Luật yêu cầu công dân 17 tuổi đăng ký quân dịch: Ý đồ của Tổng thống Zelensky là gì?

[Romano]

Ngày 15/1, theo giờ Kiev, Tổng thống Ukraine Zelensky đã ký một sắc lệnh, theo đó những người Ukraine từ 17 tuổi trở lên phải đăng ký nghĩa vụ quân sự và thông tin của họ sẽ được nhập vào Sổ tay tuyển quân thống nhất của Ukraine.Trong trường hợp cần thiết, quân đội Ukraine sẽ huy động những người vị thành niên này ra trận, một động thái còn cấp tiến hơn so với yêu cầu trước đây của Nhà Trắng về việc Ukraine hạ độ tuổi huy động quân dịch từ 25 xuống 18.

17 tuổi đã phải ra chiến trường
Lần gần đây nhất Ukraine hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự là vào tháng 4/2024, trong đó hạ độ tuổi tối thiểu nhập ngũ từ 27 xuống 25. Vào thời điểm đó, truyền thông Ukraine đưa tin rằng điều này sẽ giúp quân đội Ukraine tăng thêm được 50.000 quân.

Vào tháng 10/2024, dữ liệu chính thức của Ukraine cho thấy họ có 1,05 triệu quân đang tại ngũ và có kế hoạch tuyển thêm 160.000 quân trong vòng 3 tháng. Cũng vào thời điểm đó, Mỹ bắt đầu gây áp lực lên Ukraine, yêu cầu ông Zelensky "tăng thêm tay súng".

Trước đó, các quan chức chính quyền Kiev đã phải đau đầu tìm giải pháp tăng quân số. Chính quyền nước này yêu cầu hàng triệu người Ukraine trong độ tuổi phục vụ quân sự đang ở nước ngoài trở về nước tham gia chiến đấu và chặn bắt các thanh niên đang bỏ trốn ở biên giới. Đồng thời, một số lượng lớn quân đào ngũ đã bị khám xét từng nhà để bắt đưa trở lại chiến trường. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa đủ để giải quyết vấn đề thiếu hụt quân số trầm trọng.

Người đầu tiên đưa ra quan điểm này là Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ông cho rằng vấn đề hiện tại của Ukraine không phải là sự hỗ trợ không đủ từ các đồng minh, mà là thiếu quân số. Cần phải sử dụng những người trẻ tuổi từ 18 đến 25 tham gia cuộc chiến chống lại Nga.

Tuy nhiên, ông Zelensky luôn từ chối với lý do duy trì sự ổn định xã hội. Hai bên tranh cãi qua lại, ông Zelensky nói rằng nếu những người lính không có đủ vũ khí thì thảo luận về tuổi tác của họ cũng chả có nghĩa lý gì.Sau đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng đã lần lượt yêu cầu ông Zelensky hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự từ 25 hiện nay xuống còn 18 tuổi.

Đâu là ý đồ thực sự của ông Zelensky?
Vào ngày 13/1, trang web Financial Times đưa tin Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã thúc giục ông Zelensky hạ độ tuổi tối thiểu để nhập ngũ vào quân đội Ukraine xuống còn 18. Ý tưởng của ông Trump rất đơn giản: bằng cách hạ độ tuổi, nhiều người trẻ hơn có thể được huy động ra chiến trường và ổn định tiền tuyến ở Ukraine trước khi đàm phán trực tiếp với Nga.

Cuối cùng, ông Zelensky đã nhượng bộ và với thái độ cấp tiến hơn. Người ta có thể thấy trước rằng trong thời gian tới đây, sẽ có nhiều người Ukraine sẽ được đưa ra chiến trường hơn. Hiện có nhiều ý kiến chỉ trích về động thái này.Có ý kiến phân tích cho rằng, lý do ông Zelensky chủ động hạ độ tuổi xuống thấp hơn 1 năm so với yêu cầu của Mỹ thực chất là để bày tỏ thái độ. Ông muốn cho các nhà lãnh đạo Mỹ thấy rằng ông làm việc một cách nhanh gọn và hiệu quả, trước nay không bao giờ chậm trễ. Lần này, ông cũng làm hết sức mình và đảm bảo rằng người Mỹ sẽ không còn tìm ra được bất kỳ sai sót nào nữa.

Theo lời ông Zelensky, Ukraine "không thể bù đắp được tình trạng thiếu trang thiết bị và huấn luyện không đủ bằng các binh sĩ trẻ". Tuy nhiên, người Mỹ đã hứa rằng nếu Ukraine hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự, Mỹ sẽ sẵn sàng huấn luyện và trang bị thêm vũ khí cho binh lính Ukraine. Ông Zelensky muốn biết liệu người Mỹ có thể thực hiện lời hứa của họ hay không.

Hiện trạng dân số của Ukraine
Hiện vẫn chưa rõ đã có bao nhiêu người Ukraine thiệt mạng trong cuộc xung đột. Các nguồn khác nhau đưa ra những con số khác nhau. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, tính đến đầu năm 2024, tổng dân số của Ukraine là khoảng 37 triệu người, nhưng trong nửa đầu năm 2024, số ca sinh mới của họ chỉ là 87.655. Trong thời gian đó, số ca tử vong do các nguyên nhân là 250.000, khiến Ukraine là quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất và có tỷ lệ tử vong cao nhất thế giới.

Xét theo biểu đồ cơ cấu dân số do Liên hợp quốc công bố, tình hình ở Ukraine còn tệ hơn nữa. Lực lượng lao động chính trong độ tuổi từ 18-40 đang thiếu hụt nghiêm trọng, hầu hết những người này đã tử trận ở tiền tuyến. Kể cả khi Nga và Ukraine đạt được lệnh ngừng bắn vào năm 2025 và Ukraine bắt đầu tái thiết, họ vẫn có thể không tìm được nhân công.

Hiện nay, luật mới đã làm dấy lên các luồng ý kiến trái chiều. Một số người nói rằng ông Zelensky vì muốn bảo vệ đất nước của mình, và trong lịch sử đã có rất nhiều trường hợp đưa thiếu niên ra chiến trường. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng Ukraine không phải là không có cơ hội chung sống hòa bình với Nga.