Từng là một hoa hậu trước những năm 75 của thế kỷ 20, nữ đặc vụ gốc Việt hiếm hoi trong Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đă hai lần bắt tội phạm bị truy nă gắt gao nhất.

Vẻ đẹp thời tuổi trẻ của Meyung Robson. Ảnh: CNN
Meyung Robson (tên Việt Nam là Mỹ Dung) đăng quang trong cuộc thi Miss Saigon tổ chức năm 1970, khi đó bà 20 tuổi. "Tôi đến với cuộc thi rất t́nh cờ. Một giáo viên nói với tôi rằng: 'Sắp tới có một cuộc thi người đẹp, sao em không thử sức'. Thế là tôi đi thi, lọt vào ṿng chung kết và rất may mắn khi đoạt giải cao nhất", bà Robson tâm sự trên đài phát thanh NPR (Mỹ).
Meyung cùng gia đ́nh đến Mỹ vào những ngày cuối tháng 4/1975. Ban đầu, bố của cô nhận công việc sơn sửa nhà cửa, c̣n Meyung bắt đầu học tại Đại học bang New York ở Stony Brook. Tại đây, cô gặp gỡ một nhân viên FBI và t́nh nguyện giúp đỡ phiên dịch tài liệu cho cục điều tra. Sau đó, Meyung quyết định thử sức để trở thành một đặc vụ thực thụ.
Mọi việc không suôn sẻ ngay từ đầu. "Tôi phải chờ đợi mỏi ṃn đến khoảng 3,5 năm. Nên tôi quyết định gọi điện đến Washington vào một ngày đầu tuần để hỏi rằng 'hồ sơ của tôi đang được xử lư tới đâu rồi'. Tôi thậm chí đă viết thư cho giám đốc FBI khi đó là William Sessions và nói 'hoặc là nhận tôi hoặc cho tôi biết câu trả lời'. Sau đó một số người cảm thấy có thể tin tưởng vào năng lực của tôi và họ nhận tôi vào làm", Meyung kể.

Meyung Robson là người gốc Việt tại Mỹ đầu tiên trở thành đặc vụ FBI. Ảnh: CNN
Năm 1984, bà trở thành đặc vụ FBI người gốc Việt đầu tiên trong cơ quan. Bà trải qua một chương tŕnh tập huấn gian khổ kéo dài 16 tuần, và phải đạt điểm tối thiểu 85% tổng số điểm của 10 bài kiểm tra. Từ năm 1995, Meyung phối hợp chặt chẽ với cảnh sát Việt Nam để lùng bắt những tên tội phạm đang bị cả hai nước truy nă. Đó là những tên đă gây ra tội ác tại Mỹ, sau đó bỏ trốn về Việt Nam. Trong bảng chiến tích của ḿnh, Meyung lập công khi bắt được hai kẻ trong danh sách truy nă gắt gao nhất của FBI: một tên tội phạm gốc Việt phạm tội giết người, và một kẻ chuyên xâm phạm t́nh dục trẻ em sau này bị bắt ở Thái Lan.
Năm 1999, FBI cử Meyung đến làm việc tại Bangkok, Thái Lan. Đến năm 2004, bà quyết định nghỉ hưu. "Nhiều người cho rằng tôi vẫn là một đặc vụ nằm vùng trong vai tṛ chủ doanh nghiệp. Nếu tôi thực sự vẫn c̣n làm việc cho FBI th́ đời nào tôi lại tiết lộ. Nhưng khi tôi đă quyết định từ bỏ (FBI) th́ chắc chắn tôi sẽ từ bỏ", Meyung tâm sự.
Mở nhà hàng món ăn Việt v́ nhớ hương vị quê nhà
Meyung có sở thích như bao người phụ nữ b́nh thường: nấu ăn. "Công việc ở FBI rất căng thẳng, nên tôi chỉ muốn quên hết công việc khi về nhà với các con, và nấu ăn là một cách để tôi giải thoát khỏi công việc", Meyung chia sẻ trên CNN.

Meyung bên các món ăn Việt Nam do bà nấu tại nhà hàng ở Bangkok. Ảnh: NPR
Bangkok có thể là một thành phố đa dạng, nhưng Meyung tin rằng không có nhiều nhà hàng nấu các món Việt Nam đúng điệu. "Trước khi tôi mở nhà hàng, nhiều người bạn hỏi tôi nên đi ăn ở đâu để thưởng thức ẩm thực Việt Nam ngon nhất. Tôi nói ngay: 'Nhà tôi chứ đâu'. Nếu tôi thực sự nấu được những món ăn đậm đà Việt Nam th́ tại sao tôi phải chịu mất tiền để ra ngoài ăn những món ăn quê hương? Bí quyết chính là nằm ở nước chấm. Nếu bạn pha nước chấm đúng cách th́ món ăn sẽ rất ngon".
Đêm Giáng sinh năm 2005, bà Meyung khai trương nhà hàng Xuan Mai (tên nhà hàng đặt theo tên con gái của bà). Theo kế hoạch ban đầu, Meyung chỉ là người bỏ vốn, c̣n một người bạn Việt Nam sẽ là bếp trưởng. Thế nhưng, "chúng tôi căi nhau rất dữ vào đêm khai trương v́ tôi không thích đầu bếp lạm dụng bột ngọt và phẩm màu thực phẩm. Đầu bếp bỏ đi, do vậy chỉ c̣n ḿnh tôi tự nấu tới 10 món trong thực đơn", Meyung kể. Việc trở thành đầu bếp bất đắc dĩ trở thành một kỷ niệm đáng nhớ trong đời bà.
Meyung tự mày ṃ chế biến các món ăn Việt Nam mà không cần sử dụng các công thức mẫu. "Tôi được trời phú khả năng nêm nếm. Tôi có thể nhớ chính xác hương vị những món mà tôi từng ăn khi c̣n nhỏ. Tôi nhớ mùi vị tô bún ḅ mà tôi ăn ở Huế khi tôi đến thăm năm 11 tuổi. Ngày nay, tôi có thể nấu món này theo phong cách cung đ́nh Huế hồi xưa".

Một phần gỏi cuốn tại nhà hàng của Meyung. Ảnh: CNN
Một trong những nguyên tắc nấu ăn của Meyung là không sử dụng bột ngọt". "Người Việt Nam thường cho rất nhiều bột ngọt khi nấu bếp. Chúng tôi đă chứng kiến nhiều vấn đề về sức khỏe ở những thế hệ về sau v́ chuyện này. Tôi đă, đang và sẽ không bao giờ cho bột ngọt vào món ăn của ḿnh", Meyung khẳng định.
Sau 3 năm hoạt động, nhiều tờ báo ở Thái Lan ca ngợi nhà hàng của bà Meyung và hào phóng nhận định bà là một trong những đầu bếp xuất sắc nhất Bangkok. Meyung không ngại thừa nhận thực khách đến với nhà hàng của bà v́ sự ṭ ṃ trước tiên. "Dù tôi chẳng muốn, nhưng trong đầu mọi người hiện sẵn công thức như 'cựu hoa hậu + cựu đặc vụ FBI + đầu bếp'. Cái danh FBI có thể khiến khách hào hứng. Nhưng tin tôi đi, nếu bạn nấu ăn dở tệ th́ chẳng ai quay trở lại", Meyung nói.
Những kỹ năng khi c̣n là đặc vụ FBI giúp ích ǵ cho Meyung trong việc kinh doanh nhà hàng? "Có thể là kỹ năng nắm bắt khách hàng. Tôi t́m hiểu nhu cầu và thái độ của họ, để từ đó có thể phục vụ thực khách tốt hơn. C̣n những kỹ năng khác th́ tôi không thể chia sẻ được. Đó là bí mật kinh doanh", Meyung nói.
Đối với Meyung, hộ chiếu của bà mang quốc tịch Mỹ, nhưng tâm hồn bà luôn là người Việt Nam, c̣n trái tim bà hiện là một trong những nhà hàng món ăn Việt Nam nổi tiếng nhất ở Bangkok.
Minh Anh