Ukraine đă bác bỏ đề nghị “thu hồi” Mỹ 350 tỷ USD của ông Donald Trump và khẳng định Kiev chỉ nhận được 100 tỷ USD từ Washington dưới dạng tài trợ.
Ukraine không nợ Mỹ?
Phát biểu tại “Diễn đàn Ukraine năm 2025” tại Kiev hôm 23/2, ông Zelensky tuyên bố Ukraine chỉ “nhận được 100 tỷ USD viện trợ từ Mỹ, không phải 350 tỷ USD, không phải 500 tỷ USD, cũng không phải 700 tỷ USD”.
Tổng thống Ukraine cho biết, ông “chưa sẵng sàng công nhận”, ngay cả mức 100 tỷ USD, là “nợ” của Ukraine.
Theo Zelensky, ông đă đạt được thỏa thuận với cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng, khoản viện trợ trị giá khoảng 100 tỷ USD là tiền tài trợ và Ukraine không bắt buộc phải hoàn trả.
Đề cập đến thỏa thuận cho phép Mỹ khai thác khoáng sản ở Ukraine để “thu hồi” hàng trăm tỷ USD (theo yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump), ông Zelensky nói: “Tôi sẽ không kư vào bất cứ thứ ǵ khiến người Ukraine, đến 10 đời sau, vẫn phải trả”.
Theo ông Zelensky, đề xuất ban đầu từ phía Mỹ là 50% quyền lợi đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Ukraine, bao gồm cả đất hiếm, dầu mỏ và khí đốt, cũng như lợi ích tại các cơ sở hạ tầng, cảng biển quan trọng.
Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine chưa sẵn sàng “chia 50 – 50” mà “không biết điều ǵ sẽ xảy ra.
Nhưng vẫn có thỏa thuận
Sau một loạt tuyên bố cứng rắn của ông Zelensky, hôm 24/2, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tư pháp Ukraine – bà Olha Stefanishyna – cho biết, thỏa thuận cho phép Mỹ tiếp cận nguồn tài nguyên ở Ukraine đang trong “giai đoạn cuối” và “các chi tiết quan trọng gần như đă được hoàn thiện”.
“Chúng tôi cam kết hoàn tất thỏa thuận này một cách nhanh chóng để kư kết”, bà Stefanishyna thông báo trên mạng xă hội X, trong khi ca ngợi các cuộc đàm phán gần đây giữa Ukraine với Mỹ là “mang tính xây dựng”.
“Chúng tôi hy vọng cả 2 nhà lănh đạo Mỹ - Ukraine có thể kư và thông qua tại Washington (sớm nhất có thể) để thể hiện cam kết của các bên trong nhiều thập kỷ tới”, bà Stefanishyna cho biết.
Phó Thủ tướng Ukraine không tiết lộ bất cứ chi tiết nào về nội dung thỏa thuận.
Níu kéo EU?
Hôm 24/2, ít nhất 12 nhà lănh đạo châu Âu, bao gồm Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Antonio Costa Ursula von der Leyen, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez… đă tới Kiev trong sự chào đón nồng nhiệt của Tổng thống Ukraine Zelensky.
“Hôm nay, chúng tôi có mặt ở Kiev, v́ Ukraine là một phần của châu Âu”, bà von der Leyen b́nh luận trên mạng xă hội X.
“Cuộc xung đột này không chỉ liên quan đến vận mệnh Ukraine. Mà c̣n là vận mệnh của châu Âu”, bà von der Leyen cho hay.
Trong chuyến thăm, bà von der Leyen đă công bố gói viện trợ mới trị giá hơn 3,5 tỷ USD cho Ukraine. Ông Sanchez cũng tuyên bố viện trợ cho Ukraine 1,05 tỷ USD vũ khí.
Phát biểu hôm 24/2, Zelensky cho biết, ông đă gửi cho Tổng thống Mỹ Trump một danh sách ghi lại những lần Nga “vi phạm” lệnh ngừng bắn. Ông Zelensky cho rằng các bên liên quan không nên vội vàng kư kết thỏa thuận ḥa b́nh, khi Ukraine chưa nhận được đảm bảo an ninh rơ ràng.
“Ḥa b́nh không thể đạt được trong một giờ, một ngày, hôm nay, ngày mai hay ngày kia”, ông Zelensky nói.
“Khi đặc phái viên Mỹ Kellogg đến Kiev, tôi đă trao cho ông ấy và Tổng thống Mỹ một tài liệu ghi rơ các lệnh ngừng bắn, cùng ngày tháng cụ thể, mà phía Nga đă vi phạm”, ông Zelensky nói.
Ông Zelensky cáo buộc, kể từ năm 2014, Nga đă 25 lần vi phạm lệnh ngừng bắn ở Ukraine.
Theo RT, năm 2014, các lực lượng thân Nga ở Donbass (Donetsk và Lugansk) tuyên bố thành lập chính quyền riêng và tách khỏi Ukraine. Giao tranh giữa lực lượng Kiev và phe ly khai liên tiếp nổ ra từ năm 2014 đến năm 2022, với nhiều lệnh ngừng bắn bị phá vỡ, buộc Nga phải mở chiến dịch quân sự đặc biệt, đưa quân vào Ukraine hỗ trợ lực lượng ở Donbass.