
Tần Thủy Hoàng từng khiến cả thiên hạ run rẩy. Nhưng sau ông, thiên hạ lập tức nổi loạn. V́ cả đế chế ấy đứng trên nền của sợ hăi – không phải ḷng trung. Triệu Cao nắm quyền, ai trái ư th́ mất mạng. Quan nhất phẩm cũng không dám ho một tiếng. Quân lính răm rắp vâng lời, nhưng ḷng người rời rạc. Triều đ́nh nh́n rực rỡ bên ngoài, nhưng găy nát từ bên trong.
Trị người bằng sợ – chỉ cần lớn tiếng là khiến mọi người im lặng. Nhưng sự im lặng đó không phải là tâm phục – mà là nhẫn nhịn. Không ai góp ư. Không ai muốn đi xa cùng. Người giỏi dần rời đi, người yếu nịnh nọt ở lại. Đến khi giặc kéo đến, người đứng đầu quay lại, không c̣n ai thật ḷng bên cạnh.
Lưu Bị th́ khác. Ông không giàu – không mạnh – không phải quư tộc. Nhưng ông đi tới đâu cũng có người nguyện chết theo. V́ ông lấy nghĩa mà cảm hóa. Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân… không phải chỉ phục v́ tài, mà v́ ông sống có t́nh, có nghĩa. Ông không giành thiên hạ bằng máu lạnh – mà bằng ḷng người. Bậc chí nhân, không chinh phục bằng roi gậy – mà khiến người ta tự nguyện đồng hành.
Một đội ngũ làm v́ sợ – sẽ làm tối thiểu. Một đội ngũ làm v́ nghĩa – sẽ làm tận cùng.
Bài học cho người lănh đạo hôm nay là:
Đừng biến tổ chức của bạn thành nơi ai cũng nghe lời – nhưng không ai thật ḷng. Đừng trị người bằng việc khiến họ sợ bạn. Hăy khiến họ kính bạn – v́ cách bạn sống, cách bạn xử sự, cách bạn lắng nghe và đứng ra chịu trách nhiệm. Quyền lực xây được ḷng tin mới là quyền lực có gốc. Mọi thứ khác – chỉ là gió lớn trước khi lặng.
VietBF@ sưu tập