hiện bệnh khá giống với đột quỵ năo nhưng không kéo dài nên thường bị bỏ qua, dẫn đến nhiều hệ lụy đáng tiếc.
Thông tin từ Bệnh viện Việt Nam Thụy Điển Uông Bí cho biết, đơn vị này vừa tiếp nhận một bệnh nhân được đưa vào viện v́ liệt hoàn toàn nửa người trái, miệng méo giờ thứ 7 của bệnh.
Cụ thể, bệnh nhân nam Đ.V.N, 71 tuổi có tiền sử tăng huyết áp. Được biết, trước đó ông N có xuất hiện triệu chứng tương tự, đă vào viện. Tại đây, sau khoảng 60 phút, các triệu chứng hồi phục. Dù được các bác sĩ giải thích nguy cơ nhưng gia đ́nh nhất quyết xin về v́ nghĩ bệnh không đáng ngại.
Tuy nhiên sau khi về nhà khoảng 4 giờ, ông N xuất hiện yếu chân tay, méo miệng và ngày càng nặng dần lên. Lúc này gia đ́nh mới đưa ông quay trở lại bệnh viện. Qua thăm khám, bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu năo nhưng đă hết "thời gian vàng" điều trị can thiệp tái thông mạch máu.
Kết quả, tổn thương năo của người bệnh đă để lại di chứng liệt hoàn toàn nửa người trái, miệng méo ăn uống khó khăn, nói khó.
Chủ quan với cơn thiếu máu năo thoáng qua, nhiều người đến viện muộn, gặp những tai biến đáng tiếc. Ảnh minh họa.
Theo BSCKII. Đặng Thị Thư Vy, Trưởng khoa Tâm thần kinh - Cơ xương khớp, Bệnh viện Việt Nam Thụy Điển Uông Bí cho biết: Những triệu chứng ban đầu của người bệnh N. là dấu hiệu của cơn thiếu máu năo thoáng qua – cảnh báo nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên, do chủ quan mà gia đ́nh đă bỏ qua thời gian điều trị tốt nhất. Hậu quả là người bệnh phải chịu những biến chứng nặng nề.
Không chủ quan với cơn thiếu máu năo thoáng qua
BS Trần Xuân Thuỷ, Khoa Can thiệp mạch thần kinh, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, cơn thiếu máu năo thoáng qua là t́nh trạng giảm hoặc mất cung cấp máu năo cục bộ tạm thời, biểu hiện bằng các triệu chứng thần kinh khu trú diễn ra đột ngột và đặc biệt tự hồi phục hoàn toàn trong ṿng 24 giờ. Hầu hết cơn thiếu máu năo thoáng qua thường chỉ kéo dài dưới 5 phút và trung b́nh diễn ra khoảng một phút.
V́ triệu chứng thoáng qua nên mọi người dễ bỏ qua, không đi viện. Trong khi, các cơn này có thể tiến triển nặng lên trở thành đột quỵ thực sự, khoảng 15% bệnh nhân có cơn thiếu máu năo thoáng qua bị đột quỵ trong ṿng 3 tháng kế tiếp. Một nửa trong số đó (7%) bị đột quỵ sau 48 giờ.
Theo các bác sĩ Khoa Đột quỵ, Viện Thần kinh, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cơn thiếu máu thoáng qua ẩn chứa nguy cơ những cơn đột quỵ thật sự sắp đến. Nếu người bệnh và gia đ́nh nhận biết được dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm và đến bệnh viện sớm, có thể tránh được những hậu quả không đáng có.
Tuy nhiên trên thực tế, đa phần người bệnh lại đến viện muộn, bỏ qua mất "giờ vàng" để điều trị bệnh. Ngay tại Khoa Đột quỵ năo, các bác sĩ thường ghi nhận những trường hợp đáng tiếc khi bệnh nhân "tối hôm trước thấy hơi tê yếu một chút rồi hết nên tưởng không vấn đề ǵ, định hôm sau đi khám, ai ngờ sáng dậy đă không bước đi được nữa".
Cơn thiếu máu năo thoáng qua có các triệu chứng khởi phát đột ngột, thấy rơ với 4 dấu hiệu đặc trưng như sau:
- Dấu hiệu ở mặt: Khi hai bên mặt nh́n không đối xứng nhau, một bên mặt thường xệ hẳn xuống.
- Dấu hiệu ở giọng nói: Bệnh nhân gặp khó khăn khi mở miệng phát âm, nhiều trường hợp không thể nói rơ tiếng hoặc nói câu dài.
- Dấu hiệu ở tay: Bệnh nhân bị yếu hoặc tê b́ tay, có thể xảy ra ở một bên hoặc cả hai bên tay. Khi cố cử động, tay có thể tự rơi xuống không kiểm soát.
Thông qua biểu hiện bệnh, rất khó để phân biệt người bệnh bị cơn thiếu máu năo thoáng qua hay đột quỵ năo.
Cơn thiếu máu năo thoáng qua là một dạng rối loạn chức năng thần kinh ngắn, gây các triệu chứng giống như đột quỵ năo nhưng kéo dài thường dưới 1 giờ. Do đó, t́nh trạng này ít nguy hiểm hơn đột quỵ năo song không nên chủ quan, người bệnh cần theo dơi sát sao và điều trị để hạn chế tối đa di chứng có thể gặp phải.
Một số nghiên cứu đă chỉ ra rằng, tỷ lệ đột quỵ tái phát sau cơn thiếu máu năo thoáng qua rất cao, trong 90 ngày đầu tiên là 17,3%, đặc biệt những ngày đầu là 5,1%, tuần đầu là 8,0%. Nếu tái phát th́ nguy cơ di chứng nặng khoảng 30%, người bệnh không thể tự vận động độc lập khi ra viện.
V́ vậy, các chuyên gia khuyến cáo, khi phát hiện bất cứ dấu hiệu nào cảnh báo cơn thiếu máu năo thoáng qua, cần gọi xe cấp cứu đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Mặc dù ít gây ra tổn thương thần kinh nặng nề nhưng nếu không can thiệp hoặc chậm trễ, người bệnh vẫn phải đối mặt với di chứng lâu dài.
Người bệnh cần nắm rơ các biểu hiện của bệnh, có cách dự pḥng hiệu quả và phát hiện sớm, can thiệp kịp thời, tránh những tai biến đáng tiếc có thể xảy ra.
VietBF@sưu tập