Loại củ xứng danh "vua" dưỡng tỳ vị: Tốt hơn khoai lang, giàu dinh dưỡng hơn khoai môn

[Cupcake01]

Vào mùa hè oi bức, nhiều người dễ gặp phải tình trạng chán ăn, tỳ vị suy nhược, da xạm vàng, hay đói bụng giữa đêm. Nếu kéo dài, cơ thể sẽ ngày càng suy nhược, tinh thần uể oải. Trong khi nhiều người thường xuyên ăn khoai lang hay khoai môn, có một loại củ ít được chú ý nhưng lại mang hiệu quả hơn trong việc nhuận tràng, cải thiện tiêu hóa và giàu dinh dưỡng. Đó là củ năng non (còn gọi là củ mã thầy).

Củ năng giàu dinh dưỡng thế nào?

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh củ năng chứa:

- Lượng chất xơ thô cao, giúp nhuận tràng hiệu quả hơn khoai lang nhờ khả năng duy trì nhu động ruột, giảm táo bón.

- Vitamin C, các vitamin nhóm B, canxi, kali, magie, protein và các khoáng chất vi lượng như mangan, đồng.

- Các hợp chất chống oxy hóa như catechin, epicatechin, polyphenol giúp kháng viêm, bảo vệ gan và tim mạch.

- Nguồn đường tiêu hóa chậm, thích hợp người tiểu đường, duy trì cảm giác no và hỗ trợ kiểm soát cân nặng.

So sánh với khoai lang ít chất xơ hơn và khoai môn giàu tinh bột nhưng ít chất xơ và vitamin, củ năng rõ ràng là lựa chọn sáng giá hơn cho mùa hè, đặc biệt với người trung niên, cao tuổi.

Công dụng của củ năng

Theo Y học cổ truyền, củ năng có vị ngọt, tính hàn, thường được dùng để "ích khí, an trung, khai vị, tiêu thực, trừ nhiệt", đặc biệt hiệu quả với người tỳ vị hư hàn, táo bón.

Viện Dược liệu Nguyễn Tri Phương ghi nhận: "Củ năng nhuận tràng, giải độc, mát gan, hỗ trợ táo bón". Với chỉ số đường huyết thấp, nhiều chất xơ và nước, củ năng giúp duy trì lượng đường ổn định, cải thiện cảm giác no, phù hợp người tiểu đường và người muốn giảm cân.

Bên cạnh đó, củ năng chứa các hợp chất mang tính giải độc, giúp cải thiện chức năng gan. Lượng kali phong phú trong củ năng giúp điều hòa huyết áp, kết hợp axit béo omega như linoleic axit giúp giảm cholesterol xấu, bảo vệ tim mạch. Các chất như epicatechin gallate, flavonoid trong củ năng chống oxy hóa mạnh, giúp chống viêm, tăng miễn dịch, làm chậm lão hóa và giúp da sáng mịn.

Theo Tiến sĩ Lê Văn Hùng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), với chỉ số đường thấp và lượng kali dồi dào, củ năng là lựa chọn lý tưởng cho người trung niên, cao tuổi. Chất xơ giúp kiểm soát cân nặng và đường huyết, trong khi dưỡng chất như vitamin B6 và mangan hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và bảo vệ tim mạch.

Cách dùng củ năng mùa hè: Ăn sống; Xào với hạt sen tươi, ớt chuông, tôm,... Hấp/luộc/hầm: Hấp cùng sen hoặc hầm sườn non, củ cải; Nấu chè: Kết hợp với đậu xanh…

Lưu ý

Chọn củ tươi, vỏ nhẵn, không trầy xước; gọt sạch và rửa kỹ để tránh ký sinh trùng; Người thể hàn, đại tiện lỏng, sợ lạnh nên dùng hạn chế; Ăn 1–2 lần/tuần là đủ vì quá mức có thể gây tiêu chảy. Người dị ứng, tiêu hóa nhạy cảm nên thử lượng nhỏ trước khi dùng thường xuyên.

Trong khi khoai lang và khoai môn là lựa chọn phổ biến, củ năng non lại chứa hàm lượng chất xơ, khoáng chất, vitamin và chất chống oxy hóa vượt trội. Tác dụng bổ tỳ, nhuận tràng, bảo vệ gan và điều hòa huyết áp khiến nó trở thành "thần dược" mùa hè, đặc biệt lý tưởng cho người trung niên, cao tuổi. Hãy thêm củ năng vào thực đơn mùa hè, với tần suất hợp lý và đúng cách chế biến, để vừa giải nhiệt vừa chăm sóc đường ruột và bảo vệ sức khỏe toàn diện!


VietBF@ Sưu tập