Tranh cãi không hồi kết về tên gọi Sài Gòn

[Romano]

Sài Gòn là mảnh đất có lịch sử từ lâu đời thế nhưng cho tới nay tên gọi của nó vẫn chưa thể được làm sáng tỏ. Chính vì thế mà tên gọi ...Sài Gòn đã trở thành câu chuyện gây tranh cãi nhiều nhất. Dưới đây là 1 số thông tin đáng chú ý về vấn đề này. Nếu lấy các quy tắc đặt địa danh của các cụ ngày xưa làm tiêu chuẩn để suy luận thì ta thấy ngay các thuyết trên đây về nguồn gốc và ý nghĩa của Sàigòn không ổn. Tên gọi vùng đất có lịch sử hơn 300 năm như một câu đố thách thức các nhà nghiên cứu và những ai yêu mến Sài Gòn lâu nay. Tập hợp từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau, nhà nghiên cứu Nguyễn Ngọc Huy đã có loạt bài viết xuất xứ, ý nghĩa tên gọi Sài Gòn, vốn có nhiều quan điểm khác nhau. Tạp chí Khám phá trân trọng gửi tới bạn đọc loạt bài nhiều thông tin thú vị này.

Các cụ có thể dịch nghĩa một địa danh Khmer đã có. Thí dụ như tên Bến Nghé phát xuất từ tiếng Khmer Kompong Krabei có nghĩa la Vũng Trâu. Theo sử Khmer mà ông Malleret viện dẫn thì ngoài Prei Nokor, vua Campuchia còn cho chúa Nguyễn đạt sở thuế ở Kas Krobey. Chữ Krobey rất gần Krabei, và có thể Kas Krobey với Kompong Krobei cũng là một và có nghĩa là Vũng Trâu, Bến Trâu gì đó.

Nhưng tên theo hai loại trên đây là do người Việt Nam bình dân đặt ra khi mới đến một địa phương, về sau, khi đã có nhiều người Việt Nam ở và triều đình Việt Nam đặt ra các đơn vị hành chánh, thì triều đình lại dùng tiếng Hán Việt như Trấn Biên, Phiên Trấn, Phước Long, Phước Tuy v.v…

Mặt khác, khi viết sử hay viết sách địa lý mà gặp một tên nôm do người bình dân đã đặt, các cụ đã dịch nó ra tiếng Hán Việt chứ ít khi chịu chép tên nôm. Như Ba Giỗng, các cụ dịch là Tam Phụ và Bến Nghé, các cụ dịch lại là Ngưu Chử khi chép vào sách chứ không chịu viết tên nôm là Ba Giồng, Bến Nghé.

Nếu lấy các quy tắc đặt địa danh của các cụ ngày xưa làm tiêu chuẩn để suy luận thì ta thấy ngay các thuyết trên đây về nguồn gốc và ý nghĩa của Sàigòn không ổn.Nếu các cụ ta ngày xua muốn dịch tiếng Khmer Prei Kor ra tiếng Việt thì các cụ đã dùng tên Củi Gòn, Cây Gòn hay Rừng Gòn để đạt cho địa phương này, chứ không ghép một tiếng Hán Việt là Sài với một tiếng nôm là Gòn để thành Sàigòn. Cũng nhu khi dịch Kompong Krabei ra tiếng Việt, các cụ đã gọi là Bến Nghé chứ không nói Tân Nghé, Chử Nghế hay Ngạn Nghé (Tân, Chử và Ngạn là những tiếng Hán Việt có nghĩa là cái cồn nhỏ, bến sông, bờ sông).

Nếu bảo rằng gòn là một loại cây không có tên Hán Việt và các cụ đã dùng tên ấy như tiếng Hán Việt thì các cụ đã theo văn phạm Hán Việt mà gọi Củi Gòn là Gòn Sài chớ không thể gọi là Sài Gòn.

Chữ Sài là tiếng Hán Việt có nghĩa là Củi, nhưng cũng chữ ấy mà dùng làm chữ nôm thì lại đọc là Thầy. Vậy, nếu đọc theo tiếng nôm hoàn toàn hai chữ mà ông bà chúng ta dùng để chỉ tên đất ta đang nghiên cứu thì ta có Thầy Gòn. Tên này rất gần với Tây Ngòn hay Thầy Ngồnn là những tiếng Hán Việt Tây Công hay Ðề Ngạn đọc theo giọng Trung Hoa.

Nhưng các cụ ngày xưa rất sính dùng tiếng Hán Việt. Ðến như tiếng nôm hoàn toàn là Ba Giồng, Bến Nghé mà các cụ còn nhất định phải dịch ra là Tam Phụ, Ngưu Chử khi viết vào sách vở thì không lý do gì các cụ lại không dùng các tiếng Hán Việt đã sẵn có là Tây Cống hay Ðề Ngạn, mà lại dùng tiếng Thầy Gòn là tiếng phiên âm theo giọng của người Trung Hoa.

Vậy, các thuyết kể trên đây đều không vững cả.

Cuối cùng, chỉ còn một dấu vết nhỏ trong các tài liệu nói về ý nghĩa và nguồn gốc tên Sàigòn có thể giúp ta một lối thoát: đó là việc ông Lê Văn Phát cho biết rằng người Lào đã gọi vùng Chợ Lớn ngày nay là Cai ngon, mà Cai ngon theo tiếng Thái có nghĩa là Rừng Chỗi Cây Gòn.

Chúng tôi không biết tiếng Lào hay tiếng Thái nên không thể xác nhận được ý nghĩa của Cai Ngon theo tiếng Thái, nhưng nếu quả đúng như ông Lê Văn Phát nói thì tên Sàigòn do ông bà ta phiên âm từ tiếng Thái Cai Ngon và bỏ dấu theo giọng Việt Nam như thông lệ.

Xét về mặt nguyên tắc đạt địa danh của ông bà chúng ta ngày xưa, thì vấn đề này có thể kể là tạm giải quyết. Nhưng nghi vấn còn lại là tại sao lại có tiếng Lào hay tiếng Thái lọt vào đây?

ten gi thi ten dung goi la ten cua thang khi gia la ok roi

Originally Posted by canhdieubay

ten gi thi ten dung goi la ten cua thang khi gia la ok roi

Băng đảng HCM

Đĩ HCM


nghe cũng hợp lý hợp tình

Đảng cướp Minh đầu bạc được không?

Tranh cãi hay không thì đối với người Việt VNCH nó lúc nào và mải mải vẩn là Sài Gòn.

SAIGON

Nên gọi SÈGÒNG nghe hay hơn, chứ còn Sài Gòn thì có còn... "Sài Gòn thất thủ", "Sài Gòn tan tác", "Sài Gòn buông súng đầu hàng vô điều kiện", "Sài Gòn đào ngũ trước địch quân", "Nỗi ô nhục mang tên Sài Gòn", vv và vvv...

Tiên sư cha chúng nó!!!

Đặt tên Hồ Chí Minh với mục đích nhắc nhở toàn dân Việt Nam tội đồ Hồ Chí Minh, cộng sản chưa từng được dân bầu mà chỉ ăn cướp chính quyền, lịch sử xưa nay chưa có một người dân nào bổ phiếu cho cộng sản từ Nga đến tàu Cuba, Lào Triều Tiên và Việt Nam, cộng sản cướp chính quyền rồi luôn dùng quân đội, công an trấn áp toàn dân, có đúng không quý bạn.

Nhưng nghi vấn còn lại là tại sao lại có tiếng Lào hay tiếng Thái lọt vào đây?
vì Thái dúi và tào lao....
1 tài liệu khác
Theo Phủ Biên Tạp Lục của Lê Quý Đôn viết năm 1776, năm 1674 Thống suất Nguyễn Dương Lâm vâng lệnh chúa Nguyễn đánh Cao Miên và phá vỡ "Lũy Sài Gòn" (theo Hán Nho viết là "Sài Côn"). Đây là lần đầu tiên chữ "Sài Gòn" xuất hiện trong tài liệu Việt Nam. Vì thiếu chữ viết nên chữ Hán - "Côn" - được dùng thế cho "Gòn". Như vậy, ngay từ năm 1674 đã có địa danh Sài Gòn, không phải đợi đến năm 1778 khi người Tàu ở Cù Lao Phố bị quân Tây Sơn tiêu diệt rồi chạy xuống lập nên Thầy Ngòn tức Đề Ngạn, hay Xi Coón tức Tây Cống.

Tên sài gòn đã đi vào thơ ca.
Tên Hồ Chí Minh đã đi vào quần chúng.... ta.