Những ẩn họa theo sau đề xuất thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ

[Romano]

“Nếu cho phép thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ một cách thoải mái thì hệ quả là khuynh hướng nhập siêu gần như không kiểm soát được”, ông Bùi Ngọc Sơn, Trưởng phòng Kinh tế Quốc tế, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính trị thế giới trao đổi với Một Thế Giới
Liên quan đến kiến nghị của Hiệp hội doanh nghiệp Trung Quốc và Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) về việc thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ tại Việt Nam, PV Một Thế Giới đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Ngọc Sơn, Trưởng phòng Kinh tế Quốc tế, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính trị thế giới.
Xin ông cho biết quan điểm đối với kiến nghị thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ tại Việt Nam mới đây của Hiệp hội doanh nghiệp Trung Quốc?
Hiện giao thương biên mậu giữa Trung Quốc và Việt Nam là rất lớn, đồng Nhân dân tệ mặc dù chưa được công nhận về mặt pháp lý nhưng cũng đang ở quy mô lớn.
Do đó tôi cho rằng, nếu cho phép giao dịch thanh toán bằng Nhân dân tệ sẽ khiến quy mô giao dịch đồng Nhân dân tệ trong nền kinh tế Việt Nam là cực lớn. Điều này buộc NHNN trong dự trữ ngoại tệ quốc gia phải tính đến nguồn không nhỏ là đồng Nhân dân tệ.
Hai đơn vị trên cho rằng, nếu thị trường thanh toán Nhân dân tệ được đưa vào nội địa Việt Nam và được ngân hàng thực hiện theo đường chính ngạch có thể tăng cường đóng góp trong việc thu thuế và công tác phòng chống rửa tiền, thưa ông?
Lập luận này không hợp lý do vấn đề rửa tiền liên quan đến các quy tắc về mặt khai báo nguồn gốc đồng tiền, thân nhân người rút tiền và quy mô, mục đích, sử dụng tiền không liên quan đến đồng tiền khác nhau.
Nói dùng nhân dân tệ chống rửa tiền là vô lý vì ở Trung Quốc nhiều quan chức rửa tiền tham nhũng như vậy, bản thân Trung Quốc cũng chưa phòng chống rửa tiền.
Theo ông việc thanh toán trực tiếp đồng Nhân dân tệ sẽ tạo ra những rủi ro gì? Đặc biệt hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc?
Nếu cho phép đồng Nhân dân tệ lưu hành thoải mái khuynh hướng nhập siêu gần như không kiểm soát được.
Thậm chí nếu giao dịch bằng đồng nhân dân tệ phải kiểm soát chặt hơn thay vì mở rộng, các giao lưu buôn bán thương nhân Trung Quốc không gặp rủi ro, không mất chi phí chuyển đổi tiền… hàng Trung Quốc sẽ tràn ngập và Việt Nam sẽ không quản lý được.
Hiện, Trung Quốc có những chính sách bán phá giá, khiến Việt Nam sẽ càng khó. Trung Quốc cũng đang trong giai đoạn bỏ những thiết bị máy móc công nghệ cũ nhưng lại là thời điểm Việt Nam cần ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là nông sản.
Về mặt dự trữ ngoại tệ, NHNN phải tăng thêm khi giả sử có vấn đề rắc rối phải mang dự trữ ra để trang trải cân bằng ngân sách quốc gia nếu thiếu đồng Yên, đồng Đô la, phải nhờ đến Trung Quốc và như vậy phải lệ thuộc vào đồng Nhân dân tệ.
Lệ thuộc thứ 2 khi cho phép lưu hành đồng Nhân dân tệ đó là chính sách tiền tệ hiện tại đã bị tác động bởi các chính sách đồng Yên và Đô la, nếu chịu thêm tác động cực lớn từ Nhân dân tệ, Ngân hàng sẽ không có sức chống lại sức ép do đó rủi ro dự trữ và chính sách tiền tệ lớn.
Đặc biệt với các dự án Trung Quốc đầu tư tại Việt Nam, Ngân hàng được tiếp ứng vào các dự án này nếu đưa ra chính sách vay, thanh toán đồng Nhân dân tệ được hạ lãi suất cho vay. Như vậy Trung Quốc sẽ nắm trong tay tất cả theo đó sẽ mở rộng đầu tư vào Việt Nam với quy mô lớn hơn.
Nếu đi vào việc này khuyến khích hàng hóa Trung Quốc vào Việt Nam qua đường biên mậu, cả chính ngạch cũng gần như mở cửa.
Thứ 3, mặt chính sách tiền tệ chi phối nhiều, về mặt đầu tư chi phối, thậm chí rủi ro quốc gia ở khối dự trữ ngoại tệ cũng rủi ro thêm. Như vậy Việt Nam chỉ hại mà không lợi.
2 đơn vị kể trên cho rằng, quy định giới hạn tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với khách hàng không vượt quá 15% vốn tự có của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang gây trở ngại cho sự phát triển của chi nhánh ngân hàng Trung Quốc tại Việt Nam?
Theo tôi, nếu cho phép các chi nhánh của ngân hàng Trung Quốc ở Việt Nam tăng thêm thị phần thì họ sẽ được hưởng lợi nhiều, do không phải chịu rủi ro hoán đổi tiền tệ.
Như vậy tiền tệ ở Trung Quốc đã nhiều lại được hợp thức hóa sẽ tăng lên khiến các ngân hàng Trung Quốc sẽ được lợi. Nếu được phép cho vay thoải mái vào các dự án đầu tư nước ngoài, ngân hàng Trung Quốc sẽ bỏ tiền vào dự án Trung Quốc đang đầu tư tại Việt Nam.
Xin cảm ơn ông đã dành cho báo Điện tử Một Thế Giới cuộc trao đổi này!
Thu Phương thực hiện

Những ẩn họa theo sau đề xuất thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ : Ban NUOC