California đang vượt qua Ba Tây, để trở thành nền kinh tế lớn vào hàng thứ bảy trên thế giới. Tiểu bang đông dân nhất nước Mỹ này được củng cố bởi sự gia tăng của công ăn việc làm, giá nhà, mức thu nhập cá nhân và công ty. California vươn lên như vậy, cách một năm sau khi tiểu bang này vượt qua Nga và Ư.
Tàu chở hàng đang chuẩn bị rời thương cảnh Oakland, Bắc California đầu tháng Giêng 2015. (Justin Sullivan/Getty Images)
Tổng sản lượng nội địa ṛng của California lên tới $2.20 ngàn tỷ Mỹ kim trong năm 2013, và mở rộng ra thêm trong năm ngoái bằng hầu hết mọi biện pháp, theo dữ liệu do Bloomberg soạn thảo cho biết. Ngược lại, tổng sản phẩm nội địa của Ba Tây giảm bớt 1 phần trăm từ mức $2.25 ngàn tỷ Mỹ kim, trong ba tam cá nguyệt đầu tiên của năm 2014, v́ khối lượng xuất cảng nguyên liệu thô của nước này đă sụt giảm.
Thống Đốc Jerry Brown, 76 tuổi, tuyên thệ nhậm chức đầu tháng Giêng này, để giữ chức vụ thêm một nhiệm kỳ thứ tư, một sự kiện chưa từng thấy trong lịch sử California. Ông đốc thúc bước ngoặt kinh tế này, giữa lúc ông lèo lái tiểu bang ra khỏi t́nh trạng thâm thủng ngân sách và khủng hoảng tài chánh dai dẳng.
T́nh trạng của California lúc đó đă khiến cho ông Mitt Romney, ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Ḥa năm 2012, so sánh California với Hy Lạp. Tổng sản lượng của Hy Lạp chỉ bằng khoảng một phần mười của California.
Các công ty có trụ sở ở California, từ Apple cho tới Walt Disney, đều đem lại cho các nhà đầu tư một mức lợi nhuận tổng cộng là 119 phần trăm, từ tháng 1 năm 2011, so với 96 phần trăm theo chỉ số Standard & Poor 500. Năm 2011 là năm mà ông Brown trở lại đảm nhận chức vụ thống đốc.
Nền kinh tế của ông Brown đă duy tŕ được đà tăng tưởng từ năm 2013, khi giá trị của hàng hóa và các dịch vụ được sản xuất ra trong tiểu bang đă vượt lên trên Nga và Ư, để nâng California lên đứng hàng thứ 8 trên thế giới. Mức tăng trưởng trung b́nh của California là 4.1 phần trăm mỗi năm, tính trong ba năm đầu tiên của nhiệm kỳ gần đây nhất của Thống Đốc Brown.
Brazil có dân số đông hơn gấp năm lần so với dân số 38.3 triệu người của California. Các nhà kinh tế ở Ba Tây đă hạ thấp bớt mức tăng trưởng mà họ dự đoán. Họ cũng nâng cao mức lạm phát được dự báo cho năm nay, vào ngày 12 tháng 1. Trong lúc ấy, các ngân hàng trung ương tăng mức lăi suất tại Ba Tây, thị trường mới vươn lên, lớn vào hàng thứ hai trên thế giới. Nền kinh tế của nước này tăng trưởng 0.1 phần trăm trong tam cá nguyệt thứ ba, trong ba tháng trước, sau khi giảm bớt 0.6 phần trăm trong tam cá nguyệt thứ nh́.
Trong cuộc phỏng vấn của Bloomberg News, Thống Đốc Brown nói, “Các quốc gia giàu tài nguyên xưa nay thường phát đạt lên rồi tàn tạ. Chúng tôi không lệ thuộc vào một ngành kỹ nghệ hoặc một nguồn tài nguyên cá biệt.”
Ông Brown nói rằng nền kinh tế California có thể mở rộng ra hơn nữa, khi tiểu bang này trở nên hăng hái chủ động hơn trong việc đ̣i phải sử dụng các nguồn năng lượng cón thể tái tại được, và bớt sử dụng xăng.
California vươn lên giữa lúc Ngân Hàng Thế Giới cắt giảm mức độ tăng trưởng toàn cầu được dự báo trong năm nay. Lư do là v́ nền kinh tế đang cải thiện của Mỹ, và giá nhiên liệu thấp, đều không bù đắp đượccho nỗi thất vọng ở những nơi khác trên thế giới.
California dẫn đầu các tiểu bang Hoa Kỳ trong ngành nông nghiệp, công nghệ và mức tăng trưởng thu nhập từ chế tạo sản xuất, theo dữ liệu Bloomberg cho thấy. Tính theo chỉ số S & P 500, California là nơi có các công ty nhiều hơn só với bất cứ tiểu bang nào khác. Mức tăng trưởng việc làm của tiểu bang này tăng nhanh hơn mức tăng trưởng việc làm toan quốc, trong chín tháng đầu của năm ngoái. California có 15.7 triệu người làm việc trong những ngành phi nông nghiệp, và đây là mức cao nhất của mọi thời kỳ.
Vẫn c̣n nhiều mối thách đố. Số lượng việc làm tăng thêm lại trong tháng 6 năm ngoái, lên tới những mức trước khi xảy ra đợt suy thoái kéo dài 18 tháng và kết thúc vào năm 2009. Thế nhưng tỷ lệ thất nghiệp 7.2 phần trăm của California, tính cho đến tháng 11, là ngang với Mississippi. Cả hai tiểu bang này cùng đứng thứ hai, trong số các tiểu bang của My, về tỷ lệ thất nghiệp.
Gần một phần tư trong tổng s1ô cư dân California đng sống trong nghèo đói. Đây là tỷ lệ cao nhất trên toàn quốc, theo Nha Điều Tra Dân Số Hoa Kỳ cho biết. Chi tiêu dành cho phúc lợi xă hội vẫn c̣n thấp hơn so với trước khi cuộc suy thoái bắt đầu.