‘Người khổng lồ’ lộ diện

[megaup]

Không quá ồn ào nhưng chỉ trong vài năm trở về đây, các ông chủ người Thái đã âm thầm tấn công và thống lĩnh rất nhiều ngành hàng, dịch vụ thiết yếu tại VN.

Với sự gần gũi về văn hóa, uy tín về chất lượng, hàng Thái mới thực sự là "người khổng lồ" mà các nhà sản xuất trong nước phải đối mặt. Đặc biệt, rau quả Thái Lan đã chính thức vượt mặt Trung Quốc để trở thành nước xuất khẩu rau quả nhiều nhất vào thị trường nội địa theo đường chính ngạch.

Trái cây VN đang gặp khó bởi hàng Thái Lan ngay trên thị trường nội địa - Ảnh: Chí Nhân

300 tỉ đồng/tháng nhập rau, quả Thái Lan

Đáng buồn hơn khi nước ta là nước nông nghiệp hàng đầu, luôn tự hào là hàng nông sản có chất lượng không thua kém bất cứ quốc gia nào nhưng rau quả Thái Lan đang lấn át hàng Việt tại chính thị trường nội địa

Theo thống kê của ngành hải quan, trong nhiều tháng liền, lượng trái cây nhập khẩu từ Thái Lan luôn tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, 6 tháng đầu năm nay, kim ngạch nhập khẩu rau quả Thái Lan về VN đạt giá trị 73 triệu USD. Đến hết tháng 7, con số này tăng thêm tới 33 triệu USD, đạt mức 106 triệu USD, chiếm 34,2% thị phần so với 23,1% của Trung Quốc. Trong khi cùng kỳ năm ngoái, thị phần của Trung Quốc là 34,2% còn Thái Lan là 29,4%. Như vậy, kim ngạch nhập khẩu rau quả từ Thái Lan lần đầu tiên đã vượt Trung Quốc và trở thành nước dẫn đầu trong việc xuất khẩu rau quả vào VN với các mặt hàng chủ yếu là sầu riêng, măng cụt, me... Con số mới nhất tính đến cuối quý 3, lượng nhập khẩu rau quả từ nước này vào VN đã đạt trên 135 triệu USD, trong khi nhập từ Trung Quốc chưa tới 100 triệu USD. Như vậy, trung bình mỗi tháng chúng ta bỏ ra khoảng 300 tỉ đồng cho việc nhập khẩu rau, quả từ Thái Lan.
Nhận xét về sự "chiếm ngôi" rau quả Trung Quốc của Thái Lan, một chuyên gia kinh tế phân tích thời gian qua có nhiều thông tin làm cho người tiêu dùng quay lưng với hàng Trung Quốc như việc hạ đặt giàn khoan trái phép trên biển Đông; nhiều rau quả nhập từ nước này có hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép mấy chục lần... Cầu giảm nên các doanh nghiệp cũng giảm nhập khẩu hàng Trung Quốc và thay vào đó là sản phẩm từ các nước lân cận mà Thái Lan là thị trường tốt cả về vị trí địa lý, chất lượng, giá cả.
Tại chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, trái cây Thái Lan đã trở thành một trong những mặt hàng ngoại nhập chủ lực. Bà Nguyễn Thanh Hà, Phó giám đốc Công ty quản lý chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, cho biết: “Người tiêu dùng bây giờ không còn chuộng hàng Trung Quốc nữa nên các vựa chuyển sang bán hàng Thái rất nhiều, cả trái cây tươi và sấy khô măng cụt, sầu riêng, chôm chôm, xoài, bòn bon, quýt, nhãn… tùy theo mùa vụ mà số lượng và chủng loại cũng có thay đổi”.

Cao hơn từ 5.000 - 7.000 đồng/kg Cùng một loại trái cây nhưng chất lượng cũng có một số khác biệt nên hàng Thái dễ dàng cạnh tranh với hàng trong nước. Từ khi có xu hướng chuyển từ trái cây Trung Quốc sang Thái Lan, chợ mình bán được hơn so với mọi lần. Người tiêu dùng rất thích dù giá cao hơn so với hàng nội địa trung bình từ 5.000 - 7.000 đồng/kg. Bà Nguyễn Thanh Hà Phó giám đốc Công ty quản lý chợ đầu mối nông sản Thủ Đức

Lấn át hàng nội địa
Điều đáng buồn là “truất ngôi” hàng Trung Quốc không phải là rau quả trong nước mà hàng Thái đã nhanh chóng "điền vào" khoảng trống. Đáng buồn hơn khi nước ta là nước nông nghiệp hàng đầu, luôn tự hào là hàng nông sản có chất lượng không thua kém bất cứ quốc gia nào nhưng rau quả Thái Lan đang lấn át hàng Việt tại chính thị trường nội địa.
Khảo sát tại TP.HCM cho thấy trái cây Thái Lan đang có mặt khắp các chợ, siêu thị, shop bán lẻ và đều chiếm ưu thế so với hàng nội địa. Tại chợ Bà Chiểu (Q.Bình Thạnh), chị Thu Hương sau khi xem đủ loại trái cây thì cuối cùng chọn mua chôm chôm Thái. Chị cho biết, từ lâu rồi gia đình chị đã không dám mua trái cây Trung Quốc vì sợ không an toàn. Gần đây đi chợ thấy người ta nhập trái cây Thái Lan về bán nhiều nên mua về ăn. "Trái cây Thái Lan đa số cũng giống trái cây của mình thôi, có loại vị hơi khác một chút nhưng mình thích mua trái cây Thái vì nhìn “đẹp mã” hơn, nhìn là muốn ăn rồi”, chị Hương nhận xét.
Tại chợ Tân Mỹ (Q.7), chị Nguyễn Thị Nga đang lựa mua bòn bon chia sẻ: "Mấy đứa nhỏ nhà mình rất thích ăn bòn bon Thái vì nó ngọt hơn bòn bon Việt. Còn mình thích bòn bon trong nước hơn vì nó chua chua ngọt ngọt nhưng đành phải chiều con. Hơn nữa, tôi nghe nói ở Thái Lan người ta quản lý vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm khá tốt nên khi mua cũng thấy yên tâm. Với lại đa số các loại trái cây Thái không mắc hơn hàng trong nước là mấy lại to tròn, tươi ngon rất thích hợp để mua làm quà biếu”. Theo bà Tư Hòa bán trái cây trên đường Cách Mạng Tháng Tám, dân mình đi du lịch Thái Lan rất nhiều và đều khen sầu riêng, măng cụt... bên đó ngon, chất lượng tốt nên khi lấy hàng Thái về bán rất chạy. “Những người đã đi qua đó rồi thì rất dễ chấp nhận. Những người chưa có cơ hội đi thì cũng muốn ăn cho biết. Do giá trái cây Thái không cao hơn bao nhiêu so với hàng trong nước nên người tiêu dùng có xu hướng thích mua hàng Thái hơn”, bà Hòa nói.
Khách quan hơn, anh Long, chủ một vựa trái cây ở chợ Thủ Đức, cho rằng khó mà so sánh trái cây VN và Thái Lan cái nào ngon hơn. Đơn cử như bòn bon và măng cụt Thái ngọt hơn, hàng VN thì chua chua ngọt ngọt. Có người thích loại này, người thích loại khác và tùy khẩu vị họ sẽ chọn cho phù hợp. Hay xoài Thái ngọt, giòn, xanh ăn ít ngán nhưng xoài cát Hòa Lộc trong nước lại thơm, ngọt, mềm được nhiều người ưa chuộng. Chọn loại nào là tùy “gu” của mỗi người nhưng có một điều mà hàng Thái hơn mình đó là trái cây của họ nhìn rất bắt mắt: quả to, bóng, đều. Họ đáp ứng được số lượng lớn mà chất lượng khá đồng nhất. “Mình vẫn nhập hàng Thái về bán vì thị trường có nhu cầu và để duy trì nguồn cung khi trái cây trong nước vào cuối vụ. Nhưng nói thật, thấy hàng Thái lấn át hàng nội địa cũng thấy rầu”, anh Long cho biết.
Có 1.001 lý do người tiêu dùng chọn rau, quả Thái Lan và có cầu thì có cung, các đầu mối nhập khẩu đang đẩy mạnh đưa hàng Thái vào nội địa. Và cuộc cạnh tranh với rau quả Thái mới thực sự khốc liệt đối với ngành nông nghiệp trong nước.

So sánh lượng rau quả nhập khẩu (chính ngạch) từ hai thị trường dẫn đầu

Nhập siêu 2,6 tỉ USD từ Thái Lan Theo Tổng cục Hải quan, tính đến hết quý 3 năm nay, kim ngạch thương mại hai chiều giữa VN và Thái Lan đạt 7,6 tỉ USD. Trong đó, VN xuất sang Thái Lan đạt giá trị 2,5 tỉ USD và nhập khẩu từ thị trường này 5,1 tỉ USD; như vậy chúng ta nhập siêu từ Thái Lan 2,6 tỉ USD. Riêng mặt hàng rau quả chúng ta nhập khẩu 135,3 triệu USD và xuất khẩu 23,8 triệu USD; VN nhập siêu 111,5 triệu USD trái cây từ nước này.

Chí Nhâ