Nhiều bang miền nam nước Mỹ đang chịu t́nh cảnh mất điện và nước do thời tiết lạnh bất thường, trong đó thiệt hại nặng nề nhất là Texas.
Khối không khí lạnh khổng lồ ở Bắc Cực đang bao phủ phần lớn các bang của Mỹ và lấn sâu xuống phía nam, khiến các khu vực vốn có khí hậu ôn ḥa ở đây hứng chịu đợt giá lạnh kỷ lục trong hàng chục năm qua. Nhiệt độ xuống thấp khiến nhu cầu sưởi ấm của người dân tăng đột biến, gây ra t́nh trạng quá tải của hệ thống điện, dẫn đến các sự cố mất điện diện rộng.
Ở Texas, 3 triệu hộ gia đ́nh bị mất điện hôm 17/2. Sau nỗ lực khắc phục của các công ty cấp điện, hầu hết các khu vực đă được cấp điện trở lại, nhưng vẫn c̣n khoảng 325.000 ngôi nhà chưa có điện. Giới chức bang cho biết vẫn có khả năng cắt điện luân phiên để giảm tải cho mạng lưới.
Đợt giá lạnh bất thường cũng cắt nguồn điện của hơn 320.000 hộ dân ở bang Louisiana, Mississippi và Alabama. Khoảng 70.000 vụ mất điện cũng xảy ra tại miền đông bang Kentucky, trong khi gần 67.000 gia đ́nh không có điện ở Tây Virginia.
Bang Oregon cũng ghi nhận hơn 100.000 hộ bị mất điện vào ngày 18/2. Giám đốc công ty điện lực Portland General Electric cho biết năng lượng có thể được khôi phục cho khoảng 90% trong số này trong ngày hôm nay.
Người dân xếp hàng tại một điểm cấp nước ở Houston hôm 18/2. Ảnh: AP.
Điện bị cắt giữa trời lạnh giá, buộc nhiều hộ gia đ́nh phải sử dụng các loại máy sưởi dùng gas, dẫn đến những tai nạn thương tâm khiến gần 50 người thiệt mạng. Một gia đ́nh ở Houston, Texas, tử vong v́ nhiễm độc khí CO khi để xe nổ máy trong garage kín. Một người phụ nữ và ba đứa cháu thiệt mạng trong đám cháy dường như bắt nguồn từ ḷ sưởi trong nhà.
Các công ty điện từ bang Minnesota đến Texas phải áp dụng cắt điện luân phiên, đồng thời kêu gọi khách hàng tiết kiệm điện để giảm tải cho hệ thống. Thống đốc Texas Greg Abbott cảnh báo người dân "vẫn chưa thoát khỏi nguy hiểm" do nhiệt độ vẫn ở mức thấp, trong khi khu vực trung nam bang đang bị đe dọa bởi một trận băo lớn và gián đoạn nguồn cung cấp lương thực.
Điện đă được cấp lại cho nhiều hộ gia đ́nh và doanh nghiệp ở các bang miền nam nước Mỹ hôm 18/2, nhưng khủng hoảng dường như sẽ c̣n kéo dài khi nhiều người không có nước sạch để uống.
Nhiệt độ thấp khiến hệ thống đường ống cấp nước sạch của bang Texas đóng băng và liên tục vỡ do áp suất cao, gây ra thảm cảnh mất điện, ngập nước trong nhiều ngôi nhà. Để tránh bị đóng băng đường ống, các hộ gia đ́nh phải mở ṿi nước nhỏ giọt liên tục, nhưng điều này lại khiến nguồn cung nước sụt giảm nghiêm trọng.
Áp lực nước tụt giảm do nhiều ống dẫn bị đóng băng và vỡ, bên cạnh đó là nhiều người dân mở ṿi nước liên tục nhằm ngăn chúng đông cứng, theo Toby Baker, giám đốc Ủy ban Chất lượng Môi trường Texas (TCEQ). Thống đốc Abbott kêu gọi người dân khóa ṿi nước trong nhà để ngăn t́nh trạng vỡ ống và bảo đảm áp lực nước cho toàn mạng lưới.
Nguồn cung nước sạch xuống thấp đến mức giới chức Texas yêu cầu 7 triệu người, tương đương một phần tư dân số bang đông dân nhất Mỹ, phải đun sôi nước trước khi uống, do nước tại ṿi không c̣n đảm bảo an toàn để uống trực tiếp.
Một số bệnh viện tại thành phố Austin cũng bị mất điện và nước, buộc phải chuyển bệnh nhân tới nơi khác. "Không bệnh viện nào có khả năng tiếp nhận lượng lớn bệnh nhân v́ mất nước, cúp điện là vấn đề khắp toàn bang", David Huffstutler, giám đốc điều hành trung tâm y tế St. David's ở Nam Austin, cho hay.
Hai bệnh viện cộng đồng ở Houston bị mất nước, buộc họ hủy các cuộc phẫu thuật không khẩn cấp cho đến cuối tuần. "Các pḥng cấp cứu đang chật cứng v́ bệnh nhân không thể tự điều trị tại nhà do mất điện", Gale Smith, phát ngôn viên một trong các bệnh viện, cho hay.
Giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch ứng phó thảm họa của Texas sẽ là kiểm tra mẫu nước từ những hệ thống ngừng hoạt động do giá lạnh. Hơn 1.000 hệ thống cấp nước công cộng, cùng 177 trong số 254 hạt ở bang này, đă cáo cáo t́nh trạng gián đoạn hoạt động do thời tiết, ảnh hưởng tới hơn 14 triệu người, theo báo cáo của TCEQ.
T́nh trạng tương tự cũng xảy ra ở thành phố New Orleans và Shreveport ở bang Louisiana. Xe cứu hỏa được huy động để cấp nước cho bệnh viện, trong khi bệnh nhân và nhân viên y tế sử dụng nước đóng chai. Cơ sở bơm nước sạch của New Orleans đang phải dùng máy phát dự pḥng để vận hành cho đến khi lưới điện được phục hồi.
Gần như toàn bộ 150.000 cư dân ở thành phố Jackson, bang Mississippi, cũng không có nước vào tối 18/2. Thị trưởng Antar Lumumba cho biết nước đang được bơm vào các bể chứa của thành phố, nhưng giới chức thiếu hóa chất làm sạch. "Chúng tôi đang đối mặt với thử thách đặc biệt khó khăn", ông nói.
85 cư dân cao tuổi ở một chung cư tại thành phố Jackson không có nước từ đầu tuần, một số người đă phải múc tuyết và đun chảy thành nước chỉ để dội bồn cầu.
6 người đă chết do thời tiết giá lạnh ở thành phố Abilene, phía tây Texas, trong đó một người được t́m thấy trong ngôi nhà lạnh giá và một người tử vong ở trung tâm y tế v́ không có nước. Một cư dân 69 tuổi ở Arkansas thiệt mạng khi ngă xuống hồ đóng băng trong lúc cố cứu con ḅ của ḿnh, trong khi một phụ nữ 77 tuổi dường như đă chết cóng trong nhà riêng ở Kentucky sau hai ngày không có điện.