Ở Mỹ người nuôi chó mà để chó cắn người th́ sự việc không đơn giản như nhiều nước khác. Nếu muốn nuôi chó bạn nên hiểu luật pháp bên Mỹ. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Ngọc Lan/Người Việt
WESTMINSTER, Calif. (NV) – Càng ngày, chuyện nuôi một con chó ở Mỹ càng trở nên đắt đỏ hơn bao giờ hết, bởi lẽ chó không chỉ là chó, mà nó gần như được xem là một thành viên của gia đ́nh. Trong năm 2015, số tiền người Mỹ chi ra cho việc nuôi thú cưng nói chung, trong đó nhiều nhất là chó, lên tới 60.5 tỉ đô la (con số này ở năm 2012 là 52 tỉ), cao hơn 25% so với 5 năm trước.
Chính v́ chó được đối xử một cách đặc biệt như thế bởi các đặc tính của nó, cho nên luật pháp cũng có những điều rất riêng dành cho chó, hay nói đúng hơn là dành cho chủ chó.
Nhân chuyện một người bị chó cắn, chủ chó bị thưa kiện, cùng các thông tin mà luật sư cung cấp liên quan đến việc nuôi chó, thiết nghĩ sẽ là điều để những ai đang nuôi hoặc dự định nuôi chó có thêm những suy nghĩ về thú cưng của ḿnh.
Chó được đối xử một cách đặc biệt bởi các đặc tính của nó, nên luật pháp cũng có những điều rất riêng dành cho chủ chó. (H́nh ḿnh họa: Tuyền Phan/Người Việt)
* Từ một vụ chó cắn
“Vào khoảng 10 giờ sáng Chủ Nhật, ngày 8 Tháng Chín, 2013, bà Tuyết Nguyễn đến thăm người hàng xóm tên Mai Hồng. Cả hai đều cùng ở khu mobile home 14081 trên đường Magnolia. Khi đó cửa trước nhà bà Hồng mở nên con chó nhỏ của nhà bà Mai chạy ra cắn và làm xước chỗ gần đầu gối chân trái của bà Tuyết. Bà Mai nhanh chóng ôm con chó bỏ vào nhà, rồi sau đó có xứt dầu vào chỗ vết thương nhỏ đó cho bà Tuyết.
Bà Tuyết hỏi con chó có được chích ngừa chưa, bà Hồng khẳng định có. Khi bà Tuyết yêu cầu cho coi giấy chích ngừa th́ bà Hồng nói sẽ đưa sau. Thế là bà Tuyết đi về.
Hôm sau, Thứ Hai, bà Tuyết đi bác sĩ gia đ́nh nói về vết thương bị chó cắn. Bác sĩ đề nghị bà cần phải t́m hiểu coi liệu con chó có được chích ngừa bệnh dại không. Thế là bà Tuyết lại sang hỏi bà Hồng nhưng bà Hồng không đưa. Cuối cùng, sang ngày Thứ Ba, bà Tuyết quyết định báo cảnh sát nhờ hỗ trợ.” Đó là ghi nhận của cảnh sát viên J. Nguyễn thuộc Sở Cảnh Sát Westminster theo lời khai của bà Tuyết Nguyễn.
Cũng trong bản báo cáo liên quan đến chuyện “chó cắn” này th́ trưa Thứ Tư, 11 Tháng Chín, cảnh sát viên J. Nguyễn đến gặp bà Mai Hồng. Bà Mai xác nhận là bà Tuyết có ghé thăm bà và bị con chó nhảy lên người. Nhưng bà không tin rằng con chó cắn bà Tuyết. Bà cũng cho biết con chó thuộc về con gái bà, là cô Kimberly Trần. Khi đó cô Kimberly không có ở nhà.
Chiều cùng ngày, cô Kimberly đến bàn tiếp tân của Sở Cảnh Sát Westminster nói chuyện với cảnh sát J. Nguyễn và đưa giấy chứng nhận đă chích ngừa bệnh dại cho con chó. Theo ông J. Nguyễn, giấy chứng nhận cho biết con chó đó được chích ngừa ngày 9 Tháng 11, 2011 và lịch chích lần tới là 8 Tháng 11, 2014.
Cảnh sát đă đưa bà Tuyết xem giấy chích ngừa này và bà Tuyết cho biết không cần thêm sự hỗ trợ từ phía cảnh sát nữa.
Bản báo cáo của cảnh sát J. Nguyễn cũng cho biết các cuộc nói chuyện đều được thu âm theo luật và ông cũng có chụp h́nh con chó và vết thương bị chó cắn của bà Tuyết.
* Đến đơn kiện của luật sư
Câu chuyện xảy ra từ Tháng Chín, 2013, mọi chuyện tưởng như ch́m vào quên lăng, th́ hai năm sau, Tháng Chín, 2015, cô Kimberly Trần, chủ nhân con chó, người mà hai tháng sau khi chuyện chó cắn xảy ra, đă dọn nhà đi khỏi khu mobile home này, nhận được đơn thưa từ văn pḥng luật sư về tội để chó cắn bà Tuyết Nguyễn.
“Má tôi nói con chó không có cắn người ta. Tôi gọi cho văn pḥng luật sư ghi trên hồ sơ để nói vậy, nhưng họ bảo tôi có bảo hiểm nhà không, nếu không có th́ chuẩn bị ra ṭa. Mobile home tôi ở hồi đó cũ kỹ rồi, đâu có ai bán bảo hiểm. Sau đó chỗ văn pḥng luật sư lại gọi đến nói nếu đồng ư bồi thường $10,000 th́ không phải ra ṭa. Tôi nói tôi không có tiền. Sau đó họ lại gọi nói tôi bồi thường $5,000 cũng được, nhưng với tôi $100 tôi cũng không có v́ tôi đang thất nghiệp,” cô Kimberly kể.
Trong khi đó, bà Tuyết Nguyễn, người bị chó cắn, nay ngoài 70 tuổi, người đứng đơn thưa, cũng không nhớ chuyện chó cắn này, cho đến khi được nhắc lại.
Bà Tuyết, vẫn c̣n ở trong mobile home trên đường Magnolia, kể: “Ngày hôm sau khi bị chó cắn, vết thương sưng lên nên tôi đi bác sĩ. Bác sĩ kêu tôi phải hỏi xem con chó có chích ngừa dại không, chứ bác sĩ không có chích thuốc ǵ cho tôi được mà chỉ chờ đợi để xem trong 7-10 ngày có biểu hiện của bệnh dại hay không thôi. Tôi đến nhà hỏi hoài bà Mai không đưa, mà lại c̣n nói với hàng xóm là tôi đến làm tiền bả, nên tôi giận lắm. Đến ngày Thứ Ba th́ con tôi nói phải báo cảnh sát và nhờ luật sư giúp luôn, nên tôi mới đi gặp luật sư.”
“Lúc đó, luật sư đề nghị tôi đi khám bệnh, làm các xét nghiệm như thế nào th́ tôi làm theo như vậy. Nhưng rồi sau đó thấy vết thương cũng lành, tôi không bị ǵ th́ mọi chuyện tôi cũng không c̣n nhớ nữa, mấy năm rồi. Chỉ có thỉnh thoảng chỗ luật sư có gọi hỏi biết nhà đó dọn đi đâu không th́ tôi nói không biết,” bà Tuyết cho biết.
Chó không chỉ là chó, mà nó gần như được xem là một thành viên của gia đ́nh (H́nh minh họa: Facebook Trúc Linh Ngô)
* Chó cắn người, chủ chó lănh hậu quả
Câu chuyện “chó cắn” trên, ai đúng ai sai hay xử phạt như thế nào là phán xét của ṭa trong thời gian tới. Tuy nhiên, cuộc tṛ chuyện của phóng viên Người Việt với Luật Sư Đỗ Hiếu Liêm, thuộc văn pḥng Luật Sư Liem H Do & Associates, cho thấy thực tế nhiều người nuôi chó nhưng thực sự chưa hiểu hết về luật dành cho chó hay chủ chó ở California.
Luật Sư Liêm cho biết: “Theo luật của tiểu bang California, nếu con chó cắn người, gọi là 'strict liability' đương nhiên coi như chủ chó có lỗi. Trong khi với tai nạn đụng xe, ḿnh cần phải chứng minh đối phương bất cẩn, quẹo ẩu, quá tốc độ... dẫn đến tai nạn, th́ với trường hợp chó cắn, nạn nhân không cần chứng minh chủ chó bất cẩn để chó chạy ra ngoài cắn ḿnh. Cứ chó cắn người th́ chủ chó phải có trách nhiệm.”
Đặc biệt, theo ông, “Do vấn đề 'strict liability' nên có nhiều trường hợp ḿnh vô nhà người ta không có giấy phép, chó người ta cắn ḿnh, th́ chủ chó vẫn phải chịu trách nhiệm, chứ không thể nói khác. Dĩ nhiên lỗi sẽ nặng hơn trong trường hợp con chó rời khỏi nhà của chủ chó.”
“Mặc dù trong mấy chục năm qua ở quận Cam không hề có trường hợp chó dại nào nhưng trên nguyên tắc chó phải được chủng ngừa, chó phải có dây buộc để không chạy lung tung khi ra ngoài để có thể cắn người ta,” ông nói thêm.
Liên quan đến thiệt hại từ việc bị chó cắn, theo Luật Sư Liêm là “khó nói lắm!” bởi “Ảnh hưởng từ chuyện chó cắn có thể là ảnh hưởng về thương tích và ảnh hưởng về tinh thần.”
Ông phân tích, “Có những trường hợp đứa nhỏ bị chó cắn có thể bị ảnh hưởng tinh thần suốt đời cho đến lớn, tức sau khi bị chó cắn rồi th́ sau này lớn lên, cứ thấy chó là sợ. Điều đó là có thật.”
Về thương tích, theo ông, có hai thương tích thường xảy ra. “Thứ nhất khi chó cắn th́ phải có vết thương, nếu vết thương không bị làm độc th́ cũng vài ngày vài tuần mới lành. Nhưng có những trường hợp, nhất là chó lớn cắn, như Pit Bull hay German Shepherd khi được lệnh cắn là nó cắn không nhả, th́ người ta thường phải vùng mới thoát ra, và như vậy họ có thể bị thương tích khác ngoài vết cắn, như đau lưng đau tay đau chân. Đó là những trường hợp dân sự.
Ngoài ra có những trường hợp h́nh sự là v́ con chó được huấn luyện để tấn công người khác, th́ chủ chó không chỉ bị truy tố về dân sự mà c̣n về h́nh sự nữa.”
Luật Sư Liêm cho rằng, “Khi chó cắn người ta, nếu hai bên không giải quyết êm thấm, dẫn đến đi kiện th́ thường bảo hiểm nhà của chủ chó chịu trách nhiệm. Nếu chó ḿnh cắn người ta, và luật sư của nạn nhân gọi đến ḿnh th́ ḿnh chỉ cần thông báo cho hăng bảo hiểm của ḿnh để cho biết rằng con chó cắn người ta, giờ bị kiện th́ thường hăng bảo hiểm nhà sẽ lo những vụ này.”
Ông nhấn mạnh, “Luật sư của nạn nhân có quyền trong ṿng 2 năm kể từ khi chuyện chó cắn xảy ra để kiện chủ chó. Khi nhận được đơn kiện, bị đơn có 30 ngày để trả lời đơn kiện. Đừng bao giờ cho rằng ḿnh không có lỗi rồi liệng đơn vô sọt rác. Không được làm như vậy. Khi nhận được đơn kiện bị đơn có bổn phận phải gọi liền cho bảo hiểm nhà (home insurance) báo họ biết ngày ḿnh được trao đơn kiện, yêu cầu họ bảo vệ ḿnh. Khi đó bảo hiểm sẽ mướn luật sư để bảo vệ ḿnh.”
“Nếu chủ chó bỏ qua, không trả lời thư ṭa, mà bên thưa vẫn đi tới th́ có thể người chủ chó bị Default judgment (bản án mặc định). Khi bị Default judgment th́ bản án mặc định này sẽ link vô nhà, lúc đó chủ chó mới cho báo hiểm biết th́ bảo hiểm có thể từ chối v́ chủ nhà đă không cho bảo hiểm biết ngay từ khi bị kiện, họ có quyền không trả tiền án đó.”
“Trong trường hợp nếu chủ chó là người thuê nhà, mà chủ nhà biết con chó từng tấn công người ta th́ lần tới khi xảy ra chuyện con chó đó cắn người th́ chủ nhà sẽ phải chịu trách nhiệm, bảo hiểm nhà của chủ nhà phải chịu trách nhiệm.”
Luật Sư Đỗ Hiếu Liêm tốt nghiệp ngành luật năm 1983 tại University of Hawaii. Năm 1987 ông lấy bằng hành nghề ở California và từ năm 1988, Luật sư Đỗ Hiếu Liêm hành nghề tại Orange County cho đến hiện nay.
“Vấn đề quan trọng là khi có chuyện xảy ra ḿnh đừng coi thường, cho là ḿnh không có lỗi là được. Ở Mỹ cần biết luật và tuân thủ luật,” Luật Sư Liêm nói.
---
Liên lạc tác giả:
Ngoclan@nguoi-viet.com