Bên cạnh những đặc điểm ngoại h́nh như chiều cao, màu mắt, tóc,... hay chỉ số thông minh IQ th́ cha mẹ cũng có thể di truyền cho con cái của ḿnh những căn bệnh không ngờ.
Một đứa trẻ khi sinh ra sẽ nhận được 50% gen từ cha và 50% gen từ mẹ. Nếu cha, mẹ mắc một số bệnh di truyền th́ có thể những người con có khả năng thừa hưởng những gen bệnh này. Theo các nghiên cứu th́ có 6 vấn đề sức khỏe thường gặp có liên quan mật thiết tới di truyền. Khi biết được những yếu tố nguy cơ này, thế hệ sau có thể có kế hoạch theo dơi, pḥng ngừa hoặc điều trị từ sớm.

Ảnh minh họa/Nguồn: Getty
Tăng huyết áp
Căn bệnh tăng huyết áp được ví như "sát thủ vô h́nh" gây ra những cơn đau đầu đột ngột. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, khả năng di truyền bệnh tăng huyết áp không hề thấp, với xác suất khoảng 30 - 50%. Nếu cả cha và mẹ đều bị huyết áp cao, nguy cơ mắc bệnh của con cái thậm chí c̣n cao hơn.
Theo một số nghiên cứu của các nhà khoa học tại Viện Khoa học Tim mạch, Đại học College London (Vương quốc Anh), được đăng trên European Heart Journal (Tạp chí Tim mạch Châu Âu), khi cha mẹ ruột và ông bà bị tăng huyết áp, con cháu họ sẽ có nguy cơ mắc phải t́nh trạng tương tự. Cụ thể, nguy cơ lớn nhất là khi các cá nhân trong một gia đ́nh bị tăng huyết áp trước tuổi 55 năm. Và điều này không phụ thuộc vào các yếu tố lối sống, chẳng hạn như hoạt động thể chất, uống rượu và chế độ ăn nhiều muối.
Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường cũng là một căn bệnh khó chữa, đặc biệt là bệnh tiểu đường loại 2, có tính di truyền cao. Bệnh tiểu đường chủ yếu là do vấn đề về tiết insulin hoặc hoạt động của insulin.
Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường Y tế Công cộng và Y học Cộng đồng, Đại học Washington (Mỹ), đăng trên Tạp chí American Journal of Preventive Medicine, cho thấy rằng, những đứa trẻ có cha mẹ mắc bệnh tiểu đường loại 2 làm tăng nguy cơ phát triển bệnh lên gấp 4 lần.
"Nếu cả hai cha mẹ đều mắc bệnh tiểu đường loại 2, có khoảng 50% nguy cơ bạn và anh chị em của bạn có thể truyền gen", Edward Hess, một bác sĩ nội tiết, người đứng đầu chương tŕnh bệnh tiểu đường tại Kaiser Permanente ở Fontana, California cho biết.
Cận thị
Cận thị là một vấn đề rất khó chịu. Ngày nay, ngày càng nhiều trẻ em đeo kính. Trên thực tế, điều này cũng liên quan đến di truyền.
Một nghiên cứu từ năm 2013, được công bố trên Tạp chí Nature Genetics, đă xác định được 24 gen có thể gây ra cận thị. Những gen này chịu trách nhiệm cho một loạt các chức năng khác nhau, bao gồm cả sự phát triển của mắt và có thể được di truyền. Điều này giải thích tại sao cận thị thường xuất hiện trong các gia đ́nh có tiền sử.
Sau đó, các nhà nghiên cứu đă tiếp tục xác định các yếu tố di truyền góp phần trong sự phát triển của cận thị và cận thị nặng. Đầu năm nay, Hiệp hội Quốc tế về Tật Khúc xạ và Cận thị (CREAM) đă mô tả có tới 161 yếu tố nguy cơ di truyền liên quan đến cận thị.
Vấn đề về thính giác
Theo Trung tâm Pḥng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, mất thính lực (bao gồm cả điếc), có nhiều nguyên nhân. Trong đó, 50 - 60% mất thính lực ở trẻ sơ sinh là do nguyên nhân di truyền, 25% trở lên mất thính lực ở trẻ sơ sinh là do các nguyên nhân "môi trường" như nhiễm trùng ở mẹ khi mang thai và các biến chứng sau khi sinh. Đôi khi cả hai gen và môi trường hoạt động cùng nhau để gây mất thính lực. Ví dụ, có một số loại thuốc có thể gây mất thính lực, nhưng chỉ ở những người có đột biến nhất định trong gen của họ.
Ung thư vú
Ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho phụ nữ và khả năng di truyền là từ 5 - 10%. Thông thường, nếu người mẹ được phát hiện mắc bệnh ung thư vú, con gái có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 đến 3 lần so với những người phụ nữ khác. Trường hợp mẹ mắc bệnh trước tuổi măn kinh th́ nguy cơ di truyền cho con sẽ cao hơn nữa. V́ vậy, các chuyên gia khuyến cáo nên chú ư tự kiểm tra vú, khám vú định kỳ, phát hiện và điều trị sớm ung thư vú.
Bệnh Alzheimer
Bệnh mất trí nhớ ở người già, c̣n được gọi là bệnh Alzheimer, cũng có xác suất di truyền không hề thấp, khoảng 50%. Nếu cha mẹ chúng ta mắc bệnh Alzheimer, chúng ta cũng nên cẩn thận. Bệnh Alzheimer chủ yếu là sự thoái hóa của các dây thần kinh năo. Do vậy, ngay từ khi c̣n trẻ, chúng ta cần luyện tập nhiều bài tập sử dụng năo bộ nhiều hơn, duy tŕ các hoạt động xă hội và kiểm tra sức khỏe năo thường xuyên để ngăn ngừa bệnh Alzheimer.
VietBF@sưu tập